به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به تجمع گاز در دستگاه گوارش و یا شکمبه دام، نفخ گفته می‌شود که در دام‌های نشخوارکننده به سه دسته تقسیم می‌گردد:
• نفخ کف آلود
• نفخ ناشی از گازهای آزاد
• نفخ ناشی از مصرف کنستانتره و دانه غلات
تولید گاز در بدن دام از یک سو و در موارد اول و سوم به دلیل محبوس شدن گاز داخل حباب‌ها و عدم خروج آن از بدن از سوی دیگر باعث افزایش حجم شکمبه دام شده و در فعالیت طبیعی بدن اختلال و مشکل به‌وجود می‌آورد.
موارد متعدی باعث تولید این حباب‌ها در بدن دام می‌گردد. یکی از مهم‌ترین آنها ترکیباتی در لگوم‌های تازه است بنام ساپونین که در برگ‌ها به‌وفور یافت می‌شود و زمانی که در معرض آب قرار می‌گیرد تولید حباب‌های پایدار می‌کند.
در نفخ گازهای آزاد بیشتر مشکل تجمع گاز و عدم دفع آن مشکل‌ساز خواهد بود، مانند انسداد مری و عدم حرکات منظم شکمبه حیوان، مواد آرام‌بخش می‌توانند در دستگاه گوارش سکون ایجاد کنند.
از علائم نفخ می‌توان به برجسته شدن سمت چپ شکم و ناحیه تهی‌گاه اشاره کرد که به سمت راست نیز سرایت می‌کند و بسیار خطرناک است و اگر کنترل نشود تلف شدن دام را به دنبال خواهد داشت.
راه‌های درمانی گوناگونی برای رفع نفخ وجود دارد؛ مانند وارد کردن شلنگ به مری حیوان و خارج کردن کف‌ها و گازهای جمع شده، خوراندن روغن‌های گیاهی و حیوانی، جلوگیری از مصرف دوباره خوراک، ایجاد فعالیت فیزیکی سبک برای دام، جلوگیری از مصرف علوفه‌هایی که در مرحله اولیه رشد بوده و آب‌زده هستند .
منبع: alivesheepshop