به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ روش‌ها و راهکارهای مقابله با استرس گرمایی در طی ۲ مرحله قابل بررسی است:
راهکارها و پیش بینی‌های لازم قبل از شروع گرما
از طریق عایق‌بندی سقف و نیز ادامه آن حداقل بطول یک متر از طرفین میتوان از میزان گرمای سالن پرورش کاست.
استفاده از موادی که نور آفتاب را منعكس می‌کنند در سطح بیرونی سقف سالن و یا رنگ آمیزی آن به رنگ روشن می‌تواند از شدت گرمای داخل سالن بکاهد.
با توجه به نقش تهویه مناسب در کنترل استرس گرمایی از صحت کار هواکش‌های سالن اطمینان حاصل نمایید. در صورت لزوم، جهت افزایش سرعت هوا در سالن نسبت به تعبیه هواکش‌های کمکی داخل سالن اقدام نمایید.
در صورت استفاده از سیستم‌های خنک کننده تبخیری مانند پوشال، قبل از شروع گرما نسبت به تعویض پوشال‌های فرسوده و نیز کنترل سیستم توزیع آب اقدام فرمایید.
آبخوری‌های اضافی جهت مصرف در زمان استرس گرمایی تهیه نمایید. در طی فصلی که توقع گرمای زیادی دارید از جوجه‌ریزی با تراکم بالا بپرهیزی . لازم به ذکر است که تراکم و تعداد جوجه ریزی تنها بر اساس مساحت سالن انجام نمی‌شود بلکه عواملی مانند سیستم‌های تهویه سالن، مدیریت و تجهیزات نیز در این مسئله نقش اساسی دارند.
با توجه به کاهش برداشت دان در طی استرس گرمائی ، شرایط لازم جهت جبران این مسئله و توزیع مناسب و گسترده‌تر دان در طی ساعات خنک و نیز روشنائی کافی جهت تحریک و برداشت دان را در شب فراهم نمائید.
راهکارهای مقابله با استرس گرمایی در زمان اوج گرما
تهویه باید به حداکثر برسد تا از این طریق علاوه بر خنک کردن بدن طیور با استفاده از جریان هوا گاز آمونیاک رطوبت و دی اکسید کربن تولید شده نیز از سالن خارج شود. در شرایطی که رطوبت محیط زیر ۷۰ درصد باشد میتوان از لایه‌های پوشال جهت خنک کردن سالن در پنجره‌های هواده استفاده کرد. همان طور که گفته شد طیور بطور طبیعی در طی استرس گرمائی میزان مصرف دان را کاهش می‌دهد، بنابراین طبیعی است که پرورش دهندگان به دنبال راهکارهایی جهت تحریک مصرف دان در طی استرس گرمایی باشند.
به یاد داشته باشید هر راهکار مدیریتی که مصرف دان را تشدید کرده یا موجب ازدیاد فعالیت بدنی در طی اوج دوران گرما شود اثرات منفی اقتصادی و تولیدی به همراه خواهد داشت. زیرا ازدیاد مصرف دان تولید حرارت ناشی از متابولیسم را افزایش داده و احتمالا میزان تلفات را نیز افزایش خواهد داد.
در مقابل توصیه می‌شود در طی ساعت اوج گرما طیور را با محرومیت از غذا مواجه نموده تا علاوه بر کاهش انرژی متابولیسمی ناشی از هضم و جذب مواد غذائی، تحرک و فعالیت طیور برای برداشت دان را نیز کاهش داده و با ایجاد آرامش و به حداقل رساندن تحرک بدنی انرژی تولید شده از فعالیت عضلانی را نیز به حداقل برسانیم.
پیشنهاد می‌شود یک ساعت قبل از اوج گرما از طریق بالا بردن دانخوری‌ها یا جمع آوری دان، مصرف دان را متوقف نمایید. در نظر داشته باشید بعد از افت دمای محیط از طریق ازدیاد تعداد دانخوری‌ها و استفاده از محرک‌هایی مانند روشنایی میتوان این کاهش برداشت دان را جبران نمود.
تدارک آب خنک و کافی برای جوجه‌هایی که در شرايط استرس گرمایی هستند بسیار ضروری است. در این رابطه ازدیاد تعداد آبخوری‌ها می‌تواند بسیار مؤثر باشد. به یاد داشته باشید طیور در دوران گرما تمایل کمتری به تحرک داشته و باید آبخوری‌ها در کمترین فاصله از آنها قرار بگیرند. از سوی دیگر با توجه به برهم خوردن توازن الکترولیت‌ها در طی استرس گرمایی افزودن الکترولیت‌ها به آب می‌تواند مؤثر واقع شود.
بعضی از محققان معتقدند دریافت بعضی املاح مانند بیکربنات پتاسیم، کلرید پتاسیم، کلرید سدیم و کلرید آمونیم از طریق آب مصرفی در شرایط استرس گرمایی می‌تواند مفید باشد.
ازدیاد انرژی از طریق ازدیاد میزان چربی در جیره امکان پذیر است. میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی جیره باید براساس حجم دان مصرفی جوجه‌ها مجددا محاسبه شود. پروتئین‌ها در مقایسه با کربوهیدرات‌ها و چربی‌ها در طی فرآیند متابولیسمی گرمای بیشتری تولید می‌کنند، بنابراین مصرف دانی که اسیدآمینه آن متعادل و مناسب نباشد استرس گرمایی را افزایش خواهد داد. یاد آور می‌شویم در این شرایط بالانس میزان اسیدهای آمینه جیره باید با دقت بسیار انجام شود و در این رابطه باید تلاش شود که جیره با پروتئین کمتر و با استفاده از اسیدهای آمینه سنتتیک خصوصا متیونین و لیزین بسته شود.
از سوی دیگر در طی شرایط گرم و مرطوب انتخاب و مصرف داروهای ضدکوکسیدیوز مناسب در کنار انتخاب و مصرف ضد قارچ‌های افزودنی به دان باید با دقت فراوان انجام گیرد که در صورت سفارش مرغداران گرامی این داروها به دان افزوده می‌شود.