به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ پرورش کروکودیل، صنعتی نوین در دامپروری است که سود بالایی نیز دارد؛ حدود ۲ میلیون طاقه پوست کروکودیل در سال تجارت می‌شود و هرکدام ارزشی معادل ۱۰هزار دلار دارد.
ارزش هر کیلوگرم از گوشت این حیوان حرام گوشت نیز به ۱۷ دلار می‌رسد.
کلیاتی پیرامون تمساح
کروکودیل یکی از گونه‌های نادری است که از دوران‌های ماقبل تاریخ تاکنون باقی‌مانده است. زیست‌شناسان، دلیل مهم زنده ماندن این موجود، از ماقبل تاریخ تا امروز را سازگاری کامل این حیوان او با شرایط جغرافیایی و ساکنین رودخانه‌ها و دریاچه‌ها می‌دانند.
هرگاه به چشمان سبز اما بی‌حالت کروکودیل نگاه کنید به‌راحتی درمی‌یابید چرا این موجود، قهرمان بسیاری از داستان‌ها و افسانه‌هاست. پراکندگی کروکودیل در چهار قاره آسیا، آمریکا، اقیانوسیه و آفریقا) می‌باشد. گونه‌ای از این حیوان نیز در ایران وجود دارد که به نام کروکودیل پوزه کوتاه (Corocodylus palusteis) یا تمساح ایرانی مردابی) معروف است و به زبان محلی (بلوچی) به آن گاندو گفته می‌شود. در ایران نیز در اطراف رودخانه‌ی سرباز، که از ارتفاعات جنوب ایرانشهر سرچشمه گرفته و تا خلیج گواتر و دریای عمان ادامه دارد و همچنین در مناطق باتلاقی و رودخانه‌های مرزی باهو کلات هم گاندو وجود دارد.
براساس یک اعتقاد قدیمی در بین مردم بلوچ، گاندو محترم شمرده می‌شود و عقیده دارند که در هر برکه‌ای که تمساح وجود دارد در آنجا آب فراوان است و براساس همین عقیده در صدد آزار آن نیستند. گاندو حیوانی خجالتی و کمرو است و برای دیدن آن باید مدت‌ها به انتظار نشست. تمساح فقط در روز، برای آفتاب گرفتن بر روی صخره‌های کنار رودخانه یا ساحل شنی از محل استراحت خود بیرون می‌آید و دهان خود را باز نگاه می‌دارد تا پرندگان از انگل‌ها و حشرات و بقایای موادغذایی لابه‌لای دندان‌هایش استفاده کنند.
مطابق آماری، تعداد گاندوها در ایران بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ عدد تخمین زده شد.
کروکودیل ایرانی معمولا بین ۶ تا ۱۰ سالگی بالغ می‌شود، اما تعداد محدودی از آنها به سن بلوغ می‌رسند. طول این حیوان معمولا ۱۲۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر است اما بزرگترین کروکودیل که در ایران مشاهده شده 3/6 متر بوده است.
مصارف کروکودیل در جهان
باتوجه به کاربرد گسترده پوست کروکودیل (هر قطعه خام آن در جهان حدود ۲۷۵ دلار و هر قطعه دباغی شده آن حدود ۶۰۰ دلار می‌باشد) و کیفیت گوشت آن برای کنسروسازی و صادرات که حدود قیمت هر کیلوگرم آن برابر با ۷ دلار می‌باشد). گوشت کروکودیل در حال حاضر در بسیاری از نقاط جهان مصرف می‌شود.
چینی‌ها از صدها سال پیش از سوپ کروکودیل برای معالجه آسم و بیماری‌های تنفسی استفاده می‌کردند. باتوجه به استفاده از پودر استخوان کروکودیل برای معالجه بسیاری از سرطان‌ها و بیماری‌های لاعلاج و سایر ضمائم و شرایط مناسب برای پرورش آن در ایران و سازگاری این حیوان با شرایط پرورش مصنوعی، درصورت حمایت این بخش از تولید، امید آن می‌رود که این صنعت مانند سایر صنایع دامپروری رواج یابد و ایران به صورت یکی از قطب‌های تولید محصولات مختلف کروکودیل در آمده و ضمن تامین مصرف داخلی با صدور این محصولات به کشورهای منطقه و دوردست نقش چشمگیری داشته باشد.
همین‌طور می‌توان با استفاده از ضایعات مرغداری‌ها، کشتارگاه‌ها، ماهی‌های حرام گوشت و کلا گوشت‌ها و ضایعات گوشتی که به هر شکل مصرف انسانی ندارند و مشکل دفع آنها در داخل کشور وجود دارد و یا تبدیل آن به پودر گوشت مخارج زیادی را متحمل می‌شود، این حیوان پر ارزش را پرورش داد.
