به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ برنامه ریزی‌هایی که جهت حذف آلودگی در گله صورت می‌گیرند، باید برمبنای جلوگیری از انتقال آلودگی از گاو نر به حیوانات ماده باشد.
انجام آزمایش‌های تشخیصی در گاوهای نر، قبل از استفاده از آن‌ها برای اسپرم‌گیری، احتمال انتشار بیماری را کاهش می‌دهد. علاوه براین، استفاده وسیع از تلقیح مصنوعی در کاهش شیوع بیماری مؤثر می‌باشد.
گاوهای مورد استفاده برای تلقیح مصنوعی، باید از گله‌های عاری از بیماری انتخاب شوند. همچنین این دام‌ها باید قرنطینه شوند و دو تا سه بار آزمایش کشت و آزمایش میکروسکوپی در مورد آن‌ها صورت گیرد.
علاوه براین، هر شش ماه یکبار نیز آزمایش گاوهای نر مراکز تلقیح مصنوعی برای تأیید عاری بودن از بیماری لازم است.
تک‌یاخته با آنتی‌بیوتیک‌های موجود در اکستندر منی ازبین نمی‌رود و اگر گاو نری در مرکز تلقیح مصنوعی آلوده تشخیص داده شد، تمام اسپرم‌های تهیه شده از آن گاو باید معدوم شده و یا حداقل تا زمانی که نتیجه آخرین آزمایش این گاو‌ها منفی شود، اسپرم آن‌ها معدوم شود.
حذف دام‌های آلوده، تلقیح مصنوعی، تقسیم گله به دو بخش پاک و آلوده (گله پاک شامل تلیسه‌های جفت‌گیری نکرده و گاوهای ماده‌ای است که در معرض گاوهای نر آلوده قرار نگرفته‌اند می‌باشد و گله آلوده، شامل دام‌هایی است که باید حذف شوند).
همچنین استراحت جنسی 90 روزه گاوهای مشکوک (ضمن اینکه جداسازی نیز باید درمورد این دام‌ها صورت بگیرد)، مهم‌ترین روش‌های پیشگیری از آلودگی محسوب می‌شوند.
واکسن سلولی تریکوموناس کشته در ماده کمکی روغنی، گاوهای نر جوان را ایمن می‌کند. مقاومت ایجاد شده در گاو نر نسبت به تریکومونیازیس 2 تا 5 سال است. دو واکسن با فاصله 21 روز از نوع واکسن‌های تمام پیکر تک یاخته بسیار مؤثر می‌باشد.
درمان تریکوموناس
به‌طور معمول، درمان گاوهای ماده مؤثر نیست و لزومی ندارد چون اغلب درصورت استراحت جنسی به عفونت غالب می‌شوند.
گاوهای ماده‌ای که برگشت مکرر به فحلی دارند، پس از برقراری چند سیکل فحلی از عفونت پاک می‌شوند، برقراری استراحت 90 روزه به چنین دام‌هایی امکان بهبودی را می‌دهد.
گاوهای ماده‌ای که سقط می‌کنند یا آن‌هایی که تا پایان آبستنی پیش می‌روند، به سرعت خود را از عفونت پاک می‌کنند و این امر اغلب در اولین فحلی پس از زایمان یا سقط ایجاد می‌شود.
تجویز پروستاگلاندین F2α به گاو‌هایی که دارای چرک در رحم هستند (پیومتر)، می‌تواند به خروج مایعات چرکی و برقراری سیکل کمک کند، با وجود این عفونت تریکوموناس می‌تواند با عود پیومتر باقی بماند.
درمان به‌کار رفته در گاو نر با موفقیت نسبی شامل درمان موضعی آلت تناسلی با تری پا فلاوین و تجویز خوراکی ایمیدازول‌ها بوده است. چندین فراورده ایمیدازول برای مثال مترونیدازول به‌صورت خوراکی یا عمومی به کار رفته و در ازبین بردن این میکروارگانیسم مؤثر بوده است.
مترونیدازول به‌صورت داخل وریدی (mg/kg 100 در روز برای 20 روز متوالی یا mg/kg 75 در روز برای 3 درمان متوالی)، در درمان تریکومونیازیس مؤثر است.
ایپرونیدازول در آب مقطر یا سرم فیزیولوژی از 10 تا 30 گرم به‌صورت تزریق داخل عضلانی عمیق، برعلیه تریکومونیازیس گاو نر تأثیر داشته است.
اثرات ایپرونیدازول در صورتی که حیوان 2 تا 4 روز قبل از تجویز، با آنتی‌بیوتیک (یک تزریق تتراسیکلین طولانی اثر یا 2 تا 3 روز پنی‌سیلین استرپتومایسین) درمان شود، بیشتر خواهد شد، زیرا میکروکوکوس‌های غلاف قضیب ممکن است ایپرونیدازول را متابولیزه و غیرفعال کنند و سبب کاهش اثر دارو روی تریکوموناس فتوس شوند.
استفاده از چند روش درمانی اثرات بیشتری خواهد داشت. تزریق 30 گرم از دارو در روز اول و به دنبال آن 15 گرم در روز دوم و سوم اثرات درمانی خوبی دارد. در برخی از گاوهای نر دو یا سه دوره درمانی لازم است تا حیوان به طور کامل پاک شود.
سایر ایمیدازول‌ها مثل دی متریدازول از راه خوراکی و به میزان 50 میلی‌گرم در کیلوگرم در روز در گاو نر مؤثر می‌باشد. اما هزینه درمانی بسیار زیاد است و به علت بد مزه بودن، خوراندن دارو باید با کپسول یا لوله معدی انجام شود.
عوارض جانبی این دارو‌ها شامل بی اشتهایی و نفخ است. ایمیدازول‌ها میکروب‌های بی‌هوازی و تک‌یاخته‌ها را ازبین می‌برند، اما ممکن است میکروارگانیسم‌های مهم شکمبه را نیز ازبین ببرند.
در این موارد، تغذیه با علوفه خشبی می‌تواند از کاهش حرکات شکمبه جلوگیری کند.
تریکواستاتین A آنتی‌بیوتیک مؤثر علیه تریکوموناس فتوس است. آنتی سرم گاوی ضدتریکوموناس فتوس مانع ازچسبیدن و سبب آگلوتیناسیون تریکوموناس فتوس زنده می‌شود بنابراین جلوگیری از چسبندگی به‌وسیله آنتی سرم گاوی می‌تواند از تجمع و تهاجم انگلی جلوگیری کند.