مساحت قلمرو در گربه چقدر است و چرا اهمیت دارد؟

به گزارش «سرویس حیوانات خانگی» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ گربه‌ها حیواناتی مستقل، شکارگر و بسیار قلمروطلب هستند. برخلاف سگ‌ها که معمولاً به صاحبشان وابسته‌اند، گربه‌ها ترجیح می‌دهند فضای مشخصی برای خود داشته باشند تا بتوانند در آن احساس امنیت، کنترل و آرامش کنند. درک مفهوم قلمرو (Territoire) برای صاحبان گربه اهمیت بالایی دارد، زیرا بسیاری از رفتارهای گربه – از جمله علامت‌گذاری، خراشیدن وسایل، پرسه‌زنی و حتی درگیری با سایر گربه‌ها – ارتباط مستقیم با قلمرو دارد.

قلمرو در گربه چیست؟

قلمرو فقط محدوده‌ای نیست که گربه در آن حرکت می‌کند؛ بلکه شامل سه بُعد اصلی است:

این قلمرو در ذهن گربه بسیار دقیق تعریف می‌شود و حتی اگر دیوار فیزیکی وجود نداشته باشد، گربه مرزهای خود را می‌شناسد.

نقش جنسیت، عقیم‌سازی و بلوغ در وسعت قلمرو

- گربه‌های نر غیر عقیم: بزرگ‌ترین قلمرو را دارند (۲ تا ۸ هکتار در محیط روستایی).

- گربه‌های ماده: معمولاً بین ۰٫۵ تا ۳ هکتار، خصوصاً اگر مادر باشند.

- گربه‌های عقیم‌شده: پس از عقیم‌سازی، رفتار قلمروطلبی کاهش یافته و وسعت حرکت به شکل قابل توجهی کمتر می‌شود.

- گربه‌های تازه بالغ (۱–۳ سال): بیشترین تمایل به گسترش قلمرو را دارند.

- گربه‌های سالخورده: معمولاً قلمروی محدودتر دارند و از محیط‌های امن دور نمی‌شوند.

تأثیر محیط زندگی (شهری، روستایی، آزاد یا خانگی)

گربه‌ای که در محیط شهری زندگی می‌کند، به دلیل تراکم بالای گربه‌ها و خطرات (خودرو، حیوانات دیگر)، کمتر جابه‌جا می‌شود. در مقابل، گربه‌های روستایی یا جنگلی برای پیدا کردن غذا ممکن است چند کیلومتر حرکت کنند.

چگونه قلمرو خود را مشخص می‌کند؟

- علامت‌گذاری با فرومون‌ها (فرو بردن سر و بدن)

- خراشیدن درخت، مبلمان، دیوارها (ترکیب بو + علامت بصری)

- پاشیدن ادرار (در برخی موارد)

- استفاده از نقاط بلند برای کنترل محیط

- پرهیز از درگیری مستقیم – ارتباط بیشتر از طریق پیام‌های بویایی

جالب است بدانید گربه‌ها با دقت بسیار زیاد مسیر‌های روزانه خود را انتخاب می‌کنند و معمولاً در زمان‌های مشخصی از روز محیط خود را بررسی می‌کنند.

چرا برخی گربه‌ها دعوا می‌کنند؟

در صورتی که دو گربه بر سر یک بخش حساس از قلمرو (مثل محل غذا یا استراحت) رقابت کنند، ممکن است رفتارهای تهاجمی دیده شود. در گربه‌های خانگی، اگر قلمرو به خوبی تفکیک نشود، استرس، زورگویی و حتی نشانه‌هایی مانند علامت‌گذاری یا لوله‌کردن بدن در گوشه‌ها دیده می‌شود.

نقش شخصیت و تجربه

دو گربه با شرایط یکسان ممکن است قلمروهای کاملاً متفاوت داشته باشند. این موضوع به موارد زیر بستگی دارد:

- رفتار اجتماعی و سابقه تعامل با گربه‌ها

- تجربه بد از درگیری یا آسیب

- اعتماد به محیط

- سطح استرس

- تربیت و نحوه نگهداری توسط صاحب

اهمیت قلمرو برای سلامت گربه

قلمرو مناسب باعث می‌شود گربه بتواند:

- احساس امنیت کند

- رفتار طبیعی مانند شکار، بازی، پنهان شدن و استراحت را انجام دهد

- نگرانی از حضور رقبا یا تهدیدها نداشته باشد

- استرس و اضطراب کمتری داشته باشد

- خواب با کیفیت و رفتار آرام‌تری نشان دهد

در صورت کمبود فضای قلمرو یا مزاحمت مکرر، ممکن است پرخاشگری، بی‌اشتهایی، اختلال در خواب، خراشیدن بیش از حد یا حتی علائم جسمی (مثل ریزش مو یا مشکلات ادراری) مشاهده شود.

چگونه محیط خانه را برای گربه قلمروپسند کنیم؟

تغییر وسعت قلمرو بر اساس سن گربه

جمع‌بندی نهایی

- گربه‌ها حیواناتی قلـمروطلب، شکارچی و مستقل هستند.

- وسعت قلمرو آن‌ها از چند ده متر مربع (در خانه) تا چند هکتار (در روستا) متغیر است.

- جنسیت، عقیم‌سازی، محیط، منابع، سلامت، شخصیت و سن از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده‌اند.

- توجه به نیاز قلمرو می‌تواند از مشکلات رفتاری، استرس و درگیری جلوگیری کرده و کیفیت زندگی گربه را به طور چشمگیری افزایش دهد.

- حتی در محیط‌های کوچک، با غنی‌سازی عمودی و ایجاد فضاهای امن، می‌توان نیاز قلمرویی گربه را تا حد زیادی تأمین کرد.