به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بیشتر وقت‌ها اهمیت کیفیت آب آشامیدنی نادیده گرفته می‌شود. این، در حالی است که آب، مواد مغذی را به درون بدن می‌برد و روند هضم را مشخص می‌کند، دمای درونی بدن را تنظیم می‌نماید، مواد سمی را می‌زداید، و پشتیبان تندرستی بدن جانوران است.
اما هرگاه شرایط میکروبیولوژی آب به دلخواه نباشد، می‌تواند به یک منبع آلودگی تبدیل شود و میکروب‌های بسیاری را با خود حمل کند.
و نیز ترکیب شیمیایی آب، مانند: سختی آب، سطح آهن و کلسیم آن، و یا سطح اسیدی بودن آن، روی مقدار آبی که مرغ‌ها می‌نوشند تأثیر منفی می‌گذارد.
از هضم و جذب افزودنی‌ها، مانند: داروها، واکسن‌ها، ویتامین‌ها، و پروبایوتیک‌ها در اثر نادلخواه بودن کیفیت آب نیز کاسته می‌شود.
ویژگی‌های فیزیکی آب، مانند مزه آن، بو، و مانند اینها نیز می‌توانند مرغ‌ها را از نوشیدن آب کافی بازدارند.
ایجاد «بایوفیلم»
افزودن موادی مانند داروها، واکسن‌ها و مواد معدنی به آب نوشیدنی، می‌تواند زمینه‌ساز پدید آمدن لایه‌های پلی‌ساکاریدهای بیرون سلولی در لوله‌های آبرسانی سالن‌های مرغداری شود، که به آنها «بایوفیلم» گفته می‌شود.
وجود پس مانده‌های قندهای ساده، مانند دکستروز، در آب آشامیدنی، زمینه را برای تولید بایوفیلم فراهم می‌کند، آنگاه میکروارگانیزم‌ها به این لایه‌های درون لوله آب می‌چسبند. ضخامت لایه‌های بایوفیلم به 5 تا 500 میکرومتر می‌رسد، که درون آن، میکروارگانیزم‌های گوناگونی رشد می‌کنند و آبی را که از لوله‌های آبرسانی می‌گذرد آلوده می‌سازند. چنین است که بایوفیلم‌ها را منبع آلودگی آب نوشیدنی مرغ‌ها می‌دانند.
بایوفیلم‌های درون آبخوری‌ها معمولاً به چشم دیده نمی‌شوند، اما بیشتر وقت‌ها در آنجا وجود دارند.
در بایوفیلم می‌توان جمعیت ناهمگون بزرگی از میکروارگانیزم‌ها را پیدا کرد. در رویه بیرونی بایوفیلم، جایی که مواد غذایی بیشتری پیدا می‌شود، باکتری‌های هوازی، مانند سودوموناس لانه دارند. درون لایه‌های بایوفیلم باکتری‌های هوازی، مانند لژیونلا و کمپیلوباکترها، و نیز باکتری‌های بی‌هوازی بی‌اختیاری، که وجود هوا را نیز تحمل می‌کنند، و همچنین باکتری‌های کاهش‌دهنده نیترات، مانند ای‌کوالی، زندگی می‌کنند.
در عمیق‌ترین لایه بایوفیلم (که به سطح لوله نزدیکتر است) می‌توان باکتری‌های بی‌هوازی، مانند باکتری‌های کاهش‌دهنده سولفات (دیسولفوویبریوdesulfovibrio ) را پیدا کرد.
میکروارگانیزم‌هایی که به بایوفیلم چسبیده‌اند در دوره رشد، با تکامل و جهش، ویژگی متفاوتی در مقایسه با باکتری‌های هم سویه خود که آزادانه در محیط به سر می‌برند، به دست می‌آورند. این باکتری پس از چسبیدن، بی‌درنگ دست به کار پدید آوردن پایه‌هایی می‌شوند که به آنها اجازه می‌دهد یک ساختار مادی به وجود بیاورند، و آنگاه به صورت باکتری ثابت و بی‌حرکت بایوفیلم در می‌آیند.
