گربه-سلطه-جو

به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ وقتی گربه کوچولوی خود را به خانه آوردید، تصور می‌کردید با موجودی ملوس، آرام و عاشق نوازش‌ها روبه‌رو می‌شوید. اما حالا او تبدیل به دیکتاتور خانه شده است! با چنگ و دندان حکومت می‌کند، با میو‌میوهای بی‌وقفه بیدارتان می‌کند، وسط اتاق راه را می‌بندد و حتی موقع بازی، دست‌هایتان را زخمی می‌کند.

اگر احساس می‌کنید گربه‌تان در خانه فرماندهی می‌کند، وقت آن رسیده که تعادل را دوباره برقرار کنید. در این مقاله یاد می‌گیرید چرا گربه شما چنین رفتاری دارد و چطور بدون خشونت، اقتدار خود را پس بگیرید.

چرا گربه من مثل یک دیکتاتور رفتار می‌کند؟

رفتار تهاجمی یا سلطه‌گرایانه گربه در اغلب موارد از اختلالات رفتاری یا نیازهای برآورده‌نشده ناشی می‌شود. در واقع، او نمی‌خواهد «بد» باشد، بلکه در تلاش است تا کمبودها یا اضطراب‌هایش را به زبان خودش نشان دهد.

۱- تقویت ناخواسته رفتار بد

بسیاری از صاحبان گربه، ناخواسته رفتارهای نادرست او را تقویت می‌کنند.

مثلاً وقتی ساعت ۵ صبح با میو‌میوهایش شما را بیدار می‌کند و شما از روی خستگی تسلیم می‌شوید و به او غذا می‌دهید، در ذهنش ثبت می‌شود که «اگر سروصدا کنم، به هدفم می‌رسم.»

نتیجه؟ او هر روز زودتر بیدارتان می‌کند! این نوع «پاداش دادن» به رفتار نامطلوب، یکی از دلایل اصلی شکل‌گیری گربه‌های سلطه‌جو است.

۲- کمبود تخلیه انرژی و غریزه شکار

گربه‌ها ذاتاً شکارچی‌اند. وقتی در محیط‌های بسته مثل آپارتمان زندگی می‌کنند و فرصت شکار یا فعالیت ندارند، استرس و انرژی انباشته‌شده را با خشونت تخلیه می‌کنند.

در این حالت ممکن است وسط بازی چنگ بزنند یا گاز بگیرند، بدون اینکه واقعاً بخواهند حمله کنند.

۳- اضطراب یا تغییر در محیط زندگی

گربه‌ها موجوداتی بسیار حساس‌اند. کوچک‌ترین تغییر در خانه - مثل اسباب‌کشی، ورود حیوان جدید، تولد نوزاد یا حتی تغییر چیدمان وسایل - می‌تواند احساس ناامنی در آن‌ها ایجاد کند.

در واکنش، سعی می‌کنند با رفتارهای سلطه‌جویانه، کنترل محیط را دوباره به دست بگیرند.

۴- احساس درد یا بیماری

هرگز نباید احتمال مشکل جسمی را نادیده گرفت. اگر رفتار تهاجمی گربه‌تان ناگهانی و بی‌دلیل است، ممکن است درد، التهاب یا بیماری پنهان عامل آن باشد. در این صورت، مراجعه به دامپزشک ضروری است.

۵- درگیری‌های قلمرویی

اگر گربه‌تان به محیط بیرون دسترسی دارد، احتمال دارد با گربه‌های دیگر دچار درگیری شده باشد.

احساس تهدید نسبت به قلمرو، باعث می‌شود در خانه نیز حالت دفاعی بگیرد و رفتاری تند و آمرانه نشان دهد.

چگونه دوباره کنترل را به‌دست بگیریم؟

کلید موفقیت در اصلاح رفتار گربه، اقتدار همراه با آرامش است. نباید از زور، فریاد یا تنبیه استفاده کنید. بلکه باید با درایت، مرزها را مشخص کنید تا گربه بفهمد چه رفتاری پاداش دارد و چه رفتاری نادیده گرفته می‌شود.

۱- بی‌توجهی به رفتارهای نادرست

اگر گربه‌تان بی‌دلیل میو‌میو می‌کند، جلوی راهتان می‌ایستد یا به شما حمله می‌کند، هیچ واکنشی نشان ندهید.

