به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بیماری‌های رایج و مهمی وجود دارند، که می‌توانند سامانه‌ی تنفسی (مجاری هوا، شش‌ها و کیسه‌های هوایی) ماکیان را تحت تأثیر قرار دهند.
در بسیاری از موارد ممکن است بیماری تنفسی مشاهده شده در یک گله، بخشی از یک بیماری چند سامانه‌ای یا یک بیماری اختصاصی با اثر کمتر بر سایر اندام‌ها باشد. در برخی موارد مانند کوریزای عفونی یا لارنگوتراکیت عفونی، بیماری ممکن است حداقل در ابتدا به دستگاه تنفسی محدود شود. بیماری‌زاهای گوناگونی مانند گونه‌هایی از ویروس، باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌توانند آغازگر بیماری در ماکیان باشند.
عوامل محیطی نیز ممکن است سبب تقویت این بیماری‌زاها، در ایجاد نشانه‌ها و آسیب‌های بالینی شوند. سیستم‌های نوین پرورش به علت تراکم زیاد و یکنواختی ژنتیکی، نسبت به هزینه‌های اقتصادی بالای ناشی از شیوع بیماری‌ها، حساس هستند. امروزه شیوع بیماری‌ها، تأثیر عمده‌ای بر اقتصاد جهانی دارد. بیماری‌های نیوکاسل اگزوتیک (غیربومی)، سالمونلوز و آنفلوانزای پرندگان نگران‌کننده‌ترین بیماری‌ها از دیدگاه اقتصادی و سلامت جوامع انسانی هستند.
فاکتورهایی که بروز بیماری‌های تنفسی طیور را تحت تأثیر قرار می‌دهند:
1- حیوان: سن، گونه و ژنتیک، اثر عمده‌ای بر میزان حساسیت یا مقاومت حیوان به عوامل بیماری دارند.
2- محیط: دمای محیطی، گردو غبار، گازها، تهویه نامناسب اثر عمده‌ای بر روی وقوع تحریک تنفسی دارند. ناقلینی مانند موش‌ها، حشرات و پرندگان می‌توانند عوامل بیماری‌زا را وارد کنند؛ همچنین تنش، ایمنی بدن را کاهش می‌دهد.
3- مدیریت: ورود به افراد به محیط پرورش، تعدادپرنده‌ها و جلوگیری از ورود پرندگان با سنین گوناگون به واحد پرورش.
4- عوامل بیماری‌زا: بیماری می‌تواند ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها باشد. در بیشتر موارد عفونت‌های اولیه و ثانویه را در بیماری‌های تنفسی مشاهده می‌نماییم.
5- تراکم: در پرورش‌های متراکم احتمال وقوع مشکلات تنفسی افزایش می‌یابد.
6- آمونیاک: آمونیاک و محلول‌های آمونیاکی، محرک و خورنده هستند و به هر روشی که پرنده در ارتباط با آنها قرار بگیرد می‌توانند مضر باشند.
منبع: صباگسترفرزانگان