به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به نقل از اگنا؛ «دکتر داوود ناصری» دامپزشک و کلینیسین گاوداری‌های صنعتی در حاشیه همایش منطقه‌ای لنگش و آسایش گاو شیری اظهار داشت: بیماری لنگش در گاو دو هدف عمده دامداری یعنی تولیدمثل و تولید شیر را تحت تاثیر قرار می‌دهد و به همین دلیل به شدت بیماری اقتصادی محسوب می‌شود و بر اثر عوامل عفونی، تغذیه‌ای و محیطی بروز پیدا می‌کند.
بیماری لنگش در گاو در اثر عوامل مختلفی از جمله عوامل تغذیه‌ای، عفونی و محیطی و مکانیکی مانند تروما، ضربه و جایگاه‌های بد که منجر به آسیب‌های مکانیکی می‌شود، ایجاد می‌شود. در گاوهای شیری که هدف ما حداکثر تولید است، بیماری لنگش در شکل مشهودش واضح است و در مراحل خفیف‌تر باعث می‌شود به درجات مختلف باروری دام کاهش یابد و افت شیردهی به وجود بیاید. در واقع این بیماری دو هدف اصلی که تولیدمثل و تولید شیر است را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.
علایم بیماری لنگش گاو
درباره علایم بروز بیماری لنگش در دام‌ها می‌توان گفت: این بیماری ممکن است از یک راه رفتن غیرعادی در دام شروع شود، مانند راه رفتن با پشت خمیده و توزیع نامتعادل وزن روی دست و پاهای دام؛ بعضی اوقات دام کامل یک دست و پایش را نمی‌تواند حرکت دهد و همین علایم با شدت یافتن بیماری منجر به زمین‌گیری و از دست دادن قدرت حرکت در دام می‌شود و هنگامی که این اتفاق رخ دهد دام قدرت رفتن به سر آخور، غذا خوردن و حرکت کردن به سمت سالن شیردوشی را از دست می‌دهد.
پیشگیری از بیماری لنگش در گاو
در دامداری‌های صنعتی راهکارهایی برای پیشگیری از بیماری لنگش در گاو وجود دارد که عمدتاً بر پایه مشاهده می‌توان به آن پی برد؛ عمدتاً به طور منظم گاهی در فارم‌های بزرگ حتی هر روزه دام‌ها در یک مسیر خاص مثلا هنگام خروج از سالن شیردوشی تحت کنترل قرار می‌گیرند و سیتسم‌های استانداردی برای نمره‌دهی به حرکت دام وجود دارد.
این نمره از یک تا پنج است که دو شروع علایم بیماری است و شماره سه به بالا نشان‌دهنده لنگش گاو با شدت بیشتر است. دام‌ها در این نمره‌دهی پیش از این که به درجات بالاتر مثلا سه برسند، شماره آن‌ها که شماره دام است باید یادداشت شود و به جایی که اصلاحاً به آن سم یا سم‌چینی می‌گویند، هدایت شوند. در این مرحله دام معاینه می‌شود و در صورتیکه عارضه‌ای مانند زخم یا جسم خارجی در پا یا خود سم باشد یا سم دفرومه شده باشد و رشد بیش از حد کرده باشد، معاینه می‌شود و در نتیجه سم دام اصلاح و مداوا می‌شود. این عوامل باعث می‌شود از بروز شدیدتر بیماری جلوگیری شود و ضررهای اقتصادی کمتری به دامدار وارد شود.
