به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ حیوانات خانگی مانند سگ، گربه، خرگوش یا پرندگان بخش مهمی از خانواده ما هستند. در زمان بحران‌هایی مانند جنگ، زلزله، سیل یا پناهندگی، نه‌تنها انسان‌ها بلکه حیوانات نیز در معرض خطرات جسمی و روانی قرار می‌گیرند. در این مقاله، به صورت علمی و عملی بررسی می‌کنیم که چگونه می‌توان در چنین شرایطی از حیوانات خانگی محافظت کرد و چه اقداماتی برای سلامت، ایمنی و آرامش آن‌ها ضروری است.
۱. تهیه کیف اضطراری برای حیوان خانگی
درست مانند کیف نجات برای خودتان، برای حیوان خود نیز باید یک کیف نجات آماده کنید که شامل موارد زیر باشد:
- غذای خشک یا کنسروی برای حداقل ۵ روز
- آب معدنی (با بطری اختصاصی)
- ظرف غذا و آب تاشو
- داروهای خاص حیوان (در صورت مصرف)
- قلاده، پلاک شناسایی و اطلاعات دامپزشکی
- پوشک یا بستر مناسب برای حیوان
- اسباب‌بازی یا پتوی آرامش‌بخش
- عکس از حیوان برای شناسایی در صورت گم‌شدن
نکته علمی: طبق تحقیقات دامپزشکی، کاهش ناگهانی غذا یا تغییر رژیم غذایی در شرایط بحران می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و اضطراب شدید در حیوانات شود.
۲. حفاظت از سلامت روان حیوان در بحران
حیوانات نیز مانند انسان‌ها در شرایط ناآرام دچار استرس، ترس و رفتارهای غیرعادی می‌شوند. برای کاهش اضطراب آن‌ها:
- محیطی آرام و ثابت فراهم کنید
- از صداهای بلند (مثل شلیک یا آژیر) دورشان نگه دارید
- اجازه دهید وسایل آشنا (پتو، اسباب‌بازی، بوی صاحب) کنارشان باشد
- اگر امکان دارد، آرام‌بخش‌های دامپزشکیِ بی‌ضرر استفاده کنید
یافته علمی: پژوهش‌های علوم رفتاری نشان داده‌اند که استفاده از فرومون‌های آرام‌بخش مصنوعی (مثل Adaptil برای سگ‌ها یا Feliway برای گربه‌ها) می‌تواند در شرایط بحران مؤثر باشد.
۳. آماده‌سازی برای تخلیه (در صورت لزوم)
اگر مجبور به ترک خانه شدید:
- همیشه حیوان را در باکس مخصوص حمل کنید
- نام و شماره تماس خود را روی بدن حیوان و باکس حمل بنویسید
- از اردوگاه‌هایی که ورود حیوان را ممنوع کرده‌اند آگاه باشید و جایگزین مناسب پیدا کنید
- در صورت نبود سرپناه، گروه‌های امداد حیوانات یا دامپزشکان داوطلب را جستجو کنید
۴. مراقبت‌های دامپزشکی در بحران
در شرایط بحران، دسترسی به کلینیک‌های دامپزشکی ممکن است محدود باشد. بنابراین:
- قبل از وقوع بحران، حیوان خود را واکسینه و چکاپ کامل کنید
- نسخه‌ای از سوابق پزشکی حیوان را چاپ کرده یا در گوشی ذخیره کنید
- داروهای ضروری را به تعداد کافی همراه داشته باشید
در صورت بروز زخم یا اسهال، کمک‌های اولیه دامپزشکی را بلد باشید (مثل شستشوی زخم با سرم، یا رژیم غذایی سبک برای ۲۴ ساعت)
۵. نکاتی برای پس از بحران
پس از بازگشت به حانه یا پایان بحران:
- رفتارهای حیوان را زیر نظر بگیرید (نشانه‌هایی مثل بی‌خوابی، پرخاشگری، یا افسردگی ممکن است ظاهر شود)
- محیط را از نو برای آرامش او ایمن‌سازی کنید
- تغذیه را به‌تدریج به حالت عادی بازگردانید
- اگر مشکل رفتاری ادامه داشت، از دامپزشک یا متخصص رفتار حیوان کمک بگیرید
هشدار: برخی حیوانات بعد از بحران دچار اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) می‌شوند. علائم آن ممکن است تا هفته‌ها ادامه یابد.
نتیجه‌گیری
نگهداری از حیوانات خانگی در شرایط جنگ و بحران یک وظیفه انسانی و اخلاقی است. با آمادگی قبلی، آموزش، و حفظ آرامش، می‌توانیم از موجودات وفاداری که بی‌دفاع‌تر از ما هستند محافظت کنیم. فراموش نکنید که در سخت‌ترین لحظات نیز، وفاداری یک حیوان می‌تواند به ما امید و انگیزه برای بقا بدهد.