کنترل کیفیت:
به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ هدف موسسه جوجه‌کشی عبارت است از تولید بیشترین تعداد ممکن جوجههای سالم از تخم‌مرغ‌های نطفه‌داری که به جوجه‌کشی وارد می‌شود. این عمل فقط با حفظ بالاترین کیفیت ممكن تخم‌مرغ‌های جوجه‌کشی و شرایط محیطی که تخم‌مرغ‌ها از آن عبور می‌کنند امکان‌پذیر می‌گردد برای آن که اطمینان حاصل شود بالاترین استانداردهای کیفی رعایت شده باید دستورالعمل‌های کنترل کیفیت در مزرعه مرغ مادر و در موسسه جوجه‌کشی به کار برده شود.
در مزرعه مرغ مادر، اندازه‌گیری وزن مخصوص پوسته تخم‌مرغ‌های جوجه‌کشی در هر ماه یک بار به جلوگیری از مشکلات آلودگی کمک می‌نماید.کیفیت پوسته تخم‌مرغ‌های جوجه‌کشی از عوامل مهمی است که زمینه آلودگی را مشخص می‌سازد. پوسته‌های نازک و متخلخل با سهولت بیشتری در معرض نفوذ میکروب‌ها قرار می‌گیرند تا پوسته‌های خوب و قوی.
متاسفانه سن گله مرغ مادر عامل اصلی مشخص‌کننده کیفیت پوسته است، همانطوری که سن مرغ مادر بالاتر می‌رود کیفیت پوسته خراب‌تر می‌شود: سایر عوامل مشخص کننده شامل تغذیه، استرس و بیماری است که را می‌تواند اصلاح شوند تا کیفیت پوسته بهبود پیدا کند.
وزن مخصوص را با غوطه‌ور ساختن تخم‌مرغ‌ها در محلول‌های نمکی با غلظت‌های متفاوت می‌توان اندازه‌گیری کرد.
برای تشخیص ارزش کیفی پوسته، بهترین حالت واسطه‌ای بین دقت عمل و زمان کافی این است که سه نوع محلول نمکی با وزن مخصوص‌های ۱/۰۷۵- ۱/۰۸۰و ۱/۰۷۵تهیه و مورد استفاده قرار گیرد. از روی نوع محلول نمکی که تخم‌مرغ‌ها در آن شناور می‌شوند می‌توان کیفیت پوسته را تخمین زد و وزن مخصوص ۱/۰۸۰ یا بالاتر مشخص‌کننده کیفیت متناسب پوسته است. حداقل ۱۰۰ عدد تخم‌مرغ از هر گله برای این کار برداشت نمایید و مطمئن شوید که درجه حرارت محلول‌های نمکی ۹۰ درجه سانتی‌گراد باشد .ارسال تخم‌مرغ‌های مورد آزمایش به قسمت جوجه‌کشی هیچ گونه خطری در بر ندارد.
برای این که وضعیت تخم‌مرغ‌ها از لحاظ تمیزی و خواص انتخابی مشخص شود هفته‌ای ۱ یا ۲ سینی تخم‌مرغ از هر گله مرغ مادر را مورد بازرسی قرار داده و بعد از شمارش کردن، آنها را از انتهای باریک در ماشین بگذارید. بعد از ۷ تا ۱۲ روز آنها را در برابر یک منبع نورانی قرار داده نطفه داری و وجود ترک‌ها و تلفات زودرس را در آنها تشخیص دهید.
از نتیجه آزمایش روی تعداد باقی‌مانده تخم‌مرغ‌های هچ نشده می‌توان درباره میزان تولیدمثل در گله مادر و قابلیت جوجه‌کشی از تخم‌مرغ‌های آن اطلاعاتی به دست آورد.
برای هر دوره آزمایش ۷ تا ۱۲ روزه و ۲۱ روزه حداقل 4 سینی تخم‌مرغ از هر گله مادر باید نمونه‌برداري شود.
