به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ به‌طورکلی راهکار‌های کنترلی بیماری رینوتراکئیت عفونی گاو شامل حفاظت زیستی، واکسیناسیون و ریشه‌کنی بیماری می‌باشد. گاوهایی که از از بیماری بهبود یافته‌اند، ایمن می‌شوند.
خرید دام از گله‌های عاری از بیماری می‌تواند از ورود عفونت به گله جلوگیری کند. درصورت خرید دام از گله‌هایی که از پاک بودنشان اطمینان نداریم، باید قبل از ورود این دام‌ها به گله آزمایش‌های لازم را انجام دهیم.
همچنین گاهی لازم است دام‌هایی که می‌خواهیم وارد گله کنیم را برای چند هفته قرنطینه کنیم. سیستم بسته نگهداری دام‌ها از ورود عفونت جلوگیری می‌کند و ازنظر اقتصادی به‌صرفه است.
انجام آزمایش‌های غربالگری روی سرم دام‌های نر برای تلقیح مصنوعی و انتخاب گاو‌های نر سرم منفی توصیه شده، که از انتقال مقاربتی عفونت جلوگیری می‌کند.
واکسیناسیون برای پیشگیری و کنترل عفونت متداول است، زیرا شیوع بیماری بالا است. واکسن‌های زنده تخفیف حدت یافته و واکسن‌های غیرفعال موجود است و برای به‌دست آوردن بهترین پاسخ ایمنی، توصیه‌های کارخانه سازنده باید مدنظر باشد تا از اثرات سوء آنها جلوگیری شود.
ایمنی ناشی از واکسن تخفیف حدت یافته، 96-40 ساعت پس از تزریق داخل عضلانی یا تجویز داخل بینی به‌وجود می‌آید. واکسن تخفیف حدت یافته باید به‌طور مناسب حمل و نقل شود تا اثر خود را از دست ندهد.
از مشکلات این واکسن این است که ویروس موجود در واکسن می‌تواند به‌صورت نهفته در بدن دام قرار گیرد. علاوه براین گوساله‌هایی که در آنها این واکسن به داخل بینی تجویز می‌شود، ویروس می‌تواند در نای تکثیر شود و به مدت 14-7 روز در محیط پخش شود.
به‌علت خطر واکسن در ایجاد سقط و در معرض قرار گرفتن گاو‌های حساس، استفاده از واکسن‌های زنده تخفیف حدت یافته برای گاو‌های آبستن یا گوساله‌هایی که از مادران آبستن شیر می‌خورند، توصیه نمی‌شود.
اگر از ویروس‌های زنده تخفیف حدت یافته استفاده می‌شود برای کاهش خطر سقط یا انتقال ویروس به دام‌های حساس، زمان واکسیناسیون باید درست انتخاب شود.
مزیت واکسن‌های کشته این است که باعث سقط نمی‌شوند و حالت نهفته پیدا نمی‌کنند. علاوه براین، این واکسن‌ها ویروس را در محیط پخش نمی‌کنند.
با این وجود ایمنی ناشی از واکسن‌های کشته به اندازه واکسن‌های زنده تخفیف حدت یافته نیست. در گله‌های گوشتی، تلیسه‌ها قبل از جفت‌گیری باید واکسینه شوند.
در گاو‌های شیری ساده‌ترین راه واکسیناسیون تلیسه‌ها قبل از جفت‌گیری (4 تا 6 ماهگی و تکرار آن در 8 تا 12 ماهگی) و در زمان انجام آزمایش دستگاه تناسلی در 30 روز پس از زایش تلیسه‌ها و گاو‌ها است.
تلیسه‌های جایگزین باید 3-2 هفته قبل از جفت‌گیری واکسینه شوند. واکسیناسیون گوساله‌های زیر 3 روز با واکسن زنده تخفیف حدت یافته باعث تلفات بالا در این دام‌ها می‌شود.
چنانچه در زمان واکسیناسیون ویروس در حالت نهفته باشد، واکسن نمی‌تواند از دفع مجدد ویروس جلوگیری کند.
سیاست ریشه‌کنی بیماری در برخی کشور‌ها جایگزین واکسیناسیون شده است. در این کشور‌ها گوساله‌های شیرخوار از سایر دام‌ها جدا می‌شوند چراکه این گوساله‌ها در صورت آلودگی، تا زمانی که شیر می‌خورند ازلحاظ سرمی نسبت به این بیماری منفی هستند، درحالی‌که بعد از آن عیار آنتی‌بادی در آنها بالا می‌رود.
دام‌هایی که از لحاظ سرمی مثبت هستند حذف یا کشتار می‌شوند.
درمان
استفاده از ضدمیکروب‌های وسیع‌الطیف در مواردی که دام مبتلا به التهاب ثانویه باکتریایی و پنومونی شده است، مفید می‌باشد. درمان التهاب نای دشوار است. استفاده روزانه از ضدمیکروب‌ها ضروری است البته ازلحاظ اقتصادی کشتار دام‌های مبتلا به‌صرفه‌تر است.