به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ کاه عبارتست از ساقه خشک شده گیاهان تیره غلات و حبوبات که پس از کوبیدن و جدا کردن دانه بدست می‌آید. ارزش کاه بطورکلی از هر گیاهی که بدست آید خیلی کمتر است چون کاه موقعی بدست می‌آید که گیاه حداکثر نمو خود را کرده و تمام عناصر غذائی در دانه جمع شده است.
کاه غلات به نوبه خود هم برای تغذیه و هم برای تهیه بستر دام‌ها بکار می‌رود و با داشتن مقدار زیادی سلولز و مواد چربی (Lignine) غیرقابل هضم یکی از خوراک‌هائی است که ازنظر غذائی کم‌ارزش بوده و فقط بخاطر اینکه باعث حجیم شدن غذا در لوله گوارش می‌شود، مورد استفاده تغذیه دام واقع می‌گردد.
بعبارت دیگر با اینکه کاه ارزش غذائی چندانی ندارد تأثیر مهمی درتغذیه علف‌خواران دارد چراکه از یک‌سو درانجام عمل هضم و پر کردن معده نشخوارکنندگان موثر است و از سوی دیگر با مخلوط شدن با غذاهای متراکم و دانه‌ها جیره دام را تکمیل می‌نماید.
به‌هرصورت لازم به یادآوری است که در مصرف این‌گونه مواد نباید زیاده‌روی نمود و مثلا برای یک گاو بالغ نباید روزانه بیش از 5 کیلوگرم کاه خورانده شود مگر در مواقعی که فقط نگهداری دام به روش خیلی اقتصادی موردنظر باشد.
ارزش غذائی کاه بستگی به عوامل زیر دارد
1- پیش‌رسی گیاه و فصل برداشت.
۲- سن گیاه؛ بدین معنی که ارزش غذائی کاه غلات بهاره نسبت به کاه غلات پائیزه بیشتر است و بخصوص ارزش غذایی و قابلیت هضم کاه قسمت پائین ساقه نسبت به کاه قسمت‌های نزدیک به خوشه کمتر می‌باشد.
3- شرایط جوی در موقع برداشت محصول در ارزش کاه دخالت زیادی دارد بعبارت دیگر ارزش محصولی که در فصل بارندگی برداشت می‌شود چندان قابل توجه نیست.
کاه یولاف
چنانچه محصول در شرایط مناسبی برداشت شده باشد کاه یولاف بین کاه سایر غلات تقریبا با ارزش‌تر است ولی بعلت کمی مقاومتش برای بستر دام ازنظر اقتصادی مناسب نیست.
کاه گندم
کاه گندم را به غلط برای خوراک دام توصیه کرده‌اند در صورتی‌که برای تهیه بستر مناسب‌تر است. چون مقاومت و دوام آن بیش از سایر کاه‌ها است ولی ارزش غذایی آن در درجه دوم است.
کاه جو
کاه جو بهاره و گندم را می‌توان بطور مساوی برای تغذیه دام درنظر گرفت وحتی می‌توان گفت که کاه جو ازلحاظ ارزش غذائی نزدیک به کاه یولاف است ولی به‌علت داشتن ریشک (Arrete) در تغذیه دام مصرفی ندارد. چون موجب اختلالات گوارشی می‌گردد.
کاه برنج
ازلحاظ مواد ازته کاه برنج نسبتاً غنی است ولی مصرف کردن آن بعلت طرز کشت برنج که اختصاص به مناطق معینی دارد چندان معمول نیست.
کاه ارزن
ارزش غذائی آن نسبتا خوب است لیکن مصرف کردن آن معمول نمی‌باشد.
کاه حبوبات
کاه حبوبات را تمام دام‌ها ازروی میل می‌خورند. ارزش غذائی این کاه به‌واسطه زیادی مواد ازته بیشتر از کاه غلات است. اسب بسیار طالب کاه نخود است.
کاه عدس را با بعلت ظرافتی که دارد بیشتر به مصرف خوراک گوسفند می‌رسانند.
کاه حبوبات را بیشتر به دام‌های جوان باید خورانید زیرا به‌علت داشتن مقدار زیادی مواد فسفاته درتشکیل اسکلت دام کمک می‌کند.