به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ بسیاری از مصرفکنندگان هنگام شکستن تخممرغهای خانگی متوجه میشوند که رنگ پوسته آنها اغلب قهوهای روشن، کرم یا نخودی است، در حالی که بیشتر تخممرغهای موجود در بازار سفید یا قهوهای یکنواخت هستند. این تفاوت ظاهری، سؤال مهمی را ایجاد میکند:
آیا رنگ تخممرغ نشانه کیفیت، ارزش غذایی یا طبیعی بودن آن است؟
پاسخ کوتاه این است: رنگ تخممرغ به عوامل ژنتیکی و مدیریتی بستگی دارد، نه به کیفیت یا ارزش غذایی.
در ادامه، این موضوع را بهصورت علمی بررسی میکنیم.
عامل اصلی رنگ تخممرغ: نژاد مرغ
مهمترین عامل تعیینکننده رنگ پوسته تخممرغ، نژاد مرغ تخمگذار است.
- مرغهایی با لاله گوش سفید معمولاً تخممرغ سفید میگذارند
- مرغهایی با لاله گوش قرمز اغلب تخممرغ قهوهای یا کرم تولید میکنند
چرا این موضوع در مرغهای خانگی بیشتر دیده میشود؟
در نگهداریهای خانگی یا روستایی معمولاً از نژادهای بومی یا دورگه استفاده میشود. این نژادها:
- تنوع ژنتیکی بالاتری دارند
- رنگ تخممرغ آنها یکنواخت نیست
- اغلب تخممرغهایی با رنگ قهوهای روشن، نخودی یا لکهدار تولید میکنند
در مقابل، مرغداریهای صنعتی از نژادهای کاملاً اصلاحشده و یکنواخت استفاده میکنند که خروجی آنها تخممرغهایی با رنگ کاملاً یکدست (سفید یا قهوهای تیره) است.
نقش تغذیه در رنگ تخممرغ
برخلاف تصور رایج، تغذیه تأثیر مستقیمی بر رنگ پوسته تخممرغ ندارد.
یعنی:
- ذرت، گندم، سبزیجات یا غذای طبیعی باعث قهوهای شدن پوسته نمیشوند
- رنگ پوسته تخممرغ قبل از تخمگذاری و در رحم مرغ شکل میگیرد و وابسته به ژنتیک است
البته تغذیه میتواند روی:
- ضخامت پوسته
- شفافیت رنگ
- سلامت کلی تخممرغ
اثر بگذارد، اما نوع رنگ (سفید یا قهوهای) را تغییر نمیدهد.
چرا تخممرغهای بازاری بیشتر سفید هستند؟
دلایل این موضوع بیشتر اقتصادی و مدیریتی است تا تغذیهای:
1- مرغهای تخمگذار سفید، خوراک کمتری مصرف میکنند
2- تخممرغ سفید برای شستوشو و بستهبندی صنعتی مناسبتر است
3- بازار به تخممرغهای یکنواخت و همرنگ واکنش بهتری نشان میدهد
4- مدیریت گلههای صنعتی با نژادهای سفید سادهتر است
به همین دلیل، بسیاری از واحدهای صنعتی بهطور هدفمند از مرغهایی استفاده میکنند که تخممرغ سفید تولید میکنند.
آیا رنگ تخممرغ روی ارزش غذایی تأثیر دارد؟
خیر.
از نظر علمی:
- تخممرغ سفید و قهوهای ارزش غذایی یکسانی دارند
- میزان پروتئین، چربی، ویتامینها و مواد معدنی تفاوت معناداری ندارد
تفاوت واقعی بیشتر به این موارد مربوط است:
- تازگی تخممرغ
- شرایط نگهداری
- سلامت مرغ مادر
- نوع تغذیه (روی رنگ زرده، نه پوسته)
چرا تخممرغ خانگی «طبیعیتر» به نظر میرسد؟
احساس طبیعی بودن تخممرغهای خانگی معمولاً به دلایل زیر است:
- رنگ پوسته یکنواخت نیست
- لکههای طبیعی دارد
- اندازه تخممرغها متفاوت است
- پوسته ضخیمتر یا زبرتر به نظر میرسد
این موارد بیشتر نشاندهنده عدم استانداردسازی صنعتی هستند، نه الزاماً کیفیت بالاتر.
در نهایت، رنگ تخممرغ فقط یک ویژگی ظاهری است و نباید آن را معیار کیفیت یا سلامت بدانیم.