به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ مبل تکه‌تکه شده، پرده‌های پاره، گلدان‌های واژگون، سیم‌های جویده… شاید شما هم با چنین صحنه‌هایی روبه‌رو شده‌اید و با خودتان می‌گویید: «به‌جای یک گربه آرام و مهربان، یک طوفان کوچک به خانه آورده‌ام!»
اگر رفتارهای مخرب گربه شما تبدیل به کابوس شده‌اند، کاملاً طبیعی است که احساس عصبانیت و درماندگی کنید. اما مهم است بدانید هیچ گربه‌ای از روی لجاجت یا بدرفتاری دست به خرابکاری نمی‌زند؛ این رفتار در واقع زنگ خطری برای وجود یک مشکل پنهان است.
در این مطلب به طور کامل بررسی می‌کنیم که چرا گربه دست به رفتارهای مخرب می‌زند و چطور می‌توانید آن را کنترل و اصلاح کنید.
چرا گربه وسایل خانه را تخریب می‌کند؟
گربه‌ها برای “خراب کردن” چیزی اقدام نمی‌کنند، بلکه نیازی درونی، استرس یا کمبود محیطی باعث این رفتار می‌شود.
1. ابتدا باید علت پزشکی بررسی شود
حتماً اولین قدم مراجعه به دامپزشک است؛ زیرا برخی مشکلات جسمی می‌توانند باعث رفتارهای غیرعادی شوند:
- اختلالات گوارشی یا کمبودهای تغذیه‌ای که موجب جویدن و حتی بلعیدن اجسام غیرخوراکی (سندرم «پیکا») می‌شود
- درد مزمن مانند آرتروز یا مشکلات دندانی
- اضطراب یا اختلالات رفتاری
2. تأمین نشدن نیازهای طبیعی گربه
گربه یک شکارچی و حیوان قلمروطلب است. اگر این نیازها به‌خصوص در خانه و فضای محدود برطرف نشوند، احتمال بروز رفتارهای مخرب بسیار زیاد است.
• نیاز به خراشیدن (کشیدن ناخن‌ها)
این رفتار برای:
- علامت‌گذاری قلمرو
- حفظ سلامت ناخن‌ها
- کشش عضلات
کاملاً ضروری است. اگر گربه از مبل یا فرش استفاده می‌کند یعنی محل یا نوع خریطه (اسکرچر) مناسب نیست.
• نیاز به شکار و بازی
گربه‌های آپارتمانی که امکان تخلیه انرژی و غریزه شکار ندارند:
- اشیا را مثل طعمه حمله می‌کنند
- وسایل را گاز می‌زنند یا پاره می‌کنند
- این یکی از اصلی‌ترین دلایل رفتار مخرب است.
• نیاز به ارتفاع و مشاهده محیط
کمبود طبقات عمودی باعث می‌شود گربه برای رسیدن به دید بهتر، روی پرده‌ها، کمدها یا کتابخانه بپرد.
3. استرس، اضطراب و احساس تنهایی
هر تغییر کوچک مثل جابجایی خانه، آمدن حیوان جدید، تغییر برنامه روزانه یا حتی تنهایی طولانی‌مدت ممکن است باعث نگرانی گربه شود و او برای آرام‌سازی خود به رفتار خرابکارانه روی بیاورد.
راهکارهای مؤثر برای اصلاح رفتار گربه خرابکار
۱. غنی‌سازی محیط زندگی
- درخت گربه و خریطه‌های مناسب، محکم و با ارتفاع کافی
آن‌ها را نزدیک محل‌های مورد تخریب قرار دهید و کمی «کت نیپ» (پودر علف گربه) رویشان بپاشید.
- ایجاد فضاهای عمودی: مثل شلف دیواری، پلکان گربه، تخت‌های دیواری یا یک درخت گربه بلند
- بازی روزانه (۱۰ تا ۱۵ دقیقه، ۲ تا ۳ بار در روز): بهتر است با اسباب‌بازی‌های شبیه شکار انجام شده و با “پیروزی” گربه به‌پایان برسد.
2. جایگزین کردن رفتار مخرب
|
علت رفتار مخرب گربه |
نوع رفتار خرابکارانه |
راهکار پیشنهادی |
|
نیاز به خراشیدن و علامت‌گذاری قلمرو |
پاره کردن مبل، فرش، پرده |
قرار دادن خریطه (اسکرچر) مناسب، استفاده از کت نیپ، تشویق هنگام استفاده |
|
کمبود بازی و تحریک ذهنی |
حمله به اشیا، گاز گرفتن، پاره کردن وسایل |
بازی روزانه 10 تا 15 دقیقه، استفاده از اسباب‌بازی شکارچی، توپ و پازل غذایی |
|
استرس، اضطراب یا تغییر در محیط |
بی‌قراری، خرابکاری، بی‌اشتهایی یا دفع نامناسب |
ثابت نگه‌داشتن محل خواب و غذا، استفاده از فرمون آرام‌بخش، مشورت با دامپزشک |
|
نیاز به ارتفاع و کنترل محیط |
پریدن روی کمد، پرده، شکستن وسایل |
نصب شلف دیواری، درخت گربه بلند، مسیرهای عمودی |
|
کمبود مواد معدنی یا مشکل گوارشی (پیکا) |
جویدن سیم، پلاستیک، خاک گلدان، بلعیدن اشیا |
محافظ سیم، اسباب‌بازی جویدنی، بررسی تغذیه و آزمایش دامپزشکی |
|
خستگی، تنهایی یا بی‌حوصلگی |
تخریب وسایل در زمان نبودن صاحب |
تهیه اسباب‌بازی هوش‌افزای غذایی، بازی مشترک، گذاشتن اسباب‌بازی در غیاب شما |
3. محدود کردن محل‌های آسیب‌دیده
- پوشاندن با پارچه یا فویل آلومینیومی
- استفاده از اسپری‌های طبیعی با بوی مرکبات
- گفتن "نه" به‌صورت کوتاه و قاطع فقط هنگام انجام عمل (پاسخ دیرهنگام بی‌اثر است – تنبیه فیزیکی ممنوع!)
در عوض، هر بار رفتار صحیح مشاهده شد، فوراً تشویق کنید (نوازش، اسنک، کلمات مثبت).
4. در صورت تداوم مشکل، مشاوره تخصصی
اگر رفتار مخرب ادامه یافت، حتماً دامپزشک متخصص رفتارشناسی یا مربی گربه مراجعه شود تا برنامه اصلاح رفتار بر اساس شخصیت گربه و محیط زندگی شما طراحی شود.
جمع‌بندی نهایی
- خرابکاری گربه عناد یا تنبیه نیست؛ یک پیام است!
- ابتدا علت‌های پزشکی را بررسی کنید.
- سپس نیازهای طبیعی، فعالیت، بازی، محیط عمودی و ابزارهای مناسب را فراهم کنید.
- تشویق بهتر از تنبیه است.
- در صورت لزوم، از متخصص کمک بگیرید.
با کمی توجه، تغییر محیط و تعامل روزانه، خانه شما دوباره آرام می‌شود و گربه‌ای شاد و متعادل خواهید داشت.