به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ برای تشخیص دلایل سقط جنین در نشخوارکنندگان پس از اینکه از قسمت‌های مختلف نمونه‌برداری کردیم از تست‌های مختلف برای تشخیص کمک می‌گیریم که هرکدام درصدی خطا خواهند داشت. در این نوشته خواهیم دانست که چگونه می‌توان درصد خطای تست‌های تشخیصی را پایین آورد.
در مواقعی که نیاز به بررسی داریم، باید از چه تعداد از دام‌ها نمونه‌گیری کنیم؟
ما نیاز داریم بدانیم که باید از کدام دام‌ها و به چه تعداد نمونه‌گیری کنیم. همچنین لازم است بدانیم که آیا تشخیص نهایی‌مان درست بوده است یا خیر؟ ما باید از حداقل 6 دام نمونه‌گیری کنیم. به این معنی که این 6 دام باید دارای یک مشکل باشند، مثلا 6 دام یک گله که سقط کرده‌اند.
اگر نمونه‌ها کمتر از این تعداد باشند، اطمینان ما از جواب‌ها کمتر و درنتیجه تشخیص نهایی ما غیرقابل اعتمادتر خواهد بود. صحت کار را با نمونه‌گیری از دام‌های سالم به‌عنوان شاهد، و تکرار نمونه‌گیری بعد از 2 هفته از همان دام‌ها بالا می‌بریم. این کار، این امکان را به ما می‌دهد که افزایش عیار پادتن را در این دو هفته بسنجیم.
آزمون طلایی یعنی آزمونی که صراحتاً بتواند همه دام‌های غیر آلوده را منفی گزارش کرده و تمام دام‌های آلوده را مثبت گزارش کند. برای بسیاری از عفونت‌ها چنین آزمونی در اختیار نیست، پس با علم به این موضوع و باتوجه به حساسیت و ویژگی هر آزمون باید نتایج را تفسیر کرده و تصمیم‌گیری نمائیم.
حساسیت آزمون یعنی درصدی از دام‌های واقعاً آلوده که توسط آزمون، آلوده تشخیص داده شده‌اند و ویژگی آزمون نشان‌دهنده دام‌های غیر آلوده‌ای است که توسط آزمون منفی تشخیص داده شده‌اند.
در همه آزمایش‌های تشخیصی، میزان حساسیت و ویژگی آن مشخص شده است که می‌بایست در تفسیر نتایج به آن دقت شود.
به‌عنوان مثال اگر کیت الایزا تشخیص عفونت کلامیدوفیلا آبورتوس برای گوسفندان خریداری کرده‌ایم که دارای حساسیت 85 % و ویژگی 95 % باشد و 100 گوسفند واقعاً آلوده در یک گله 1000 رأسی داریم.
در این مثال ما می‌توانیم انتظار داشته باشیم این کیت بتواند 85 گوسفند از 100 گوسفند واقعاً آلوده و 855 راس از 900 رأس واقعاً غیر آلوده را مشخص کند.
درنتیجه 15 رأس از گوسفندان آلوده شناسایی نشده و به‌عنوان دام غیرآلوده تلقی می‌شوند، درحقیقت این 15 دام آلوده، با میزان حساسیت 85 درصدی کیت، به‌عنوان دام غیرآلوده معرفی شده‌اند (منفی کاذب) و 45 دام واقعاً غیرآلوده با ویژگی 90 درصدی کیت به‌عنوان دام آلوده معرفی شده‌اند (مثبت کاذب) بنابراین این کیت می‌تواند به ما بگوید که 130 گوسفند آلودگی کلامیدیایی دارند و 870 رأس پاک هستند.
اگر ما دقت کافی به حساسیت و ویژگی تست‌های مورد استفاده نداشته باشیم ممکن است تشخیص و تصمیم اشتباهی در رابطه با هر کدام از دام‌ها و یا کل گله بگیریم.
برای مثال اگر ما مشکوک به سقط‌های کلامیدیایی در گله‌ای هستیم و کیتی در اختیار داریم که 85 % حساسیت و 95 % ویژگی دارد، آنگاه فقط یک رأس میش که واقعاً به کلامیدیا آلوده بوده و سقط کرده است را تست کنیم، 15 % احتمال دارد که نتیجه آزمایش منفی بوده و ما در تشخیص و درمان گله دچار اشتباه شویم (در زمان مراجعه تک کیس و یا ارسال تک نمونه به آزمایشگاه).
با نمونه‌گیری از 2 راس میش این خطا به کمتر از 3% رسیده و با نمونه‌گیری و آزمایش کردن 6 راس میش از گله مشکل‌دار، با این کیت، کمتر از 0/01 درصد احتمال خطا وجود دارد تا گله‌ای که دارای مشکل سقط‌های ناشی از کلامیدوفیلا آبورتوس است را منفی تلقی کرده یا عامل آن را تشخیص ندهیم.
پس با نمونه‌گیری از حداقل 6 میش و مثبت شدن حداقل یک نمونه، می‌توانیم بگوئیم که در این گله آلودگی به کلامیدوفیلا آبورتوس وجود دارد.
در ارتباط با تست کردن یک راس دام نیز نکاتی وجود دارد که لازم است به آن‌ها توجه شود. در مثال قبل و با همان کیت اگر یک راس میش را دوبار با همان کیت تست کردیم (با فرض اینکه هیچ‌گونه تغییری در عیار پادتن‌های دام نداریم) ما دقت تشخیص خود را افزایش داده و خطا را به کمتر از 3% رسانده‌ایم.
تصور کنید یک میش واقعا پاک است، در تست دفعه اول 5% میش‌های پاک دارای نتیجه مثبت در تست هستند. احتمال اینکه گوسفندی دو بار نتیجه تست منفی داشته باشد در صورتی‌که واقعا آلوده است، فقط 0/052 است. پس ما 2/5 درصد خطا داریم که میشی که واقعا آلوده است را منفی گزارش کنیم.
چه کار کنیم زمانی که یک راس دام در یک تست مثبت است و در تست دیگر منفی؟
می‌توانیم از تست‌های دیگر با حساسیت و ویژگی متفاوتی استفاده کنیم. برای مثال در ابتدا تستی انتخاب می‌کنیم که دارای حساسیت بالایی باشد تا مطمئن شویم که تمام دام‌های آلوده را شناسایی کرده‌ایم و به این نکته دقت داریم که بواسطه بالا بودن حساسیت تست، تعدادی دام مثبت کاذب نیز شناسایی کرده‌ایم.
سپس می‌توانیم تستی با ویژگی بالا انتخاب کرده و همه دام‌های مثبت در تست قبلی (تستی که حساسیت بالایی داشته) را با آن تست کرده و مثبت‌های واقعی را شناسایی کنیم.