مدیریت مرغداری‌ها درهوای گرم (بخش نخست)
خوراک، و مدیریت تغذیه
هر روش مدیریتی که دریافت مواد مغذی را در دوره استرس گرمایی افزایش دهد، کاسته شدن تولید را به کمترین می‌رساند.
3 روش آسان برای افزایش دریافت مواد مغذی در مرغداری
• بالابردن تراکم مواد مغذی جیره
• استفاده از فرصت طبیعی که مرغ‌ها در برخی ساعات روز میل بیشتری به خوردن خوراک دارند.
• و تنظیم تهویه هوا به گونه‌ای که هوای خنک‌تری در عصرها برای مرغ‌ها فراهم شود.
یک راه بسیار مستقیم برای رساندن بیشترین مواد مغذی به مرغ‌ها در شرایطی که خوراک خوردن آنها کاهش می‌یابد این است که تراکم مواد مغذی جیره را بالا ببرید.
پژوهش‌های تازه نشان می‌دهند که کمبود فسفر در جیره با افزایش تلفات در اثر استرس گرمایی رابطه دارد.
دومین راه مبارزه با استرس گرمایی
این است که به مرغ‌ها در ساعاتی از روز که مصرف خوراک مرغ‌ها به طور طبیعی بالاتر است خوراک بدهیم.
- دوره مصرف خوراک در ساعات نوردهی- خاموشی به شکلU می‌باشد. اندک زمانی پس از روشن شدن بامدادی، به‌تدریج رو به کاهش می‌نهد. آنگاه یک ساعت پیش از تاریک شدن هوا (خاموش کردن چراغها)، دوباره افزایش می‌یابد.
- اگر به مرغ‌ها در ساعات خنک روز خوراک بدهیم، مصرف خوراک آنها بالاتر می‌رود. در هوای گرم، نباید پس از ظهرها به مرغ‌ها خوراک بدهیم زیرا مقدار گرمایی که باید از بدن خود برانند بالاتر می‌رود و احتمال از حال رفتن مرغ‌ها در اثر گرما را افزایش می‌دهد.
- از تغییر ناگهانی زمان خوراک‌دهی باید خودداری کرد.
سومین روش، این است که مرغ‌ها را تا آنجا که ممکن است در شب‌ها خنک نگه داریم. اگر بتوانیم دمای بدن مرغ‌های تخمگذار و گوشتی را در شب‌ها کاهش دهیم، مقدار خوراکی که بامداد روز بعد خواهند خورد بیشتر می‌شود. برای خنک نگه داشتن مرغ‌ها در شب، باید ترموستات پنکه‌ها را به گونه‌ای تنظیم کرد که تا پایین آمدن دمای محیط به 23/5 درجه سانتیگراد به کار خود ادامه دهند (برای مرغ‌های بالغ تا 81 درجه سانتیگراد)
ساختمان مرغداری
طراحی محوطه ساختمان، وضع قرارگرفتن سالنها، ایزوالسیون، سقف، و دستگاه‌ها، همگی در دمای هوای سالن مرغداری اثر می‌گذارند. مرغداری‌های گوشتی، سالن‌های با پوشش پرده‌ای را رها کرده و به سالن‌هایی با دیوار و سقف ایزوالسیون روی آورده‌اند، که تهویه آنها اگر بنابر دستورالعمل انجام شود، آسانتر خواهد بود.
جابه‌جایی در سالن‌هایی که به وسیله هوای طبیعی تهویه می‌شوند، بسیار اهمیت دارد.
همه سالنها باید به گونه‌ای باشند که خطوط سقف از شرق به غرب قرار بگیرند، تا در تابستان از ورود پرتو مستقیم خورشید به درون سالن و افزایش دمای سالن جلوگیری کند.
ایزوالسیون خوب سقف و دیوارها، از ورود گرمای پرتو خورشید به درون سالنها می‌کاهد و از هزینه گرم کردن سالنها در زمستان کم می‌کند.
روش‌های مدیریت استرس گرمایی
استرس‌ها، سیستم ایمنی را به هم می‌زنند و آسیب‌پذیری مرغ‌ها در برابر بیماری‌زاها را افزایش می‌دهند.
• پوشش محوطه پیرامون سالنها با چمن یا بوته‌های سبز، سبب می‌شود که نور خورشید، کمتر به سوی ساختمان سالنها منعکس شود.
بوته‌های پیرامون سالنها باید کوتاه نگهداری شوند تا جلو حرکت هوا را نگیرند، و موش‌ها و دیگر جانوران برای مرغ‌ها مشکل‌ساز نباشد.