نه نگاه کنید، نه صحبت کنید، نه او را لمس کنید. همین بی‌توجهی برایش گیج‌کننده است و به مرور یاد می‌گیرد که رفتار نامناسب توجهی جلب نمی‌کند.

به محض آن‌که آرام شد یا رفتار مناسبی نشان داد، با یک نوازش، بازی کوتاه یا تشویقی کوچک او را پاداش دهید.

۲- پایان تعامل در زمان مناسب

وقتی در حین بازی یا نوازش، متوجه می‌شوید گوش‌هایش خوابیده یا دمش را تند تکان می‌دهد، یعنی در آستانه عصبانیت است. در این لحظه، بلافاصله دست بکشید.

به این ترتیب، او می‌فهمد که پایان تعامل را شما تعیین می‌کنید، نه او.

۳- کنترل زمان غذا دادن

یکی از مهم‌ترین نشانه‌های سلطه گربه‌ها، تعیین ساعت غذاست!

اگر او با جیغ و میو‌میو شما را مجبور می‌کند زودتر غذا بدهید، ده دقیقه صبر کنید تا آرام شود، سپس غذا را بدهید.

همچنین استفاده از ظرف‌های هوشمند یا پازل‌دار (gamelle puzzle، توپ غذای سرگرم‌کننده یا تشویقی‌خور) به او کمک می‌کند انرژی ذهنی و غریزه شکارش را تخلیه کند.

۴- تعیین مرزها و قوانین

وقتی گربه‌تان در حال انجام کاری ممنوع است، مانند پریدن روی میز یا حمله در حین بازی، با صدایی محکم و کوتاه بگویید «نه!».

اما دقت کنید: تنبیه بدنی، فریاد یا بستن در اتاق به‌عنوان مجازات، فقط اضطراب او را افزایش می‌دهد و رفتار را بدتر می‌کند.

ایجاد محیطی آرام و غنی برای گربه

رفتار مستبدانه گربه معمولاً نشانه‌ی استرس، بی‌حوصلگی یا محیط نامناسب است. با چند تغییر ساده می‌توانید او را آرام‌تر و متعادل‌تر کنید.

نکات کاربردی:

فضاهای عمودی ایجاد کنید: گربه‌ها عاشق دید از بالا هستند. با قفسه، درخت گربه یا اجازه دسترسی به بالای کمد، حس امنیت بیشتری پیدا می‌کنند.

محیط را تفکیک کنید: جای خواب، ظرف غذا، جعبه خاک و اسباب‌بازی‌ها را جدا کنید تا نظم محیط باعث آرامش ذهنی او شود.

بازی‌های روزانه: روزی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بازی فعال با اسباب‌بازی‌های حرکتی (مثل قلاب ماهیگیری یا توپ چرخی) انجام دهید تا انرژی‌اش تخلیه شود. در پایان، اجازه دهید «طعمه» را بگیرد تا حس شکار موفق را تجربه کند.

پنهانگاه‌ها و تونل‌ها در محیط قرار دهید تا بتواند گاهی پنهان شود و احساس امنیت کند.

از پخش‌کننده‌های فرومون مصنوعی (مثل فلی‌وی) استفاده کنید تا فضا آرام‌تر شود.

اجبار نکنید: اگر نمی‌خواهد نوازش شود یا به آغوش بیاید، رهایش کنید. گربه‌ها خودشان تصمیم می‌گیرند چه زمانی محبت بخواهند.

اگر رفتار گربه‌تان خطرناک می‌شود...

در صورتی که علی‌رغم رعایت تمام این نکات، گربه‌تان همچنان رفتار خشونت‌آمیز، حمله‌های ناگهانی یا بی‌قراری شدید دارد، باید با دامپزشک یا رفتاردرمانگر حیوانات (رفتارشناس) مشورت کنید.

ممکن است علت ریشه‌ای در درد پنهان، اختلال هورمونی یا اضطراب شدید نهفته باشد.

جمع‌بندی

گربه‌ای که در خانه حکومت می‌کند، لزوماً حیوانی «بد» یا «خودخواه» نیست؛ او فقط سعی دارد با زبان خودش نیازها، اضطراب یا خستگی‌اش را بیان کند.

با درک بهتر از طبیعت او، تعیین مرزهای روشن و فراهم‌کردن محیطی غنی و آرام، به‌راحتی می‌توانید جایگاه واقعی‌تان را به‌عنوان صاحب و همراه او بازیابید - بدون دعوا، بدون ترس و با احترام متقابل.