به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ در کنترل توکسوپلاسموز دام‌های اهلی دو نکته مهم وجود دارد: اول کاهش اثرات اقتصادی در این حیوانات و دوم کاهش خطر انتقال به انسان که از گوشت‌های آنها استفاده می‌کنند.
از بین بردن گربه‌ها در محیط دامپروری، می‌تواند از آلوده شدن غذای دام و مراتع جلوگیری کند، اما به علت حضور گربه‌ها در مناطق نزدیک دامپروری‌ها، شاید در عمل نتوان این محدودیت را ایجاد کرد.
باید مراقبت نمود که گربه‌ها مدفوعشان را در غذا و بستر دام‌ها دفن نکنند.
عقیم کردن گربه‌های ماده می‌تواند مفید باشد چراکه باعث کاهش جمعیت بچه گربه‌ها می‌شود. سیلو کردن علوفه در سطل‌های فلزی باعث کاهش احتمال آلودگی علوفه انبار شده می‌شود و با این کار جوندگان نیز به انبار غذای دام دسترسی پیدا نمی‌کنند.
فراهم آوردن جعبه‌ای برای گربه‌ها جهت دفع مدفوع در انبار علوفه می‌تواند از آلوده شدن غذای دام جلوگیری کند. نباید غذا‌های انبار شده را به میش‌های آبستن داد و یا اینکه از دادن قسمت‌های سطحی علوفه‌های انبار شده به این دام‌های آبستن خودداری شود.
همچنین بایستی از نزدیک شدن گربه‌ها به میش‌های آبستن جلوگیری نمود که البته این کار در عمل دشوار است.
آبخوری باید دارای ارتفاع باشد تا در دسترس گربه‌ها قرار نگیرد و تا حد امکان غذای حیوان باید در جایی به دور از دسترس گربه‌ها نگهداری شود.
همچنین لاشه‌های آلوده یا مشکوک باید به گونه‌ای ازبین برده شوند، که گوشتخواران به آنها دسترسی نداشته باشند.
پرده‌های جنینی و جنین‌های مرده باید دفن و یا سوزانده شوند و یا ازطریق سوراخ‌های خروج گاز چاه‌های توالت روستایی به چاه فاضلاب انداخته شوند، تا از انتقال بیماری به گربه‌ها و سایر حیوانات جلوگیری به‌عمل آید.
از دادن ضمائم و بافت‌های دام ذبح شده به گربه باید خودداری شود.
ابتلا به توکسوپلاسموز قبل از آبستنی اغلب ایمنی ایجاد می‌کند، بنابراین دام‌هایی که سقط می‌کنند باید برای جفت‌گیری در فصل بعدی نگهداری شوند.
با اینکه خطر انتشار جانبی توسط میش‌های سقط کرده مطرح نیست، باید جداسازی میش‌ها در مراحل اولیه پس از سقط، تا زمانی که تشخیص قطعی صورت پذیرد انجام شود، زیرا امکان درگیری گله با عوامل عفونی دیگر که باعث سقط می‌شوند نیز وجود دارد.
اووسیست‌ها با محلول آمونیوم 5% در مدت چند دقیقه، با اتانول 95% در مدت یک ساعت و با فرمالین 10% درمدت 24 ساعت ازبین می‌روند، اما از هیچ‌یک از این ترکیبات نمی‌توان برای ضدعفونی کردن غذا و آب استفاده کرد.
برادی زوییت‌ها و تاکی زوییت‌ها نمی‌توانند به مدت طولانی در محیط باقی بمانند و با فریز کردن و ذوب کردن، خشک کردن و ضدعفونی کردن محیط با مواد ضدعفونی کننده استاندارد و حتی با آب ازبین می‌روند.
تغذیه با موننزین، روزانه 15 میلی‌گرم به ازای هر رأس از روز 100 آبستنی، سقط را کاهش می‌دهد. همینطور تغذیه روزانه با دکوکوینیت به میزان 2 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن نیز، همین اثر را داشته است.
دکوکوینیت خوشمزه تر بوده و خطر سمیت ندارد و می‌توان آن را به آب یا غذای میش‌هایی که ازنظر سرمی منفی هستند و احتمال در معرض قرار گرفتن را دارند، اضافه کرد. بهتر است هردو دارو، قبل از مواجه شدن با عفونت (جهت پیشگیری) در جیره اضافه شوند، چراکه اثر درمانی ندارند.
هیچ واکسنی جهت کنترل توکسوپلاسموز در ایران وجود ندارد.
درمان توکسوپلاسموز
در میش‌های آبستن، درمان با ترکیب توأم سولفامتازین و پریمتامین مؤثر است. از این دارو‌ها در موارد همه گیری‌های توکسوپلاسموز جهت درمان دام‌های بیمار استفاده می‌شود.
درمان باید طی سه دوره با فواصل 5 روز صورت پذیرد. این دارو از تکثیر انگل جلوگیری می‌کند اما عفونت را به طور کامل ازبین نمی‌برد و عملکرد دارو در کیست‌های موجود در بافت‌ها محدود می‌شود. ترکیبی از baquiloprim و سولفادیمیدین در کنترل بیماری در میش‌های غیر آبستن مؤثر است.