به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ آنفولاانزای سگی نوعی عفونت ویروسی واگیردار می‌باشد که در بین سگها اتفاق می‌افتد. اگرچه این بیماری به ندرت باعث مرگ حیوان می‌شود، ولی به علت خاصیت واگیر دار بودن این بیماری ویروسی، شیوع این بیماری سبب نگرانی پانسیون‌های نگهداری از سگها، ادارات دامپزشکی و دیگر اماکنی می‌شود که سگها به آنجا می‌روند. مدارک زیادی مبنی بر شیوع این بیماری ویروسی در ایالات متحده آمریکا وجود دارد که نشان‌دهنده تعطیلی پانسیون‌های نگهدارنده سگها و شلوغ شدن ادارات دامپزشکی می‌باشد. برای مالکان سگها، سر در آوردن و درک آنفلولانزای سگی بسیار مهم است تا اقدامات لازم را برای پیشگیری از بروز آن انجام دهند.
آنفلوانزای سگی سویه‌ای از ویروس آنفلوانزاست به نام H3N8، که به احتمال فراوان منشاء آن از اسب‌ها بوده که در سگها دچار آداپتاسیون گشته است. این بیماری برای اولین بار در سگ‌های نژاد Grey Hound مسابقه‌ای تشخیص داده شد و هم اکنون در بین جمعیت سگها انتشار یافته است. ویروس (A (H3N8 برای اولین بار در سال ۲۰۰۴ در فلوریدا شناسایی شد.
دامپزشکان باید توجه داشته باشند که آنفلولانزای سگی می‌تواند با بیماری سرفه سگ‌دانی (Kennel Cough) که علائمی همچون تب بالای 39درجه سانتی‌گراد و آبریزش بینی را دارد تداخل نماید. درصد کمی از سگها کمتر از (۱۰%) دچار برونکوپنومونی گسترده شده و نیازمند درمان با داروهای آنتی‌بیوتیک می‌شوند.
این نوع آنفلوانزا می‌تواند باعث یک عفونت واگیر دستگاه تنفسی در همه سگها و بدون توجه به نژاد و سن آن‌ها گردد.
انواع ویروس پاراآنفولانزا
سگ‌هایی که به ویروس آنفولانزای سگی مبتلا می‌شوند ممکن است دو سندرم مختلف را نشان دهند؛
1. خفیف:
این سگها سرفه دارند که به‌طور معمول مرطوب بوده و می‌توانند ترشحات بینی داشته باشند. گاهاً سرفه‌ها خشک می‌شوند. در اغلب موارد، علایم ۳۰-۱۰ روز طول می‌کشد و معمولاً خودبخود ازبین می‌روند.
2. شدید:
به‌طور کلی، این سگها تب بالایی دارند (بالای ۱۰۴ درجه ی فارنهایت) و علایم را خیلی سریع توسعه می‌دهند. پنومونی (ذات‌الریه)، بویژه پنومونی هموراژیک (خونریزی‌دهنده)، می‌تواند بروز کند. ویروس آنفولانزا برروی مویرگ‌های ریه اثر می‌گذارد، لذا سگها ممکن است سرفه خونی داشته باشند و اگر خون وارد آلوئول‌ها شود سخت تنفس کنند. بیماران ممکن است مبتلا به پنومونی باکتریایی شوند، که در وضعیت‌های پیچیده‌تر این اتفاق می‌افتد.
علائم سرماخوردگی سگها (ویروس پاراآنفولانزا)
بارزترین نشانه کنل کاف سرفه خشک و شیپور مانند سگ است. برخی این سرفه‌ها را به صدای جیغ غاز شبیه می‌دانند. از دیگر علائم این بیماری عطسه، آبریزش بینی، رخوت، اشتهای کم و تب خفیف است. از آن جا که بسیاری از این علائم شبیه به علائم سرماخوردگی هستند، مشورت با دام پزشکتان اهمیت دارد.
