به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بیماری ناویکولار (navicular bone) یکی از مشکلات مهم اقتصادی در صنعت اسب داری می‌باشد که ۳۳درصد از موارد لنگش مزمن در اندام‌های قدامی را شامل می‌گردد. در نگاه کلی بیماری ناویکولار لنگشی مزمن و معمولاً دو طرفی در اندام حرکتی قدام است، که بر اساس مجموعه‌ای از علایم خاص تشخیص داده می‌شود.
در بیماری (یا سندروم ناویکولار به علت اینکه اتیولوژی بیماری دقیقا مشخص نیست) دست‌کم یکی از چندین ساختمان موجود در سطح خلفی ناحیه سم، شامل استخوان ناویکولار، مفصل بین انگشتی تحتانی، بورس ناویکولار، وتر خم‌کننده عمقی انگشت و رباطات دو طرفه استخوان ناویکولار و رباطات منفرد کنجدی تحتانی درگیر می‌باشد.
بطور ایده‌ال ما باید اصطلاح بیماری ناویکولار را تنها محدود به مواردی نمائیم که مبتلا به اختلالات پاتولوژیک شناخته شده در استخوان باشد، اما با روش‌های تشخیصی موجود که در دسترس اغلب دامپزشکان می‌باشد چنین شناختی همواره میسر نمی‌گردد. احتمالاً اسب‌هایی که فاقد تغییرات پرتونگاری می‌باشند عمدتاً به آسیب‌های بافت‌های نرم مبتلا هستند در این موارد لازم است که علت درد در ناحیه خلفی سم شناسایی گردد. در حالیکه گزارش‌های مربوط به بیماری ناویکولار به حدود ۲۰۰ سال پیش باز می‌گردد، سبب‌شناسی و بیماری‌زایی و ضایعاتی که عامل ایجاد لنگش می‌گردند کماکان مبهم می‌باشند. برخی از این ابهامات ناشی از دشواری تشخیص دقیق منشا دردهای پاشنه در یک اسب مبتلا می‌باشد. در طی ۱۰- ۱۵ سال گذشته شواهد بدست آمده موید این فرضیه است که بیماری ناویکولار یک وضعیت دژنراتیو در استخوان می‌باشد وضعیت فرسایش و پارگی که مشابه با استئو آرتریت است.
تشخیص بیماری ناویکولار معمولاً بر اساس سابقه، نشانه‌های بالینی، پاسخ به بی‌حسی اعصاب انگشتی کف دستی و مشاهدات اختلالات پرتونگاری می‌باشد. هرچند، نشانه‌های بالینی بیماری ناویکولار بدون وجود اختلالات پرتونگاری نیز توصیف شده است. امروزه ما تنها معیار‌هایی را برای پیشبینی تخریب بافتی و پیشرفت بیماری ناویکولار یا استئو آرتریت در مراحل نسبتاً نهایی بیماری توصیف نموده‌ایم.
دسترسی به نشانگر‌های بیوشیمیایی که بتوان فعالیت‌های مراحل اولیه بیماری و تخریب مفصلی را مشاهده نمایند، برای درمان مطلوب بیماری بسیار مفید می‌باشد. آماس کیسه و غشاء مفصلی ناشی از ضربات مکرر، از جمله تغییرات متداول در مفاصل اسب‌های قهرمانی می‌باشند. آسیب به غشاء سینوویال منجر به آزاد شدن آنزیم‌های دژنراتیو، به خصوص متالوپروتئین‌های خنثی می‌شود. که این آنزیم‌ها سبب تخریب ماتیکس غضروف می‌گردند.
شکستگی محور سم – پسترن در ۷۵درصد اسب‌های مبتلا به بیماری ناویکولار مشاهده شده است، در حالیکه ۴۵درصد عدم تعادل میانی – جانبی سم را هم نشان داده‌اند. در موارد افزایش مایع مفصلی و کاهش فضای مفصلی همانند چیزی که اغلب در استئو آرتریت مشاهده می‌گردد، عدم تعادل سم می‌تواند سبب افزایش فشار داخل مفصلی DIP و توزیع غیر یکنواخت نیرو گردیده و منجر به آسیب به غضروف مفصلی گردد.
منبع: dvms.ir