به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ روده جوجه پیش از هچ، عاری از هرگونه باکتری می‌باشد. با شروع نوک‌زدن به پوسته تخم‌مرغ و تولد جوجه، وضعیت باکتریایی روده سریعاً تغییر می‌نماید. جوجه‌هایی که در شرایط طبیعی بدنیا می‌آیند، با مجموعه‌ای از ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌های موجود در گله، در تماس می‌باشند. این ارگانیسم‌ها در عرض چند ساعت تکثیر یافته و فلور طبیعی روده که میکروفلور روده نامیده می‌شود، را تشکیل می‌دهند.
این باکتری‌ها غالباً مفید بوده و خطری برای جوجه در‌بر ندارند. لایه مخاطی روده همراه با این باکتری‌های مفید موجب تثبیت عملکرد دستگاه گوارش گشته و دستگاه گوارش جوجه را در مقابل هجوم باکتری‌های پاتوژن و مضر محافظت می‌نماید. با ایجاد این میکروفلور، رشد باکتری‌های مضر از قبیل سالمونلا و کلی‌باسیل‌های مضر و پاتوژن، از چینه‌دان تا کلواک محدود می‌شود.
همچنین گروه‌هایی که محلول 4% آب پنیر دریافت کرده بودند، بطور قابل توجهی نسبت به گروه‌های کنترل بسیار سالمتر بودند. نهایتاً بعنوان نتیجه‌ای از این بررسی، مشخص شد که، آب پنیر در ایجاد و تکثیر کلونی‌های باکتریایی در مراحل اولیه، بطور موثری از رشد برخی از باکتری‌های مضر، مانند سالمونلا و سویه‌های بیماری‌زای کلی‌باسیل جلوگیری نموده و بنابراین یک پروبیوتیک طبیعی موثر می‌باشد.
محیط مصنوعی امروز
در پرورش طیور به‌صورت مدرن، بخش قابل توجهی از کوشش‌ها در جهت دور نگهداشتن جوجه‌های جوان از بالغین به‌منظور پیشگیری از گسترش بیماری‌ها به‌عمل می‌آید. سالن‌های مرغداری در فاصله دو دوره تخلیه و تمیز می‌شوند. جوجه‌هایی که در چنین محیطی هچ و رشد می‌یابند، در محیطی نسبتاً مصنوعی قرار داشته و بنابراین همان اندازه فلور روده تغییر می‌کند. ارگانیسم‌های متعددی که در دستگاه گوارش این جوجه‌ها تکثیر می‌یابند با جوجه‌هایی که در شرایط طبیعی با گله‌ها در ارتباط هستند متفاوت می‌باشند. این مسئله موجب می‌شود تا این جوجه‌ها نسبت به عفونت‌های روده و مشکلات دارای خطر کمتر حساستر باشند. در تلاش برای رفع این معضل در پرورش مدرن مرغ گوشتی، بخش بزرگی از تحقیقات بر روی نواحی کثیر میکروبی در روده جوجه‌های جوان معطوف شده است.
انجام این تحقیقات موجب جداسازی و تکثیر باکتری‌ها و قارچ‌ها از روده جوجه‌های جوان گشته است. در مطالعه حاضر که توسط مرکز تحقیقات وزات جهاد سازندگی انجام پذیرفت، محققین باکتری‌ها را به‌منظور مشخص ساختن مضر و یا مفید بودن آنها از آب پنیر جدا ساختند.
باکتری‌های جدا شده عموماً به جنس‌های متفاوتی از لاکترباسیل تعلق داشتند، که در اکثر فراورده‌های شیر، بویژه که آب پنیر یافت می‌شوند. اثرات مفید آب پنیر به‌عنوان منبعی طبیعی و ارزشمند از پروبیوتیک‌ها و ارگانیسم‌های محدود‌کننده رقابتی، اساساً بدنبال حضور این ارگانیسم‌ها می‌باشد. این ارگانیسم‌ها با محدودترین پاتوژن‌ها، تحریک سیستم ایمنی، تحصیل در هضم، سنتز و جذب برخی از ویتامین‌ها و مواد‌معدنی و کمک به هضم برخی از اجزای جیره نقش خویش را ایفا می‌نمایند و با عنوان مواد پروبیوتیک شناخته شده‌اند که مکمل‌های باکتریایی زنده‌ای که بر روی تعادل باکتری‌ها اثرات مثبتی دارا می‌باشند.
یک پروبیوتیک طبیعی در مرغداری‌ها
در این بررسی، تمامی محلولهای آب پنیر اثرات مفید قابل توجهی داشتند. محلول 4% آب پنیر تهیه و از طریق تانکرهای دستی خاصی مورد استفاده قرار گرفت و توسط آب‌خوری‌های اتوماتیک و دستی معمولی در اختیار طیور قرار گرفت. نهایتاً مشخص شد که آب پنیر خصوصاً در پرورش طیور گوشتی به‌عنوان جایگزینی برای پروبیوتیک‌های تجاری مورد استفاده قرار گیرد.
در بررسی دوم، آزمایش‌های مکرری بر روی 4 گروه 40تایی و به همان تعداد تکرار گروه کنترل انجام پذیرفت. محلولهای 2، 4، 6، 8% آب پنیر از طریق آب‌خوری در اختیار طیور قرار گرفت. در طی 6 روز اول، جوجه‌های هیبرو مورد آزمایش جیره معمولی و آب پنیر را به روش آشامیدنی دریافت نمودند. از پایان روز 6 تا روز 24، آب پنیر قطع و تمامی پرندگان از جیره یکسانی برخوردار بودند.
با استفاده از وزن‌کشی روزانه غذا و پس مانده‌ها، اطلاعات دقیقی درباره میزان جیره مصرفی و تأثیر جیره بدست آمد. تمامی گروه‌ها بطور روزانه توسط دامپزشک‌های ماهری به‌منظور اخذ تاریخچه‌ای مختصر و تشخیص عفونت‌های متفاوت، بازدید می‌شدند.
اثرات مشخص آب پنیر بر طیور
نتایج بدست آمده از این بررسی‌ها مشخصاً نشان داد که پرندگانی که آب پنیر دریافت کرده بودند، دارای میانگین افزایش وزن روزانه بالاتر ( gr 1/30 ) و وزن نهایی gr 1795 نسبت به پرندگان گروه کنترل بودند.
مرکز مطالعات و فناوری علوم و صنایع پارسیان