آیا این یک بیماری جدیدی است؟
بله زمانی که این بیماری به تنهایی در جمعیت سگها شناسایی گردید، دارای خصوصیات ژنتیکی مشابه با ویروس آنفلوانزای اسبی بود. از آن جائی که این یک ویروس جدید برای سگها بوده، سگها نسبت به آن هیچ نوع امنیتی نداشتند.
منشأ این ویروس از کجاست؟
منشأ اصلی این ویروس ناشناس است اما شباهت‌های ژنتیکی آن با ویروس آنفلوانزای اسبی مشاهده شده است.
آیا آنفلوانزای سگی در حقیقت همان سرفه سگ (کنل کاف Kennel Cough) است؟
خیر، شایع ترین علت بیماری سرفه سگ‌دانی توسط باکتری برودوتلا برونشی سپتیکا ایجاد می‌گردد. آنفلوانزای سگی توسط ویروس آنفلوانزا ایجاد می‌گردد.
آیا این بیماری به آسانی در بین سگها منتقل می‌گردد؟
بله این چنین به نظر می‌رسد که این ویروس از سگها به یکدیگر (سگ به سگ) به آسانی منتقل می‌گردد. ده روز بعد از شروع علایم، ویروس می‌تواند از ترشحات آلوده جداسازی گردد.
آیا این بیماری مشابه آنفلوانزای مرغی است؟
خیر، این ویروس بسیار متفاوت از ویروس آنفلوانزای پرندگان است که فرم حاد آن برای پرندگان و انسان می‌تواند کشنده باشد.
اگر که سگی به این بیماری مبتلا گشت اقدامات ما باید چگونه باشد؟
اگر حیوان دارای بیماری تنفسی شدید با علائم قابل مقایسه با آنفلوانزا است باید حداقل ده روز بعد از ظهور علائم بیماری از سایر حیوانات به صورت جداگانه نگهداری شود. دامپزشک در این مرحله می‌تواند برای گرفتن آزمایشات مخصوص اقدام کند. بعد از دست زدن به حیوان بیمار حتماً دستان خود را بشوئید.
تقریبا تمام سگ‌هایی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، این ویروس را با خود خواهند داشت. بعضی از سگها، هرگز علائم بیماری را نشان نمی‌دهند. بیشتر سگ‌هایی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، علائم خفیفی دارند اما تعداد اندکی از سگها، علائم شدید و خطرناکی را بروز می‌دهند. سگ‌های مبتلا به این بیماری ویروسی، معمولا یک یا چند نمونه از علائم زیر را نشان می‌دهند:
علائم شایع سرماخوردگی در سگ عبارتند از
- عطسه
- سرفه (بعضی مواقع سرفه خشک و مزمن)
- آبریزش و احتقان بینی
- آبریزش چشم‌ها
- بی‌حالی
- از دست دادن اشتها
- تب ( 104 درجه فارنهایت تا 106 درجه فارنهایت در نوع شدید آنفولانزا)
این علائم ممکن است نشانه ویروس سرماخوردگی یا بیماری جدی‌تری همچون کنل کاف، ویروس آنفولانزا، ویروس پاراآنفولانزا، برونشیت یا هاری باشند.
به نظر می رسد که هشتاد درصد از سگ‌های مبتلا، دارای یک بیماری خفیف با علائمی همچون سرفه، تب با درجه کم و آبریزش بینی باشند اما درصد بسیار کمی هم دچار بیماری شدید و گسترده می‌شوند که علایم آن عبارتند از:
- پنومونی و تب بالا
آن عده اندکی از سگها که دچار حالت شدید و گسترده پنومونی و یا سایر علائم بالینی می‌شوند احتمال دارد که از این بیماری تلف گردند. سگ‌های مبتلا به آنفلوانزای سگی دارای علائم بالینی بسیار شبیه بیماری سرفه سگ‌دانی هستند.
