به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ کشف دلایل بروز سقط جنین می‌تواند به سلامت گله کمک کند چراکه برخی از بیماری‌های واگیردار موجب بروز سقط می‌شوند و اگر زودتر آن را تشخیص دهیم از گسترش بیماری در گله جلوگیری نموده‌ایم، در این نوشته می‌پردازیم به مواردی که در زمان تحقیق برای یافتن بیماری دام‌های سقط جنین شده باید به آنها توجه نمود.
سقط‌های انفرادی (Sporadic abortions)
1- بررسی جهت حضور بروسلا آبورتوس و انجام آزمایشات آن بر طبق پروتکل سازمان دامپزشکی کشور.
2- این نکته باید به‌درستی مشخص شود که تعداد سقط‌ها به‌درستی گزارش شده و این مورد واقعاً سقط انفرادی بوده است، بدین معنی که در گاوداری واقعاً سقط دیگری نبوده و موارد دیگری از سقط، به هیچ دلیلی پنهان نشده است.
اگر در این مرحله از واقعیت سقط انفرادی مطمئن شدیم به مرحله 3 می‌رویم ولی اگر در این مورد مطمئن نشدیم و یا شک داشتیم باید مراحل تحقیق در سقط‌های اپیدمیک را دنبال کنیم.
3- اخذ جزئیات و تاریخچه کامل از گاو سقط کرده.
4- انجام معاینه کامل بالینی از گاو سقط کرده.
5- بررسی جفت به لحاظ وجود ضایعات قابل مشاهده.
6- ارسال سرم جهت ردیابی پادتن برعلیه لپتوسپیرا هارجو مگر آنکه گله برعلیه آن مایه‌کوبی شده باشد.
7- ارسال سرم جهت ردیابی پادتن بر علیه نئوسپورا کانینوم.
8- تهیه سوآب از ترشحات واژن و کشت در محیط‌های بیوشیمیایی جهت جستجوی سالمونلا دابلین.
9- اخذ تاریخچه از جزئیات گله در رابطه با هرگونه تغییر در سیستم پرورش، انتقال دام‌ها، خرید دام جدید، قرض گرفتن دام نر برای جفت‌گیری و سن گاوهای سقط کرده.
سقط‌های گسترده (Abortion outbreak)
1. قبل از هرچیز باید از وجود اپیدمی سقط‌ها مطمئن شویم. موارد مختلفی وجود داشته است که علی‌رغم گزارشات فراوان از وجود سقط‌های همه‌گیر، پس از بررسی مشخص شده است که هیچ‌گونه رخداد گسترده‌ای از سقط‌ها وجود ندارد.
این حالت درنتیجه برخی اشتباهات در گزارش و یا فرصت‌طلبی‌ها به‌وجود می‌آید که یکی از بارزترین مثال‌ها در ایام نزدیک به وقایع مهم سیاسی کشور نظیر انتخابات‌های مختلف به‌وجود می‌آید. پس اولین قدم، اطمینان از صحت وقوع اپیدمی می‌باشد.
2. انجام مراحل 1، 3، 4 و 9
3. بهتر آن است که چند جفت و جنین تازه یا چندین کوتیلودون تازه را به آزمایشگاه ارسال کنند. اگر این امر مقدور نبود به روش زیر نمونه‌ها به آزمایشگاه ارسال شود:
4. مقدار 2 سی‌سی از محتویات معدی (شیردان) جنین به روش استریل و با استفاده از سرنگ‌های استریل جمع‌آوری شود.
5. جمع‌آوری مقدار 2 سی‌سی مایعات قفسه سینه، دور قلب یا مایعات حفره بطنی به روش استریل و با استفاده از سرنگ‌های استریل.
6. ارسال 5 گرم از بافت تازه کبد، کلیه، قلب، ریه، تیموس و غدد بزاقی که بصورت استریل و جداگانه تهیه شده باشند. باید دقت داشت که این نمونه‌ها دریخچال نگهداری شده و در کنار یخ حمل شوند، همچنین نباید آنها را فریز کرد.
7. تهیه گسترش تماسی (impression smear) از بافت‌های تازه کوتیلودون، ریه، کلیه و کبد که در هوای طبیعی خشک شوند و سپس با استفاده از استون فیکس یا ثابت شوند.
8. حدود 1 سانتی‌مترمکعب از کوتیلودون همراه با پرده‌های بین کوتیلودونی، کبد، قلب، کلیه و ریه جنین که در فرمال سالین فیکس شده‌اند به آزمایشگاه ارسال شود. مغز باید به‌صورت کامل از جمجمه جنین خارج و در این محلول تثبیت‌کننده ارسال شود.
9. خونگیری از گاوهای سقط کرده و ارسال سرم همراه با لخته
10. خونگیری از همان دام‌های سقط کرده پس از 2-3 هفته جهت ارزیابی عیار افزایش یافته پادتن در سرم
11. در موارد مرده‌زایی که به کمبود ید مشکوک هستید می‌بایست غده تیروئید جدا شود و نیمی از آن به‌صورت تازه برای اندازه‌گیری ید و نیمی دیگر به صورت تثبیت شده در محلول فرمالین برای بررسی هیستوپاتولوژی ارسال شود.
در مواردی که علی‌رغم انجام آزمایشات معمول، هیچ‌گونه عامل عفونی مسبب سقط تشخیص داده نمی‌شود برطبق اهمیت موضوع، می‌توان آزمایشات اختصاصی دیگری را انجام داده و دامنه آزمایشات و جستجوی اجرام غیرمعمول را وسیع‌تر کرد.
با این حال، سقط جنین می‌تواند در اثر بسیاری عوامل غیرعفونی به‌وجود آمده باشد که در ادامه به ذکر آنها خواهیم پرداخت. این نکته را باید به خاطر داشت که عوامل بسیاری از سقط‌ها علی‌رغم انجام آزمایشات فراوان، ناشناخته باقی می‌ماند.
در انگلستان تنها در 35 درصد مواردی که جفت و جنین به آزمایشگاه ارسال شده‌اند عامل مسبب سقط جنین مشخص شده است.