به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ گوشت مرغ بدون آنتی‌بیوتیک عبارت است از گوشت نیمچه گوشتی در سن ۳۵ تا ۴۵ روزگی که در واحدهای پرورش دارای پروانه بهداشتی معتبر از اداره کل دامپزشکی استان به شیوه صنعتی پرورش یافته و در طول دوره پرورش از هیچ نوع آنتی‌بیوتیکی چه به‌صورت تزریقی، آشامیدنی و یا در دان مصرفی استفاده نشده باشد.
پیش نیازهای طرح تولید گوشت مرغ بدون آنتی‌بیوتیک عبارتند از:
ا- ساختار بهداشتی واحد پرورش
• ساختار مرغداری باید با رعایت اصول امنیت زیستی سازگار باشد به‌ویژه در جهت جلوگیری از ورود اجرام بیماری‌زا یا ناقلین و جوندگان اقدام مؤثر صورت گیرد.
• تمامی راه‌های ورود و خروج افراد و ورودی یا خروجی هوا (سامانه تهویه) قابل کنترل باشد.
• کلیه تأسیسات و سالن‌ها باید قابل شست وشو و ضدعفونی باشد.
۲- مدیریت پرورش مرغ
مدیریت واحد مرغداری متقاضی اجرای طرح ملزم به انجام موارد زیر است:
• اجرای کلیه اقدامات بهداشتی و قرنطینه‌ای سازمان دامپزشکی و تهیه امکانات مورد نیاز اجرای طرح و همکاری با مسئول فنی بهداشتی و دامپزشکی و اخذ پروانه بهداشتی و بهره‌برداری.
• ارائه درخواست کتبی مبنی بر پرورش مرغ بدون آنتی‌بیوتیک.
• درخواست کتبی یک هفته قبل از جوجه‌ریزی جهت بازدید و اخذ مجوز جوجه‌ریزی و ارائه گواهی بهداشتی جوجه یک روزه.
• اعلام روزهای ۱۵ الی ۲۰ و ۲۵ الی ۳۵ و پایان دوره پرورش به اداره کل جهت نظارت و نمونه‌برداری.
۳- شیوه پرورش طیور بدون آنتی‌بیوتیک
پرورش عمدتا به روش تک سنی و مدت پرورش ۳۵ تا حداکثر ۴۵ روز است و گله در زمان عرضه باید سالم و رشد یکنواخت داشته باشد.
۴- ضدعفونی و آماده کردن سالن مرغداری جهت ورود جوجه
الف- قبل از جوجه‌ریزی (ضدعفونی اولیه)
تخلیه کامل کود، بستر، دان و وسایل مرغداری از دوره قبلی، شست وشوی کامل سالن با مواد شوینده و آب فشار قوی به‌ویژه آب گرم، شعله دادن کف و دیوارها، ضدعفونی با مواد ضدعفونی مؤثر، سم‌پاشی محوطه مرغداری، شست وشو و ضدعفونی کامل سامانه دان‌خوری و آبخوری، استفاده از بستر مناسب ترجیحا پوشال چوب به قطر ۴ تا ۵ سانتی‌متر و عاری از هرگونه آلودگی قارچی و کپکی و گاز دادن بسیار حائز اهمیت است.
ب- در طول دوره پرورش
ضدعفونی سالن‌ها و محوطه با نظارت مسئول بهداشتی و نمونه‌برداری از سطوح (ضدعفونی مستمر).
۵- تهیه جوجه مناسب
• پس از رعایت فاصله بین دو دوره (حداقل سه هفته) و انجام ضدعفونی و اخذ مجوز جوجه‌ریزی نسبت به تهیه جوجه از گله‌های مرغ مادر عاری از بیماری و کارخانجات جوجه‌کشی معتبر و دارای پروانه بهداشتی و حمل ونقل با خودروهای ویژه اقدام گردد.
• انجام نمونه‌برداری از جوجه‌ها توسط مسئول فنی بهداشتی واحد به تعداد حداقل ۲۳ نمونه از هر فارم تا جمعیت ۱۵۰۰۰ قطعه و 1/5 در هزار برای فارم‌های با جمعیت بیش از 15000 قطعه و ارسال به آزمایشگاه‌های معتبر جهت آزمایشات میکروبی وRT .
۶- اقدامات بهداشتی و قرنطینه‌ای
رعایت کامل موارد قرنطینه‌ای به‌ویژه درخصوص پرسنل و وسایل نقلیه به‌عنوان عوامل مهم انتقال اجرام بیماری‌زا ازجمله:
• ممنوعیت رفت و آمد افراد و وسایل به داخل واحد، دوش گرفتن و تعویض اجباری کامل لباس افراد و...
• تأمین دان و آب بهداشتی و قابل شرب و نمونه‌برداری آن
• پیش‌بینی اتاق دود در ابتدای ورودی واحد جهت ضدعفونی لوازم و تجهیزات وارده به مرغداری.
۷- واکسیناسیون طیور
واکسیناسیون باید طبق یک برنامه مدون و مورد تائید اداره کل دامپزشکی استان انجام گیرد. واکسن‌های تزریقی توصیه نمی‌شود و تأمین واکسن، امکانات و اکیپ‌های مایه‌کوب باید مورد تائید باشند و واکسیناسیون در زمان سلامت گله انجام گیرد.
۸- وضعیت دارو
مصرف هرگونه آنتی‌بیوتیک به هر طریق خوراکی، تزریقی یا آشامیدنی ممنوع است و درصورت بروز بیماری و ضرورت مصرف آنتی‌بیوتیک، الزامی است نسبت به اطلاع‌رسانی به اداره کل دامپزشکی اقدام شود و بدیهی است درصورت مصرف دارو محصول نهائی به‌عنوان مرغ عادی عرضه خواهد شد.
9- وضعیت خوراک مرغ‌ها
• تأمین مواد اولیه مرغوب و یا دان آماده از مراکز معتبر و تحت نظارت کامل مسئول فنی بهداشتی الزامی می‌باشد.
• افزودن هرگونه آنتی‌بیوتیک، آنتی‌کوکسیدیوز و مواد افزاینده رشد به خوراک ممنوع است.
• انبار دان باید قابل شست وشو و ضدعفونی باشد و از ورود پرندگان و ... ممانعت به عمل آید.
۱۰- کنترل سلامت گله و ثبت اطلاعات
• مسئول فنی بهداشتی مرغداری باید نسبت به نمونه‌برداری و ارسال نمونه‌های خون به آزمایشگاه‌های معتبر جهت انجام آزمایشات سرمی و بررسی وضعیت سلامت و امنیت گله اقدام نماید.
• ثبت و ارائه مشخصات و تغییرات و تلفات و نتایج کالبدگشائی و مستندات آزمایشگاهی قبل از بارگیری و حداکثر ۵ روز قبل از کشتار مبنی بر عاری بودن گله از لحاظ مایکوپلاسما، سالمونلا، آنفلوآنزا و نیوکاسل الزامی و ضمن ارسال به دامپزشکی بایستی تا ۲ سال بایگانی شود.
۱۱- بکارگیری مسئول فنی بهداشتی و آموزش پرسنل
جهت اجرای بهینه ضوابط سازمان دامپزشکی و کلیه اقدامات بهداشتی و قرنطینه‌ای و ثبت و ارائه آنها و همچنین آموزش مدیریت و پرسنل در خصوص اهمیت پیشگیری از بیماری‌ها و ...، به‌کارگیری یک نفر دکتر دامپزشک حائز شرایط در مرغداری الزامی است.