بچه‌های کروکودیل در ۲۴ ساعت به میزان کمی ماده غذایی جهت رشد و نمو نیاز دارند و به‌سرعت رشد می‌کنند. اصولاً کروکودیل‌ها حیواناتی کم‌توقع هستند. هر نوع جانداری را که قادر باشند می‌خورند. همین‌طور می‌توان با پرورش این حیوان، کشور را در بازار صادرات کروکودیل و فرآورده‌های آن وارد کرد و ارز زیادی از این راه وارد کشور نمود. در حال حاضر استرالیا بزرگترین صادرکننده بچه کروکودیل و سایر محصولات آن به سراسر دنیا می‌باشد و در سال ۱۱هزار پوست کروکودیل تولید می‌نماید که یک درصد نیاز جهانی این محصول است.
مراکز صنعتی پرورش کروکودیل
پرورش کروکودیل به صورت تجاری و صنعتی، اولین بار در سال ۱۹۸۰ در استرالیا شروع شد. این صنعت در آغاز با ۱۸ مزرعه شروع به کار کرد که عموماً در کوئینزلند، اراضی شمالی و غربی استرالیا قرار داشتند. محصول اصلی این مزارع پوست و گوشت است.
کیف‌های با کیفیت بالا، چکمه، کمربند و چمدان از چرم کروکودیل تهیه می‌شود. کروکودیل‌های آب شور استرالیا به‌علت مدیریت صحیح پرورش، بهترین پوست را در میان سایر کروکودیل‌سانان تولید می‌کنند در مقایسه با درخواست جهانی، استرالیا فقط یک درصد چرم و گوشت مورد تقاضا را تولید می‌کند و تولید جهانی نسبت به پنج سال گذشته دو برابر شده است.
رقبای اصلی استرالیا در این صنعت عبارتند از: زیمباوه، پاپوآ گینه نو و اندونزی صنعت پرورش کروکودیل همانند سایر فعالیت‌های دامپروری و کشاورزی نیاز به کار دقیق و دیدی وسیع برای موفقیت و پیشرفت دارد.
روش‌های نگهداری تمساح یا کروکودیل
حداقل فضا برای پرورش هر قطعه تمساح، یک مترمربع است. هر تمساح اغلب سالی یک بار و گاه دوبار و هر بار ۲۰ تا ۶۰ تخم می‌گذارد و دارای سرعت رشد بالایی است. به‌منظور ایجاد فضای مناسب زندگی کروکودیل‌ها، که براساس شرایط منطقه متفاوت است؛ می‌توان از سیمان، آجر یا پلاستیک استفاده نمود. بچه کروکودیل را از ۱ الى ۱۲ ماهگی در فضاهای سرپوشیده یا مسقف نگهداری می‌کنند. کروکودیل‌ها را ۱ الى ۳ سال در محیط سرباز با شرایط طبیعی نگهداری می‌کنند. محوطه‌ها شامل یک قسمت آبگیر و یک قسمت خشک و آفتاب‌گیر می‌باشند.
در هنگام تکثیر استفاده از جمعیت‌های کوچک‌تر به‌صورت یک نر بالغ و چندین ماده بالغ توصیه می‌شود که در بعضی از مزارع هنگام جفت‌گیری از یک نر به علاوه یک ماده نیز استفاده می‌شود. برای تغذیه نوزادان عموماً از گوشت قرمز و ضایعات کشتارگاهی، سر مرغ و سنگدان و... به‌علاوه افزودنی‌های مینرال استفاده می‌شود.
کروکودیل‌ها غذای کمی می‌خورند (حیوان بالغ روزی ۵۰۰ گرم) و دستگاه گوارش آنها به آهستگی فعالیت می‌کند و هفته‌ای یک‌بار دفع مدفوع دارند. کشتار و پوست‌کنی کروکودیل بین یک الی سه سالگی انجام می‌شود که طول آنها به 1/5 الى ۲ متر می‌رسد.
بازارها
بهترین بازارها برای پوست کروکودیل آب شور استرالیا عبارتند از: ژاپن، فرانسه و در مرحله دوم سنگاپور، ایتالیا، استرالیا. چرم خام را برای دباغی و تبدیل به چرم با کیفیت عالی صادر می‌کند، پوست به‌صورت سنتی به دو صورت پوست شکم و پوست شاخدار صادر می‌شود. قیمت پوست، به پهنای سینه و شکم و سالم بودن آن بستگی دارد.
قیمت ۳۲ سانتی‌متر پوست شکم از نوع درجه یک ۳۵۵ دلار استرالیا و درجه دوم ۲۶۶ دلار استرالیا و ۱۷۷ دلار برای درجه سه می‌باشد. البته قیمت یک تخته پوست خام به‌طور متوسط برابر ۲۹۵ دلار آمریکا و دباغی شده آن برابر ۶۰۰ دلار است.
منابع: سایت مهندسی نبض سبز حیات، سایت آدینه بوک و کشت دام صنعت