به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ در میان تمام نژادهای مرغ تخمگذار، مرغ لگهورن جایگاه ویژه‌ای دارد. این نژاد ایتالیایی با پرهای سفید و تخم‌های درخشانش، یکی از شناخته‌شده‌ترین نژادهای دنیا به شمار می‌رود. لگهورن به‌دلیل تخم‌گذاری بالا، مقاومت بدنی خوب و سازگاری با شرایط مختلف، هم در مزارع صنعتی و هم در گله‌های خانگی پرورش داده می‌شود.
ریشه و خاستگاه نژاد لگهورن
واژه «Leghorn» در واقع تلفظ انگلیسی نام بندر لیورنو (Livorno) در ایتالیاست؛ شهری در منطقه توسکانی که خاستگاه این نژاد محسوب می‌شود. مرغ لگهورن از قرن نوزدهم در این منطقه پرورش یافت و سپس به انگلستان و آمریکا صادر شد. به مرور زمان، این نژاد به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی اصلاح‌نژاد مرغ‌های تخمگذار صنعتی در سراسر جهان شناخته شد.
امروزه نژاد خالص لگهورن کمتر یافت می‌شود، اما سویه‌های اصلاح‌شده و هیبریدی آن در بیشتر مزارع تخمگذار مدرن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ویژگی‌های ظاهری مرغ لگهورن
مرغ لگهورن از نظر ظاهری ظریف، سبک و بسیار چابک است. وزن مرغ بالغ حدود ۲ کیلوگرم و خروس آن نزدیک به ۲/۵ کیلوگرم است.
از جمله ویژگی‌های بارز ظاهری آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تاج قرمز، دندانه‌دار و آویزان در یک سمت سر
- لولک‌های گوش سفید مایل به زرد، از نشانه‌های اختصاصی این نژاد
- منقار زرد و چشم‌های نارنجی
- سینه برجسته و دم افراشته
- پر و بال بلند و چسبیده به بدن
- پرهای سفید در بیشتر موارد، ولی وجود رنگ‌های متنوع دیگری نیز در برخی نژادهای لگهورن دیده می‌شود (مشکی، نقره‌ای، طلایی، قرمز و ...).
در یک نگاه، لولک سفیدرنگ گوش مهم‌ترین نشانه تشخیص لگهورن از دیگر نژادهای سفیدپر مانند ساسکس یا وایندات است.
توانایی استثنایی در تخم‌گذاری
لگهورن بی‌تردید یکی از پُرتخم‌ترین نژادهای مرغ در جهان است. این پرنده در شرایط پرورش مناسب می‌تواند بین ۲۸۰ تا ۳۲۰ عدد تخم در سال بگذارد. تخم‌های لگهورن معمولاً سفید و حدود ۵۵ گرم وزن دارند.
دوره تخم‌گذاری این نژاد معمولاً از پنج‌ماهگی آغاز می‌شود و تا حدود سه تا چهار سالگی ادامه دارد.
البته باید دانست که لگهورن غریزه مادری ضعیفی دارد؛ به همین دلیل معمولاً روی تخم‌های خود نمی‌خوابد. در صورت تمایل به جوجه‌کشی، باید از دستگاه جوجه‌کشی یا مرغ‌های نژادهای مادری قوی‌تر استفاده شود.
خلق‌وخو و ویژگی‌های رفتاری لگهورن
این مرغ برخلاف بسیاری از نژادهای آرام و خانگی، بسیار فعال و پرتحرک است. لگهورن به کاوش در محیط علاقه‌مند بوده و مدام در حال حرکت است.
- به دلیل انرژی بالا، بهتر است در محیط‌های کوچک و بسته نگهداری نشود.
- این مرغ به راحتی می‌تواند پرواز کند و از حصارهای کوتاه عبور نماید.
- نسبت به انسان کمی خجالتی و کم‌تعامل است و برخلاف مرغ‌های رام، زیاد به نوازش و تماس علاقه ندارد.
- با وجود رفتار مستقل، به‌خوبی می‌تواند در گله‌های کوچک زندگی کند.
نکته دیگر آنکه لگهورن‌ها پر سر و صدا هستند و برای نگهداری در فضاهای شهری یا آپارتمانی توصیه نمی‌شوند.
در مقابل، از نظر سلامتی بسیار مقاوم‌اند و به ندرت به بیماری‌های طیور مبتلا می‌شوند. تنها بخش حساس بدنشان تاج بزرگ آن‌هاست که در هوای خیلی سرد ممکن است دچار یخ‌زدگی شود.
شرایط ایده‌آل برای پرورش لگهورن
برای داشتن لگهورنی شاد و پُرتخم، باید شرایط زیستی آن به دقت رعایت شود:
1- تغذیه متعادل:
جیره غذایی باید شامل حدود ۷۰٪ غلات (گندم، ذرت، جو، جو دوسر) و ۳۰٪ منابع پروتئینی مانند کنجاله سویا یا نخود باشد. برای استحکام پوسته تخم نیز افزودن کلسیم از طریق صدف خردشده یا پوسته صدف دریایی ضروری است.
2- محیط باز و پوشیده از چمن:
لگهورن به فضای کافی برای جست‌وجوی حشرات و گیاهان نیاز دارد. حصار محل نگهداری باید بلند باشد، زیرا این نژاد پرواز را خوب بلد است.
3- مرغدانی ایمن و تمیز:
محیط باید خشک، بدون جریان هوای سرد، و مجهز به نشیمن و لانه تخم‌گذاری باشد. پاک‌سازی منظم بستر و تأمین آب تازه از ضروریات پرورش است.
خرید و دسترسی به نژاد لگهورن
مرغ لگهورن به‌دلیل رواج جهانی، به‌راحتی در مراکز فروش طیور، بازارهای روستایی و واحدهای جوجه‌کشی در دسترس است. با این حال، اغلب آنچه در بازار عرضه می‌شود سویه‌های هیبریدی اصلاح‌شده هستند که برای تخم‌گذاری صنعتی مناسب‌اند.
علاقه‌مندان به نگهداری نژاد خالص لگهورن ایتالیایی باید به پرورش‌دهندگان تخصصی مراجعه کنند. همچنین گونه‌های رنگی این نژاد برای پرورش خانگی جذابیت ظاهری بیشتری دارند و همان توان تخم‌گذاری بالا را حفظ کرده‌اند.
جمع‌بندی
مرغ لگهورن با ظاهر ظریف، روحیه مستقل و توان تخم‌گذاری فوق‌العاده، یکی از ستون‌های اصلی صنعت تخم‌مرغ در جهان محسوب می‌شود.
اگرچه پرنده‌ای آرام و دستی نیست، اما برای کسانی که به دنبال نژادی پُر بازده، مقاوم و اقتصادی هستند، انتخابی بی‌نظیر است.