رخداد مادر زادی بینی کج (Wry nose) در یک رأس کره اسب ایرانی

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ بینی کج (کمپیلوراینوز جانبی) یک کوتاهی و انحراف فک فوقانی، دندان‌های ثنایا، استخوان بینی و تیغه بینی می‌باشد. این حالت ممکن است به تنهایی یا همراه با سایر بد شکلی‌ها مانند گردن کج، شکاف کام و کوتاهی فک بالا یا پایین رخ دهد.

کره‌های مبتلا درطی پرورش دچار مشکل خواهند شد و گاهی تیغه بینی به حدی در آن‌ها منحرف می‌شود که کره دچار اختلال در تنفس می گردد. بسته به درجه انحراف تیغه بینی ممکن است نشانه‌های تنفسی از عدم تحمل ورزش تا صدا‌های غیرطبیعی تنفسی در حالت استراحت دام متغیر باشد.

انسداد بینی حاصل از انحراف تیغه بینی معمولاً در سمت محدب بیشتر است. درصورت شدید بودن این انحراف ممکن است کره در مکیدن پستان مادر دچار مشکل شود. در معاینه بالینی انحراف جانبی بینی، جفت نشدن دندان‌های ثنایا، کاهش جریان هوا از یک یا هر دو سوراخ‌های بینی و تنفس بدبو به علت نگهداری غذا در زاویه‌ی مقعر فک فوقانی و پیش فک مشهود هستند.

اسب‌های مبتلا به شکل ملایم ناهنجاری، رشد بیش از حد دندان‌های 06 جلویی و 11 عقبی را در یک طرف از دهان و همچنین سائیدگی دندانهای ثنایا (زاویه‌ای) را بیشتر نشان می دهند. بدشکلی‌های استخوانی مانند انحراف بینی (بینی کج) هرچند آشکار هستند ولی اثرات نامحسوسی بر روی صفحات استخوانی بزرگ در سر داشته و تشخیص آن‌ها می‌تواند مشکل باشد.

انحراف اندک بینی ممکن است همراه با رشد اصلاح شود اما اسب‌های دچار انحراف متوسط تا شدید نیاز به مداخله جراحی برای برطرف ساختن انسداد بینی و بهبودی جفت شدن دندان‌های ثنایا و زیبایی ظاهری خواهند داشت. بطور کلی کره‌های مبتلا به شکل ملایم برای زنده ماندن نیاز به درمان داشته درحالی که کره‌های مبتلا به شکل شدید ممکن است نیازمند مدیریت فوری و متمرکز باشند.

تاثیر جنس در ایجاد این اختلال ناشناخته است. هیچ موردی از کمپیلوراینوز به شکل ارثی نیز گزارش نشده است. اما همانند دیگر بدشکلی‌های صورت یک مبنای وراثتی برای آن محتمل بوده، بنابراین تولیدمثل توصیه نمی‌شود. اگرچه بنابر گزارش‌های موجود، کجی بینی در بسیاری از نژاد‌های تک سمیان رخ می دهد، بروز بیماری به صورت بارزی در اسب‌های عرب بیشتر است.

حالت غیرطبیعی جنین در رحم مادر، قرارگیری در وضعیت خلفی یا عرضی، وجود جنین در هر دو شاخ رحم و ناهنجاری رحم در اتساع جهت قرارگیری جنین همزمان با رشد آن، به ویژه در مادیان‌های دارای یک نتاج به عنوان عوامل مسبب این ناهنجاری در نظرگرفته می‌شوند. گاهی رخداد بینی کج در بعد از تولد و ثانویه به آنومالی‌های مادرزادی دیگر همانند سندرم کره فشرده (Contracted Foal Syndrome) شده و میوتونی مادرزادی (Myotonia Congenita) مشاهده می‌شود.

کمپیلوراینوز جانبی در اسب

تاریخچه بیماری بینی کج (Wry nose) در کره اسب

در مورخ 2/2/89، یک رأس مادیان ایرانی از نژاد دره شوری 15 ساله، علائم زایش را نشان داد. این علائم در مادیان مذکور یک ماه زودتر از موعد مقرر شروع شده بود. مادیان مورد نظر قبلاً 8 کره سالم بدنیا آورده و سابقه یکبار سقط را داشت. جنین حاضر از یک سیلمی کرد 18 ساله تشکیل شده بود. هنگام زایش وضعیت جنین خلفی بوده و مادیان دچار سخت‌زایی گردید. لذا برای زایش به دام کمک شد. پس از به دنیا آمدن ماده کره مورد اشاره، نشانه‌های اختلال اسکلتی مادرزادی بینی کج به صورت برجسته‌ای جلب توجه نمود. بلافاصله پس از تولد با توجه به عدم توانایی کره برای اخذ آغوز از پستان مادر، تغذیه به صورت دستی صورت گرفت ولی متاسفانه کره نوزاد 2 ساعت پس از تولد تلف شد.

صدای ناله به صورت غیرطبیعی همراه با عدم توانایی دام در ایستادن قبل از تلف شدن نیز جلب توجه کرد. در کالبدگشایی صورت گرفته، اختلال مادرزادی دیگری در احشاء شکمی مشاهده نشد. اختلالی در ستون مهره‌های گردنی، سینه‌ای یا کمری وجود نداشت. در کره اسب مورد اشاره علاوه بر بینی کج، اختلال در فک فوقانی و تحتانی نیز جلب توجه می کرد.

جراحی بینی کج اسب