به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ فصل بهار، با وجود مزایای متعدد آن برای صنعت طیور، یکی از زمان‌های پرریسک برای شیوع بیماری‌هایی نظیر آنفلوآنزای پرندگان محسوب می‌شود. تغییرات دمایی، افزایش رفت‌وآمد پرندگان مهاجر و رطوبت بالا، همگی از عوامل مستعدکننده این بیماری هستند. مرغداری‌ها برای جلوگیری از خسارات اقتصادی سنگین، باید از قبل تمهیداتی را در نظر بگیرند. در این مقاله، یک چک‌لیست جامع آمادگی در برابر آنفلوآنزای پرندگان در فصل بهار ارائه می‌شود تا بهره‌برداران بتوانند به شکلی علمی و اصولی از گله‌های خود محافظت کنند.
چرا بهار فصل حساس‌تری برای شیوع آنفلوآنزای پرندگان است؟
افزایش تحرک پرندگان مهاجر:بسیاری از ویروس‌های آنفلوآنزای پرندگان از طریق پرندگان وحشی و مهاجر منتقل می‌شوند.
تغییرات ناگهانی دما:نوسانات دمایی موجب تضعیف سیستم ایمنی پرندگان پرورشی می‌شود.
افزایش رطوبت و تهویه نامناسب:شرایط مساعدی برای پایداری و انتقال ویروس فراهم می‌شود.
رفت‌وآمد بیشتر کارگران فصلی:افزایش خطر انتقال مکانیکی ویروس به داخل سالن‌ها.
چک‌لیست جامع آمادگی مرغداری در برابر آنفلوآنزای پرندگان
1. افزایش اقدامات امنیت زیستی (Biosecurity)
- محدود کردن ورود و خروج افراد به سالن‌ها
- نصب حوضچه‌های ضدعفونی در ورودی هر سالن
- الزام به تعویض لباس و کفش قبل از ورود
- ثبت دقیق تردد وسایل نقلیه و بازدیدکنندگان
2. پایش روزانه وضعیت گله
- ثبت منظم تلفات، میزان مصرف دان و آب
- مشاهده علائم اولیه بیماری مانند بی‌حالی، کبودی تاج و ریش، کاهش تخم‌گذاری
- گزارش فوری موارد مشکوک به دامپزشک منطقه
3. ضدعفونی منظم تجهیزات و محیط
- استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های مؤثر بر ویروس آنفلوآنزا
- ضدعفونی کامل سالن‌ها قبل از ورود گله جدید
- توجه ویژه به وسایل حمل‌ونقل، قفس‌ها و تجهیزات آبخوری و دان‌خوری
4. کنترل آفات و پرندگان وحشی
- نصب توری‌های محافظ در ورودی‌ها و پنجره‌ها
- جلوگیری از ورود گربه، سگ، موش و پرندگان آزادپرواز
- حذف منابع آب و غذا که پرندگان وحشی را جذب می‌کند
5. آموزش و آگاهی‌رسانی به پرسنل
- برگزاری جلسات آموزشی کوتاه درباره علائم و روش‌های پیشگیری
- نصب پوسترها و دستورالعمل‌ها در نقاط کلیدی مرغداری
- الزام به رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی توسط کارکنان
6. همکاری با مراجع نظارتی و دامپزشکی
- اعلام سریع موارد مشکوک به شبکه دامپزشکی
- همکاری در اجرای طرح‌های واکسیناسیون در صورت صدور دستور
- رعایت دستورالعمل‌های جابه‌جایی پرندگان
7. تهویه و مدیریت محیطی مناسب
- اطمینان از کارکرد صحیح سیستم تهویه
- مدیریت دمای سالن در شرایط متغیر بهاری
- کاهش رطوبت با استفاده از سیستم‌های گرمایشی و تهویه کمکی
نشانه‌های اولیه آنفلوآنزای پرندگان که نباید نادیده گرفته شوند
- کاهش ناگهانی مصرف دان و آب
- مرگ‌ومیر بالاتر از حد طبیعی
- تورم و کبودی نواحی سر و گردن
- ترشحات بینی و علائم تنفسی
- کاهش شدید تولید تخم در مرغ تخم‌گذار
نتیجه‌گیری
شیوع آنفلوآنزای پرندگان در فصل بهار تهدیدی جدی برای صنعت طیور محسوب می‌شود، اما با اجرای یک برنامه امنیت زیستی دقیق و پیروی از چک‌لیست‌های علمی و عملیاتی، می‌توان به طور مؤثر از گله‌ها در برابر این بیماری محافظت کرد. سرمایه‌گذاری در پیشگیری، به‌مراتب کم‌هزینه‌تر از مقابله با پیامدهای شیوع بیماری است.