به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ با توجه به کاهش بارندگی، خشکسالیهای پیاپی و محدودیت منابع آبی در بسیاری از نقاط کشور، پرورش گوسفند در این مناطق تنها زمانی بهصرفه خواهد بود که از نژادهایی استفاده شود که بتوانند با حداقل خوراک، دمای بالا و کمآبی سازگار شوند. نژادهای بومی ایران بهویژه در این شرایط عملکرد بهتری از خود نشان میدهند.
ویژگیهای گوسفند مناسب برای مناطق خشک:
- مقاومت به کمآبی و گرما
- توانایی چرای گسترده در مراتع فقیر
- باروری مناسب در شرایط تنشزا
- بازدهی مناسب گوشتی و گاه شیری در شرایط نامساعد
معرفی بهترین نژادهای گوسفند برای مناطق خشک ایران:
نام نژاد |
منطقه بومی |
ویژگیهای برجسته |
بلوچی |
سیستان و بلوچستان، جنوب خراسان |
مقاوم به خشکسالی، چراپذیر، بدن کوچک با نیاز تغذیهای پایین |
کرمانی |
کرمان، یزد، هرمزگان |
تحمل گرمای شدید، توانایی تولید در مراتع کمبازده |
زاهدانی |
شرق ایران |
پوست باکیفیت، مقاومت بالا به گرما و کمآبی |
ناجی (نجدی) |
جنوب خوزستان |
گوشتی، مقاوم به گرما، دارای تحرک بالا در مراتع خشک |
قزل افشار |
غرب کشور (سازگار با مناطق خشک مرکزی) |
ترکیبی از بازدهی گوشتی و مقاومت نسبی به خشکی |
مقایسه تطبیقی نژادها از نظر بازدهی و مقاومت:
نژاد |
مقاومت به گرما |
مقاومت به کمآبی |
توان تولید گوشت |
باروری در خشکسالی |
بلوچی |
بسیار بالا |
بسیار بالا |
متوسط |
بالا |
کرمانی |
بالا |
بالا |
متوسط |
متوسط |
زاهدانی |
بسیار بالا |
بسیار بالا |
متوسط |
بالا |
نجدی |
بالا |
بالا |
بالا |
متوسط |
قزل افشار |
متوسط |
متوسط |
بالا |
بالا |
نکاتی برای پرورش گوسفند در مناطق خشک
- استفاده از سیستمهای چرا چرخشی برای حفظ پوشش گیاهی
- مدیریت بهینه مصرف آب در آبشخورها و استخرهای ذخیره
- افزایش بهرهوری با مکملهای خوراکی در زمان خشکسالی شدید
- پایش سلامت دامها در برابر تنشهای حرارتی با سنسورهای هوشمند
نتیجهگیری
نزادهای بومی مانند بلوچی، زاهدانی و کرمانی، به دلیل سازگاری ژنتیکی با اقلیم خشک ایران، گزینههایی مناسب و اقتصادی برای پرورش در این مناطق هستند. انتخاب درست نژاد، بههمراه مدیریت صحیح تغذیه و بهداشت، میتواند حتی در شرایط کمآبی نیز سودآوری دامداری را تضمین کند.