معمول‌ترین علامت بیماری، سرفه به مدت ۲۱-۱۰ روز است که بیشتر از بیماری سرفه سگ‌دانی است. سگ‌های بیمار نیازمند بستری شدن و درمان حمایتی هستند. اگر که درمان در مراحل اولیه بیماری صورت گیرد. میزان کشندگی بیماری بسیار پایین خواهد آمد.
اگر تغییر اشتها، تب، استفراغ یا هر تغییر غیرطبیعی دیگری را مشاهده کردید حتماً به دامپزشک مراجعه کنید.
تشخیص ویروس پاراآنفولانزا
علاوه بر معاینه فیزیکی، دامپزشک شمارش کامل سلول‌های خونی و آنالیز شیمی بالینی را در سگ انجام می‌دهد. معمولاً تعداد گلبول‌های سفید بویژه نوتروفیل‌ها (نوعی گلبول سفید که میکروارگانیسم‌ها را می‌کشد) افزایش می‌یابد. رادیوگرافی از قفسه سینه نیز می‌تواند پنومونی را در ریه نشان دهد.
ابزار تشخیصی دیگر که برونکوسکوپ نامیده می‌شود، برای دیدن نای و نایژه‌های بزرگتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین می‌تواند نمونه‌های سلولی از شستشوی برونش‌ها و لاواژ برونکوآلوئولار جمع‌آوری شود. این نمونه‌ها به طور معمول دارای مقدار زیادی نوتروفیل و احیاناً باکتری‌ها هستند.
جداسازی ویروس بسیار دشوار است و معمولاً توصیه نمی‌شود. نوعی آزمایش خون (سرولوژی) وجود دارد که به تشخیص ویروس آنفولانزای سگی کمک می‌کند. در بیشتر موارد، یک نمونه خون بعد از علایم اولیه گرفته می‌شود و سپس ۳-۲ هفته بعد تکرار می‌شود.
بیشتر بدانیم:
اهمیت و برنامه واکسیناسیون سگها
سرماخوردگی در سگ
دیستمپر در سگها (Canine Distemper)
پیشگیری از آنفولانزای سگی
آنفولانزای سگی تا حدی یک بیماری جدید است که معمولاً سگها به طور طبیعی، ایمنی کمی در برابر این بیماری دارند. این ویروس بر روی سگها در تمام سنین، نژادها و اندازه‌ها و حتی سگ‌هایی که در سلامتی کاملی به سر می‌برند، تاثیر می‌گذارد. بنابر این تقریبا تمام سگها در معرض ابتلا به این بیماری ویروسی و عفونی شدن، قرار دارند.
این بیماری ویروسی، در اثر تماس با ترشحات تنفسی سگ‌های آلوده، شیوع پیدا می‌کند. همچنین قرار گرفتن در معرض اشیاء عفونی نیز باعث ابتلا به این بیماری می‌شود. خطر ابتلا زمانی که سگها در یک منطقه جمع می‌شوند، افزایش می‌یابد. این مناطق شامل پانسیون‌های نگهداری از سگها، گردشگاه‌ها و شکارگاه‌های مخصوص سگها، مراکز مراقبت‌های روزانه از سگها و موارد دیگر می‌باشد.
واکسن‌هایی برای هر نوع از این بیماری ویروسی وجود دارد چه به طور جداگانه و چه به طور ترکیبی. بسیاری از دامپزشکان و پانسیون‌های نگهداری از سگها، به واکسن جدید H3N2 برای تمام سگ‌هایی که به این گونه مراکز وارد می‌شوند، نیاز دارند. بعضی از این مراکز واکسن‌های قدیمی H3N8 را توصیه می‌کنند که ممکن است مورد نیاز نباشد. چنانچه سگ شما به طور منظم با سگ‌های مختلفی در ارتباط می‌باشد، تزریق هر دو نوع واکسن توصیه می‌شود. درباره واکسن‌های آنفولانزای سگی، اطلاعات بیشتری را از دامپزشک خود کسب کنید.