• درختان سایه‌دار باید جایی کاشته شوند که جریان هوا را محدود نکنند و همواره در شرایط خوبی نگهداری شوند.
• نگهداری از دستگاه تهویه سالنها می‌باید شامل پاکیزه کردن پنکه‌ها، نگهداری پولی‌ها و تسمه‌ها در وضعیت خوب و با تنظیم مناسب باشد.
توری‌های ورودی هوا معمولاً گرد و غبار را به خود می‌گیرد و حرکت هوا به
درون سالنها را محدود می‌کند. پاکیزه کردن توری‌های ورودی هوا می‌باید همواره پیگیری شود.
• فراهم کردن آب خنک و پاکیزه، برای کمک به مرغ‌ها در برابر گرمای بالای هوا اهمیت اساسی دارد.
• از آنجا که مرغ‌ها، در دوره استرس گرمایی، الکترولیت را با مدفوع و ادرار از بدن دفع می‌کنند، می‌توان الکترولیت را به آب نوشیدنی آنها اضافه کرد تا هم جای الکترولیت از دست رفته را بگیرد و هم مرغ‌ها را به نوشیدن آب تشویق کند.
• از قرارگرفتن لوله‌های آب در نزدیک سقف جلوگیری کنید؛ زیرا می‌تواند گرمای بیرون را به خود بگیرد و گرم شود. اگر آب لوله‌ها گرم شده باشد بهتر است آن را تخلیه کنید تا آب خنک و تازه، جانشین آب گرم شود.
• چاه آب یدکی می‌باید در دسترس باشد تا در شرایط اضطراری بتوان از آن استفاده کرد.
• سقف با رنگ درخشان می‌تواند برخالف سقف با رنگ‌های تیره، پرتو آفتاب را بازتاب دهد. سقف سالنها را باید ازگرد و غبار زدود تا بازتاب پرتو خورشید بهتر انجام گیرد. بازتاب نور خورشید به وسیله سقف را می‌توان با پاکیزه کردن، و استفاده از رنگ متالیک و یا نصب سقف آلومینیومی افزایش داد.
روش تهویه برای کاهش از استرس گرمایی
بیشتر سیستم‌های تهویه هوا می‌توانند هوای درون سالنها را به خوبی نگه‌دارند اگر سیستم به خوبی مدیریت شود و خوب کارکند. هرگاه مدیریت، و سیستم نتوانند هوای مناسب برای مرغ‌ها فراهم کنند، هوای آلوده، و کهنه، مانند آمونیاک، رطوبت، دی‌اکسیدکربن، مونواکسیدکربن، و گرد و غبار، در سالن انباشته می‌شود و به تولید زیان می‌زند.
برای کاستن از مشکل هوای کهنه و آلوده، می‌باید دمای هوا، سرعت گذر هوا، و نسبت هوا – رطوبت مرتباً کنترل شوند و سیستم تهویه به خوبی مدیریت شود. پنکه‌ها می‌باید به وسیله ترموستات‌ها که روی دمای 30درجه سانتیگراد (در هوای داغ زیر این اندازه) تنظیم شوند. برای صرفه‌جویی در انرژی پنکه‌ها می‌باید هنگامی که دمای هوا به زیر 30 درجه سانتیگراد می‌رسد، خاموش شوند مگر این که گرمای هوا ادامه یابد.
در هوای گرم، بهتراست بگذاریم پنکه‌های چرخشی هوا در طول خنکای شب هم کار کنند و ترموستات را روی 24 درجه سانتیگراد تنظیم کنیم. با این کار دمای درون سالن زودتر خنک می‌شود و با خنکی هوا، گرمای انباشته شده در بدن مرغ‌ها به بیرون رانده می‌شود.
در روزهای داغ (32 تا 35 درجه سانتیگراد) که رطوبت هوا پایین است، به ویژه در ساعات وسط روز، مه‌پاش‌ها می‌توانند از دمای هوای سالن بکاهند. باید مواظب بود که جریان آب در مه‌پاش‌ها بیش از اندازه نشود، زیرا ممکن است سطح رطوبت به اندازه‌ای بالا برود که به سلامت مرغ‌ها آسیب بزند.
در کنار دیگر تدابیر برای خنک نگه داشتن گله، برای کنترل استرس گرمایی در فصل گرما در روزهایی که دمای هوا از 30 درجه سانتیگراد بالاتر می‌رود، یک‌بار در روز 250 گرم پروتکسین را در 1000لیتر آب آشامیدنی مرغ‌ها بیافزائید. (افزون بر دوز معمولی پروتکسین در خوراک)
منبع: نیکوتک