سیستم نمره‌دهی به حرک در تشخیص لنگش گاو
امتیاز حرکتی 1: در وضعیت حرکت: تخت در وضعیت ایستاده: تخت
امتیاز حرکتی 2: در وضعیت حرکت: خمیده در وضعیت ایستاده: تخت
امتیاز حرکتی 3: در وضعیت حرکت: خمیده در وضعیت ایستاده: خمیده
امتیاز حرکتی 4: در وضعیت حرکت: خمیده در وضعیت ایستاده: خمیده
امتیاز حرکتی 5: در وضعیت حرکت: خمیده در وضعیت ایستاده: خمیده
لنگش ناشی از عوامل عفونی و حمام سم با ماده ضدعفونی
بیماری لنگش گاوی که بر اثر بروز عوامل عفونی خود را نشان می‌دهد، برای این نوع از عوامل هم حمام سم یا ضدعفونی سم را در نظر می‌گیرند و سم دام‌ها مرتب ضدعفونی می‌شوند تا عوامل مرتبط با عفونت و لنگش در آن‌ها از میان برود. در محیط‌های صنعتی دام‌ها در بسترهای سخت مانند بتن حرکت می‌کنند پس دائم باید بررسی شود که به دام آسیب وارد نشود.
بیماری لنگش گاو به شدت اقتصادی است و به همین دلیل دائم مانیتورینگ می‌شود
هنگامی که در بستر تخریب وجود داشته باشد یا جسم خارجی بر روی بستر باشد، محل باید دائم مورد بررسی قرار بگیرد تا از آسیب به دام جلوگیری شود. بیماری لنگش گاو به شدت بیماری اقتصادی است و به همین دلیل روش‌هایی که برای کنترل، مانیتورینگ و پیشگیری از این بیماری وجود دارد، سال‌هاست در دامداری‌ها اعمال می‌شود.
موفقیت کنترل بیماری لنگش گاو با موفقیت دامدار در تولید شیر و تولیدمثل دام‌هایش ارتباط مستقیمی وجود دارد؛ عامل سوم در بروز بیماری لنگش در گاو، عامل تغذیه‌ای است؛ گاهی به دلیل استفاده بیش از حد از برخی جیره‌ها هیستامین تولید می‌شود و این عامل باعث پرخونی در ناحیه سم و آسیب‌های خاص می‌شود که از طریق اصلاح جیره، مانیتورنیگ جیره و کنترل برخی پارامترها کنترل می‌شوند.
عوامل عفونی، تغذیه‌ای و مکانیکال بستگی به مدیریت دامداری دارد، به عنوان مثال ممکن است در دامداری‌های قدیمی بستر و محل نگهداری دام دچار تخریب بستر شده باشد و به ویژه در مکان‌هایی که دام مجبور است زیاد بایستند، سطوح ناهموار وجود داشته باشد و ممکن است دامدار نتواند فضا را اصلاح کند زیرا ممکن است فضای نگهداری دام بسیار کوچک باشد.
در گاوداری‌های صنعتی به طور عمد دام را وادار به تولید بیشتر می‌کنند، که این امر با فیزیولوژی دام به طور طبیعی سازگار نیست، اما برای این که دام را به سمت تولید بیشتر ببرند آنرا به استفاده از جیره‌های نشاسته‌ای و غلات هدایت می‌کنند؛ هنگامی که تعادل جیره‌ها به‌هم می‌ریزد و مواد علوفه‌ای آن کمتر می‌شود، این عوامل منجر به برخی تغییرات گردش خون در سم می‌شود و به دام آسیب وارد می‌کند.
آیا بیماری لنگش واگیردار است؟
برخی از عوامل عفونی واگیردار است و هنگامی که عامل عفونی وجود دارد می‌تواند دام‌های دیگر را هم درگیر کند. درباره پیشگیری از بیماری لنگش در گاو می‌توان گفت: نخستین راه برای پیشگیری، استفاده از حمام‌های ضدعفونی سم است که دام با تواتر زمانی خاص و محلول‌های ویژه در آن حرکت کند. درمان‌های موضعی و برخی اقدامات بهداشتی مانند استفاده از شعله دادن و ضدعفونی کردن در سطح فارم که عوامل بیماری را به حداقل می‌رساند و در راهکار آخر، نمره‌دهی به حرکت دام و کنترل مسایل تغذیه‌ای می‌تواند از بروز بیماری لنگش گاو جلوگیری کند .