خوشبختانه، این بیماری ویروسی از سگها به انسان انتقال پیدا نمی‌کند. با این حال، انسان‌ها می‌توانند این ویروس را از راه تماس با سگ آلوده، به سگ دیگری منتقل کنند. به همین دلیل رعایت بهداشت برای پیشگیری از گسترش ویروس ضروری و واجب می‌باشد. پس از تماس با سگ‌های غریبه یا بیمار، دست‌ها، صورت و لباس‌های خود را بشویید و به طور کامل، تمام نواحی و اشیایی که ممکن است آلوده باشند را تمیز کنید. مواد ضدعفونی کننده خانگی، برای کشتن ویروس این بیماری عفونی، شناخته شده و مناسب هستند.
توجه: امکان سرایت ویروس H3N2 آنفولانزای سگی به گربه‌ها وجود دارد. نوع دیگر این ویروس هم ممکن است به انواع گونه‌های دیگر نیز قابل سرایت باشد.
درمان آنفولانزای سگ
معمولا این بیماری ویروسی با مراقبت‌های حمایتی درمان می‌شود زیرا هیچ نوع دارو و درمان شناخته شده‌ای برای آن وجود ندارد. اگر سگ شما هرگونه علائمی از بیماری را نشان می‌دهد، فوراً با دامپزشک خود تماس بگیرید. پس از انجام معاینات و آزمایشات تشخیصی، دامپزشک، بهترین برنامه درمانی را تعیین می‌کند. معمولاً برنامه درمانی شامل هیدراته نگه داشتن بدن، در اختیار گذاشتن نیازهای تغذیه‌ای حیوان و پیشگیری یا درمان عفونت‌های ثانویه می‌باشد. سگ‌هایی که علائم شدید و خطرناک آنفولانزا دارند، به مراقبت‌های دامپزشکی بیشتری نیازمند هستند.
فرم خفیف معمولاً با داروهای سرکوب‌کننده سرفه درمان می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است برای درمان عفونت‌های باکتریایی ثانویه استفاده شوند. استراحت و جداسازی سگ از سایر سگها مهم است.
فرم شدید نیاز به طیف گسترده‌ای از آنتی‌بیوتیک‌ها، مایعات و سایر درمان‌های حمایتی عمومی دارد. بستری شدن و جداسازی سگ از سایر سگها تا زمانی‌که شرایط سگ تثبیت شود ضروری است.
درمان نکردن این بیماری ویروسی، منجر به ذات‌الریه می‌شود. به همین دلیل با دیدن اولین علائم آنفولانزا باید به دامپزشک مراجعه کرد. با مراقبت‌های به موقع، بیشتر سگها بهبودی کامل پیدا خواهند کرد. بیشتر سگها با مراقبت‌های حمایتی که در خانه انجام می‌گیرد، می‌توانند بهبودی یابند. تعداد بسیار کمی از سگها نیاز به بستری شدن دارند و میزان مرگ و میر به علت این بیماری ویروسی، کمتر از 10٪ می‌باشد.
شیوع این بیماری ویروسی
اگر شیوع آنفولانزای سگی در منطقه زندگی شما وجود دارد (در سال 2015 چندین گزارش از شیوع آنفولانزای H3N2 در ایالات متحده منتشر شد)، باید اقدامات احتیاطی بیشتری را به منظور مراقبت از سگ خود انجام دهید. از بردن سگ خود به گردشگاه‌ها، مراکز مراقبت‌های روزانه، پانسیون‌ها و هر مکان دیگری که محل رفت و آمد سگ‌های زیادی می‌باشد، اجتناب کنید. هنگام پیاده‌روی، مانع از تماس سگ خود با دیگر سگها شوید. به این نکته توجه داشته باشید که حتی سگ‌هایی که علائمی را نشان نمی‌دهند، ممکن است واگیردار و مسری باشند. اگر سگ شما بیمار شد، در اولین فرصت، با دامپزشک خود تماس بگیرید.
منابع: مجله دلگرم – Worldpets - دکتر سلام