به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ در دهههای اخیر، مصرف آنتیبیوتیکها در صنعت طیور به دلیل رشد سریع، بهبود ضریب تبدیل و کنترل بیماریها رایج بوده است. اما نگرانیهای مربوط به مقاومت میکروبی، مخاطرات سلامت انسانی و منع قانونی استفاده از برخی آنتیبیوتیکها در بسیاری از کشورها، تولیدکنندگان را به سمت جایگزینهای طبیعی از جمله گیاهان دارویی سوق داده است.
تأثیرات گیاهان دارویی بر سلامت و عملکرد طیور
مطالعات مختلف نشان دادهاند که افزودن گیاهان دارویی به جیره غذایی طیور میتواند مزایی قابلتوجهی داشته باشد:
گیاه دارویی |
ترکیبات فعال اصلی |
اثرات فیزیولوژیکی در طیور |
آویشن |
تیمول، کارواکرول |
ضدباکتری، بهبود عملکرد گوارشی، تحریک اشتها |
سیر |
آلیسین |
کاهش کلسترول خون، اثرات ضدویروسی و ضدباکتری |
زنجبیل |
جینجرول، شوگاول |
بهبود هضم، خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی |
زردچوبه |
کورکومین |
تقویت سیستم ایمنی، کاهش التهاب، بهبود کیفیت گوشت |
دارچین |
سینامالدئید، اوژنول |
کنترل باکتریهای رودهای مضر، بهبود ضریب تبدیل غذایی |
مکانیسم اثر گیاهان دارویی
گیاهان دارویی از طریق مکانیسمهای مختلفی بر عملکرد طیور تأثیر میگذارند:
ضد میکروبی طبیعی: بسیاری از گیاهان دارویی دارای ترکیباتی با اثر ضدباکتریایی و ضدقارچی هستند که تعادل میکروبی روده را حفظ میکنند.
آنتیاکسیدانها: با کاهش استرس اکسیداتیو در بدن پرنده، موجب افزایش مقاومت به بیماریها میشوند.
افزایش ترشح آنزیمهای گوارشی: برخی گیاهان باعث تحریک ترشح آنزیمهایی مانند آمیلاز و لیپاز میشوند.
تأثیر بر سیستم ایمنی: ترکیبات فعال موجود در گیاهان، فعالیت گلبولهای سفید و تولید آنتیبادیها را افزایش میدهند.
مزایا و معایب استفاده از گیاهان دارویی در تغذیه طیور
مزایا |
معایب |
منبع طبیعی و بیخطر |
عدم استانداردسازی دز و کیفیت گیاه |
کاهش نیاز به آنتیبیوتیک |
احتمال تداخل با سایر افزودنیها |
بهبود کیفیت گوشت و تخممرغ |
تنوع عملکرد بسته به نوع و فرآوری گیاه |
بهبود سلامت گوارش و ایمنی |
نیاز به بررسی علمی گستردهتر برای هر گونه گیاه |
نتیجهگیری
استفاده از گیاهان دارویی در تغذیه طیور، یک راهکار پایدار و ایمن برای افزایش عملکرد، بهبود سلامت و کاهش وابستگی به داروهای شیمیایی است. با این حال، برای اثربخشی بهینه، باید نوع گیاه، مقدار مصرف، شیوه فرآوری و شرایط پرورش بهدقت بررسی شوند.