به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ ترس از افراد ناشناس یکی از مشکلات رفتاری رایج در میان سگ‌هاست. چه سگ شما یک توله‌سگ تازه‌خریداری‌شده باشد، چه یک سگ بالغِ سرپرستی‌شده، یا حیوانی که تجربه‌های تلخ قبلی داشته، این رفتار می‌تواند زندگی روزمره هم سگ و هم صاحبش را تحت تأثیر قرار دهد. نشانه‌های ترس شامل عوعو کردن، غرغر، عقب‌نشینی، لرزش بدن، دم پایین، گوش‌های خوابیده یا حتی فرار است. شناخت دلایل این مشکل و استفاده از روش‌های درست آموزشی، کلید حل این رفتار است.
دلایل ترس سگ از غریبه‌ها
1- کمبود اجتماعی‌سازی
مهم‌ترین دوره اجتماعی‌سازی سگ، بین ۳ تا ۱۴ هفتگی است. اگر توله‌سگ در این زمان با آدم‌ها و محیط‌های مختلف آشنا نشود، در بزرگسالی ممکن است نسبت به غریبه‌ها ترسو یا پرخاشگر شود.
البته حتی سگ‌های بالغ هم می‌توانند به مرور این مشکل را پشت سر بگذارند، اما نیازمند صبر و آرامش مداوم هستند.
2- تجربه‌های منفی یا آزار گذشته
سگ‌هایی که بدرفتاری دیده‌اند یا در پناهگاه‌ها زندگی سختی داشته‌اند، معمولاً اعتمادشان به آدم‌ها کمتر است. این حیوانات نیازمند همراهی و بازسازی تدریجی حس امنیت هستند.
3- ژنتیک و ویژگی‌های نژادی
بعضی نژادها ذاتاً محتاط‌تر یا نگهبان‌تر هستند. اما حتی در این موارد هم محیط و شیوه تربیت نقش تعیین‌کننده دارد.
نشانه‌های ترس در سگ
- بدن جمع‌شده و دم پایین
- گوش‌های خوابیده و نگاه فراری
- لرزش، نفس‌نفس شدید یا قایم شدن پشت صاحب
- پارس یا غرغر به سمت غریبه‌ها
شناخت این نشانه‌ها کمک می‌کند تا پیش از شدت گرفتن ترس، مداخله کنید.
چگونه به سگ ترسو کمک کنیم؟
1- آرامش خود صاحب حیوان
- سگ‌ها به انرژی صاحبشان حساس‌اند. پس هیچ‌وقت او را مجبور به نزدیک شدن به آدم‌ها نکنید و از تنبیه پرهیز کنید.
2- آموزش تدریجی (دسنسیتیزاسیون)
- سگ را ابتدا از فاصله‌ای مطمئن در معرض دید غریبه قرار دهید.
- وقتی آرام ماند، به او جایزه بدهید.
- به‌تدریج فاصله را کمتر کنید تا ترس فروکش کند.
3- شرطی‌سازی مثبت
- حضور هر فرد غریبه = دریافت خوراکی خوشمزه یا بازی.
- به این ترتیب، ذهن سگ غریبه‌ها را با تجربه مثبت پیوند می‌زند.
4- اجتماعی‌سازی مستمر
- سگ را در محیط‌های کنترل‌شده با آدم‌های مختلف آشنا کنید.
- افراد آرام و صبور را انتخاب کنید تا حیوان حس تهدید نکند.
5- ایجاد محیط امن
- هنگام مواجهه با آدم‌های جدید، قلاده و بند داشته باشید.
- به سگ فرصت عقب‌نشینی بدهید.
- از جمعیت شلوغ یا محیط‌های پر سر و صدا پرهیز کنید.
6- تقویت اعتماد از طریق آموزش
- دستورات پایه مثل «بنشین»، «بیا» و «بمان» را یاد بدهید.
- هر رفتار آرام در کنار غریبه‌ها را با تشویق و خوراکی پاداش دهید.
چه زمانی باید به متخصص مراجعه کنیم؟
- اگر ترس سگ به حد پرخاشگری یا گاز گرفتن برسد.
- اگر حیوان سابقه آزار یا ترس‌های شدید داشته باشد.
- در این مواقع یک رفتارشناس حیوانات یا دامپزشک متخصص رفتارشناسی می‌تواند برنامه درمانی اختصاصی ارائه دهد.
اشتباهات رایج صاحبان سگ
- وادار کردن سگ به تماس با غریبه‌ها
- تنبیه یا داد زدن به سگ ترسو
- نادیده گرفتن نشانه‌های اولیه ترس
- اشتباه گرفتن ترس با سلطه‌جویی
راهکارهای تکمیلی برای تقویت اعتماد سگ
- استفاده از خوراکی هنگام نزدیک شدن افراد جدید
- بازی‌های فکری یا سرگرمی مشترک با غریبه‌ها
- ماساژ و آرام‌سازی برای کاهش استرس
- داشتن روتین ثابت روزانه که به سگ حس امنیت بدهد
جمع‌بندی
ترس از غریبه‌ها در سگ‌ها رفتاری شایع اما قابل درمان است. با صبر، آموزش تدریجی، شرطی‌سازی مثبت و اجتماعی‌سازی درست می‌توان این مشکل را برطرف کرد. نکته مهم این است که هرگز سگ را مجبور به تماس نکنید و اگر مشکل شدید بود، از متخصص کمک بگیرید. ایجاد محیطی امن و ارتباط مثبت با آدم‌های جدید، به مرور اعتماد و آرامش سگ شما را بازمی‌گرداند.