اکنون هنگام آن می‌رسد که این باکتری‌ها با تغییر ساختار سلولی‌شان سطح مقاومت خود را افزایش دهند و بیشتر از پیش آب‌گریز شوند.
این دگرگونی‌های ساختاری که با تغییر پروتئین‌های غشای بیرون سلولی، و ایجاد پروتئین‌های استرس پیش می‌آیند مقاومت باکتری‌های حاضر در بایوفیلم، در برابر شماری از عوامل مخالف را افزایش می‌دهند، و درجه تحمل آنها در برابر مواد کشنده کلاسیک، مانند کلرین‌ها را به مقدار چشمگیری بالا می‌برند. نتیجه این که زدودن کامل آنها از سیستم آبرسانی دشوارتر می‌شود.
بایوفیلم‌هایی که روی سطح لوله‌های آبرسانی فلزی تشکیل می‌شوند می‌توانند تخریب میکروبیولوژیکی ایجاد کنند. باکتری‌های بی‌هوازی کاهش‌دهنده سولفات، با تولید سولفیدها روی مزه و بوی آب تأثیر منفی می‌گذارند، و رنگ آب در اثر تخریب لوله‌های فلزی قرمز می‌شود.
مواد معدنی، به ویژه کلسیم نیز می‌توانند در لوله‌های آبرسانی برجای بمانند و گونه‌ای موانع آهکی بر سر راه آب ایجاد کنند و نیز به پناهگاهی برای میکروارگانیزم‌ها تبدیل شوند.
بنابراین، لوله‌های آبرسانی می‌باید به خوبی پاکیزه و بایوفیلم‌ها و موانع آهکی زدوده شوند. پیشنهاد می‌شود که پس از محلول شدن بایوفیلم‌ها و شستن لوله‌ها، یک بار دیگر لوله‌های اصلی آبرسانی با فشار آب شسته شوند تا مواد فیزیکی باقی‌مانده نیز از لوله‌ها بیرون بروند.
و نیز سودمند خواهد بود هرگاه در میانه دوره تولید نیز یکبار لوله‌های آبرسانی با مواد ضدعفونی‌کننده پاکیزه شوند.
لازم است به یاد داشته باشیم که فشار آب در پایان خط آبرسانی بسیار آهسته است، و دمای آب بالاتر از نقاط دیگر خط آبرسانی است که احتمال تشکیل بایوفیلم در آنجا را افزایش می‌دهد، بنابراین خطر ایجاد آلودگی در پایان خط آبرسانی بیشتر می‌شود.
نتایج دلخواه تولید هنگامی که شمار بیماری‌زاهای درون آب آشامیدنی پایین باشد، و هنگامی که هضم مواد خوراک به کمک پروبایوتیک‌ها به بهترین سطح می‌رسد، و جیره متوازن، با مدیریت کارآمد مرغداری، و کارهای بایوسکیوریتی مؤثر همراه شوند، به دست می‌آید.
اسیدهای ارگانیک موجود در آب، تأثیر اسیدی‌کننده روی محیط دستگاه گوارش مرغ‌ها می‌گذارند و باکتری‌های تولیدکننده اسیدلاکتیک را برمی‌انگیزند تا سطح pH دستگاه گوارش را در سطح 2 تا 4 نگه دارند (برای ای-کوالی سطح pH مناسب رشد 5/4 تا 8 است). پایین نگه داشتن pH دستگاه گوارش سبب می‌شود که شرایط محیط برای رشد ای-کوالی دشوار شود. افزودن پروبایوتیک‌های اثرگذار، در این شرایط به صورت همکار با اسیدهای ارگانیک اسیدی‌فایر عمل می‌کنند.
برگرفته از سری یادداشت‌های تکنیکی داخلی شرکت ADM Protexin