به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ رابطه میان تنوع سویه‌های میکروبی مقیم دستگاه گوارش، با بهره‌وری بیشتر مرغ از خوراکی که می‌خورد چندان روشن نیست. اما چندین پژوهش نشان داده‌اند که تنوع بالاتر میکروبی در دستگاه گوارش سبب پایین‌تر بودن ضریب تبدیل خوراک (بهره بردن بیشتر از خوراک) شده است.
هر بخشی از دستگاه گوارش مرغ، مشخصات متفاوت میکروارگانیسم‌های مقیم خود را دارند، هرچند که این جمعیت‌های میکروبی از بستگی نزدیک با یکدیگر برخوردار هستند.
رابطه میان ترکیب جمعیت میکروبی و عملکرد تولیدی مرغ‌ها
عملکرد تولیدی مرغ‌ها را می‌توان با معیارهای مختلف زیر اندازه‌گیری کرد:
• ضریب تبدیل خوراک (FCR) ... * FCR به‌معنای بهره بردن مرغ از خوراکی است که می خورد. برای برآورد ضریب تبدیل خوراک، مقدار خوراکی که مرغ از هنگام دسترسی به خوراک تا فرستادن به کشتارگاه می‌خورد را به وزن نهایی مرغ منهای وزن ورود جوجه به مرغداری، تقسیم می‌کنند. مرغ های امروزی می‌باید در 39 روز به 2/5 کیلوگرم با ضریب تبدیل 1/6 کیلو خوراک برای هر کیلو وزنی که به دست آورده‌اند، برسند.
• پسمانده خوراک (تفاوت میان مقدار خوراکی که مرغ می‌خورد، با مقدار خوراکی که انتظار خوردن آن را داریم).
• وزن‌گیری (BWG)
• انرژی قابل متابولیسم ظاهری (AME) (تفاوت میان انرژی خوراک مرغ و انرژی که با فضله و ادرار دفع شود)
• مدت زمانی که مرغ به وزن عرضه به بازار می‌رسد.
از میان عوامل بالا، عامل FCR (ضریب تبدیل خوراک) بیش از همه عوامل دیگر برای اندازه‌گیری عملکرد تولید گله‌ها استفاده می‌شود.
نکته مهم این است که میکروبایوتا یا ترکیب میکروب‌هایی که در دستگاه گوارش مرغ به‌سر می‌برند، روی هضم خوراک و بهبود ضریب تبدیل خوراک به انرژی مورد نیاز مرغ اثر دارد و می‌تواند عملکرد تولید مرغ را بهتر سازد.
تنوع میکروبی و عملکرد مرغ
رابطه میان تنوع گونه‌های میکروبی که مقیم دستگاه گوارش مرغ‌ها هستند با کارآیی خوراک در مرغ‌ها، به‌خوبی روشن نیست.
اما از آنجایی که در دستگاه گوارش گاوها، تنوع گونه‌های میکروبی کمتر از طیور است، و کارایی جمعیت میکروبی در کمک به فراهم شدن انرژی مورد نیاز گاو پذیرفته شده است، برخی از کارشناسان طیور نیز پیشنهاد می‌کنند که اگر تنوع جمعیت میکروبی دستگاه گوارش مرغ‌ها نیز کمتر باشد کارآیی جمعیت میکروبی افزایش می‌یابد.
به هرحال، نتایج چندین پژوهش نشان می‌دهند که مرغ‌هایی که تنوع جمعیت باکتریایی آنها بالاتر است از ضریب تبدیل خوراک بهتری برخوردارند.
اکنون می‌توان نتیجه گرفت که جمعیت میکروبی دستگاه گوارش پرندگان رابطه‌ای نزدیک با کارآیی تولیدی آنها دارد، و این موضوع به گونه‌ای گسترده بررسی شده است. با این همه، گاهی نتایج پژوهش‌ها قاطعانه، یا ضد و نقیض هستند که شناسایی سویه‌های میکروبی که می‌توانند عملکرد تولیدی مرغ‌ها را بهبود بخشند، دشوار می‌سازد.
نتیجه‌گیری و چشم‌انداز آینده
جمعیت باکتریایی دستگاه گوارش مرغ یک مجموعه با سیستم پویایی است که روابط گوناگونی با سیستم ایمنی میزبان دارد و می‌باید به‌عنوان سیستمی که از میکروارگانیزم‌های گوناگون که روابط نزدیک و پیچیده‌ای باهم دارند مورد بررسی بیشتر قرار بگیرد.
به هرحال، پذیرفتن این که هم جمعیت میکروبی، و هم ایمنی، نیروهای کلیدی در افزایش تولیدی مرغ‌ها هستند رو به افزایش است.
نخستین قانون سیستم ایمنی این است که همواره دنبال شناسایی میکروب‌ها باشد، و این دلالت بر این دارد که تغییرات غیرمستقیم در شرایط موجود می‌تواند تأثیر دراز مدت روی ظرفیت میزبان در آغاز دفاع از بدن، و ایجاد پاسخ التهابی یا شرایط ایمنی بگذارد، که به کارآیی تولیدی میزبان آسیب می‌زند.
تغییر دادن ترکیب و عملکرد جمعیت میکروبی، با استفاده از جیره، شرایط محیط زیست، مصرف آنتی‌بیوتیک‌های محرک رشد، و یا آنتی‌بیوتیک‌های وسیع‌الطیف درمانی، می‌توانند این دوستان میکروبی را به مخالفین احتمالی ما تبدیل کنند.
افزایش استفاده از تکنولوژی، و دستگاه‌های اتوماتیک در مرغداری‌ها، امکان نظارت بر متغیرها در سالن‌های مرغداری را فراهم کرده است. عواملی مانند: دمای هوا، pH آب، رطوبت بستر، تراکم آمونیاک در هوای سالن، و همچنین عوامل درونی خود مرغ، را می‌توان با پیشرفت‌های تکنولوژی تصویری و سنسورهای مادون قرمز، پیگیری کرد و میزان آسایش مرغ‌ها، تندرستی، و مشکلات مدیریتی مرغداری‌ها شناسایی نمود.
باتوجه به افزایش شواهدی که نشان‌دهنده اهمیت جمعیت میکروبی در حفظ سلامت دستگاه گوارش دارد، احتمال دارد که در آینده زیرنظر قرار دادن ترکیب میکروبی این جمعیت، در مرغداری‌ها به یک کار عادی تبدیل شود.