به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ هم‌زمان با پیشرفت دانش معیارها و قوانین مختلفی ایجاد می‌شود که می‌توانند به بشر در ارزیابی ساده ولی کارآمد اتفاقات پیش آمده یاری رساند.
در همین راستا سیستمی ساده جهت ارزیابی میزان پرشدگی شکمبه گاو ارائه شده است که دامدار می‌تواند به کمک این سیستم، اطلاعات عملی بسیاری را بدست آورده تا عملکرد بهتری داشته باشد.
میزان پرشدگی شکمبه گاو به‌عنوان شاخصی کارآمد و مفید در تعیین مقدار مصرف خوراک دام می‌باشد.
نمره پرشدگی شکمبه شاخصی است از مقدار خوراک مصرفی و سرعت عبور خوراک در ساعت‌های پیشین.
اگر از پشت به پهلوی سمت چپ گاو نگاه کنید می‌توانید پر بودن شکمبه را بررسی و ارزیابی نمایید. پر بودن شکمبه شامل تلفیقی از مقدار خوراک مصرفی، سرعت هضم و سرعت عبور مواد به شیردان و روده‌ها می‌باشد.
سرعت هضم و سرعت عبور متاثر از خصوصیات ترکیبات جیره (یعنی سرعت تجزیه اجزای مواد خوراکی در شکمبه)، اندازه ذرات و نسبت اجزای تشکیل‌دهنده جیره می‌باشد.
امتیاز 1
پهلوی سمت چپ گاو (که به مثلث هانش معروف است) فرو رفتگی عمیقی داشته و پوست زیر زائده مهره کمری به سوی داخل خم شده است. چین پوست روی استخوان هوک در راستای عمودی به داخل مثلث هانش انحنای عمیقی به‌چشم می‌خورد.
پشت آخرین دنده کوتاه بیشتر از پهنای یک دست فرو رفتگی داشته و در نمای جانبی، این قسمت حالت چهار گوش دارد. این ظاهر نشان‌دهنده آنست که این گاو یا چیزی نخورده یا خوراک کمی مصرف کرده است. دلیل آن ممکن است بیماری ناگهانی، کافی نبودن خوراک یا بد خوراکی باشد.
امتیاز 2
پوست زیر زائده مهره کمری به سمت داخل خم شده است. چین پوست روی استخوان هوک به‌شکل مورب به سمت آخرین دنده کوتاه متمایل گشته و پشت آخرین دنده کوتاه به اندازه پهنای یک کف دست فرورفتگی دیده می‌شود. این قسمت از پهلو ظاهری مثل مثلث دارد.
معمولاً این امتیاز در هفته اول پس از زایش گاوها دیده می‌شود. در بقیه چرخه شیردهی این امتیاز نشانه خوراک مصرفی ناکافی یا بالا بودن سرعت عبور مواد می‌باشد.
امتیاز 3
پوست زیر مهره کمری به اندازه پهنای کف دست در راستای عمودی پایین رفته و سپس به سمت بیرون بالا می‌آید. چین پوست روی استخوان هوک قابل مشاهده نبوده و گودی پشت آخرین دنده کوتاه هنوز دیده می‌شود.
این امتیاز برای گاوهای شیردهی که خوراک مصرفی خوبی داشته‌اند و خوراک به مدت کافی در شکمبه مانده است مناسب است.
امتیاز 4
پوست زیر مهره کمری به سمت بیرون چرخیده است. گودی پشت آخرین دنده کوتاه دیده نمی‌شود. این نمره برای گاوهای اواخر دوره شیردهی و گاوهای خشک مناسب می‌باشد.
امتیاز 5
به‌خاطر پر بودن زیاد شکمبه، مهره کمری قابل دیده نمی‌شود. پوست، روی کل سطح شکم کاملاً کشیده شده است. بین دنده‌ها و پهلو فضای قابل مشاهده‌ای وجود نداشته و درواقع مثلث هانش به‌نوعی ناپدید شده است. این نمره برای گاوهای خشک مناسب است.
منبع: ماهنامه شرکت تعاونی گاوداران صنعتی خراسان