به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ عفونت سم به التهاب و عفونت در ناحیه بین انگشتان پا یا بافتهای زیرین سم دام گفته میشود. این بیماری معمولاً ناشی از ورود باکتریها از طریق ترکها یا زخمهای کوچک به داخل بافت نرم سم است. رایجترین باکتریهای عامل این بیماری فوزوباکتریوم نکروفوروم (Fusobacterium necrophorum) و دیکلوباکتر نودوسوس (Dichelobacter nodosus) هستند.
علل اصلی عفونت سم در دام
عامل |
توضیح |
رطوبت بیش از حد |
محیطهای مرطوب و گلآلود باعث نرم شدن دیواره سم و ورود آسانتر میکروبها میشوند. |
زخم یا ترک در سم |
آسیبهای مکانیکی یا تغذیه نامناسب میتوانند ترکهایی ایجاد کنند که منبع ورود عفونت هستند. |
شرایط بهداشتی نامناسب |
تجمع فضولات و عدم ضدعفونی منظم محل نگهداری دام، زمینه رشد باکتریها را فراهم میکند. |
تراش نادرست سم |
کوتاه کردن نامناسب سم، بهویژه بدون رعایت اصول دامپزشکی، میتواند باعث التهاب یا ورود میکروب شود. |
نشانههای عفونت سم
- لنگش دام و اجتناب از قرار دادن وزن روی پای عفونی
- تورم بین انگشتان یا ناحیه تاج سم
- قرمزی و گرمای موضعی در سم
- ترشحات بدبو یا چرک از محل عفونت
- کاهش اشتها و تولید شیر در گاوهای شیری
روشهای تشخیص
1- مشاهده بالینی لنگش و تورم سم
2- معاینه دقیق سم توسط دامپزشک
3- بررسی وجود ترشحات و بررسی باکتریشناسی در موارد مزمن
4- تصویربرداری (در موارد شدید یا مشکوک به آبسه)
راهکارهای درمانی
روش درمانی |
توضیح |
تمیز کردن و ضدعفونی محل |
شستوشوی سم با محلول ضدعفونی (مانند سولفات مس یا فرمالین) در مراحل اولیه مؤثر است. |
استفاده از آنتیبیوتیک موضعی یا تزریقی |
مانند پنیسیلین، فلورفنیکل یا اکسیتتراسایکلین، تحت نظر دامپزشک. |
پانسمان و بستن سم |
برای جلوگیری از تماس با آلودگی محیطی و کمک به ترمیم بافت. |
تراش سم برای تخلیه ترشحات |
در صورت وجود آبسه یا عفونت عمقی، انجام این کار توسط دامپزشک توصیه میشود. |
پیشگیری از عفونت سم
- حفظ بهداشت محل نگهداری دام و مدیریت رطوبت محیط
- استفاده از حمام سم بهصورت دورهای با محلولهای ضدعفونی
- بررسی و اصلاح وضعیت تغذیه دامها
- کوتاه کردن اصولی سم بهصورت دورهای
- جداسازی دامهای مبتلا از گله جهت جلوگیری از گسترش عفونت
نتیجهگیری
عفونت سم در دام اگر بهموقع تشخیص و درمان نشود، میتواند به مشکلات جدی در گله منجر شود. با رعایت اصول بهداشتی، تغذیه مناسب و پایش مداوم سم دامها، میتوان از بروز این مشکل جلوگیری کرد. همکاری نزدیک با دامپزشک و اجرای برنامههای پیشگیرانه، نقش کلیدی در سلامت سم و افزایش بهرهوری گله دارد.