در طی دوره جوجه‌کشی، موازین کنترل کیفی باید به اجرا شود:
- جریان هوا در قسمت‌های ستر و هچر اندازه‌گیری شود.
- توجه به درجه حرارت و میزان رطوبت اهمیت زیادی دارد.
- تعداد تخم‌مرغ‌هایی را که در اثر بدی حمل و نقل ترک برداشته‌اند، تعیین نمایید.
آزمایش‌های میکرو بیولوژیکی:
جوجه‌کشی به اجرای دائمی برنامه برای تعیین جمعیت میکروبی نیاز دارد. در روزهایی که دستگاه‌های جوجه‌کشی کار نمی‌کنند و بعد از عملیات پاکسازی باید به طور مرتب از کلیه قسمت‌های جوجه‌کشی و دستگاه‌ها اعم از هر سطح و هر فضا و هر هوایی که باشد نمونه‌برداری صورت گیرد. بعضی از مکان‌های مهمتری که باید مورد آزمایش قرار گیرد عبارتند از: جایگاه شستشوی سینی‌ها، محل‌های ورودی و خروجی هوا، فیلترها، کوکر‌های تبخیری استرها، هچرها، جوجههای مرده در داخل هاچر هوای اتاق‌هایی که جوجه‌ها و تخم‌مرغ‌ها نگهداری می‌شوند، تسمه نقاله‌های مخصوص جابجایی جوجه‌ها، آب دستگاه جوجه‌کشی و دستگاه‌های مربوط به واکسیناسیون مانند مخلوط‌کن واکسن و رقیق‌کننده آن.
برای تعیین آلودگی‌های باکتریایی و قارچی نمونه‌های ارزشیابی‌شده‌ای نداشته باشید. یک سطح، موقعی بطور رضایت‌بخش تمیز است که با کشیدن سوآب از یک قسمت به مساحت ۲ اینچ مربع یا یک ظرف سرباز، تعداد کلی شمارش میکروبی کمتر از پرگنه (کنونی) و تعداد شمارش قارچی کمتر از پنج باشد. ضمن بازرسی چشمی که به عنوان یک تکنیک آزمایشی صورت می‌گیرد، شمارش‌های بین ۱۰ تا ۳۰ پرگنه به عنوان آلودگی متوسط و بالاتر از ۲۰ پرگنه به عنوان آلودگی سنگین تلقی می‌گردد.برای این که قدرت تاثیر مواد ضدعفونی به حداکثر برسد، مدیر واحد جوجه‌کشی باید همه سطوح و دستگاه‌ها را بازرسی کند تا از عاری بودن آنها از اجرام آلي مطمئن شود.
ارتباط:
بر قراری یک رابطه اطلاعاتی مناسب از اهمیت اساسی برخوردار است. مدیر واحد مرغ مادر باید هر اتفاقی را که در گله‌ها پیش می‌آید به مدیر واحد جوجه‌کشی اطلاع دهد به عنوان مثال گزارش دهد که تخم‌مرغ‌ها تصادفا خیس شده‌اند یا تعداد زیادی از تخم‌مرغ‌ها روی بستر گذارده شده‌اند یا این که موقتا تخم‌مرغ‌ها در اتاقی که هوای سرد داشته نگهداری شده و دچار عرق‌زدگی شده‌اند و خلاصه از این قبیل اطلاعات.
مدیر واحد جوجه‌کشی می‌تواند این اطلاعات را برای تنظیم زمان خواباندن تخم‌مرغ‌ها یا تصحیح روش‌های بهسازی به کار برد تا تعداد تولید جوجههای سالم به حداکثر برسد. اگر مدیر واحد جوجه‌کشی از مشکلاتی که در واحد مرغ مادر اتفاق می‌افتد اطلاع نداشته باشد ممکن است که تعداد فراوانی از تخم‌مرغ‌ها در جوجه‌کشی دچار اختلال گردیده و ضایع شوند. همین طور هم مدیر واحد جوجه‌کشی باید اطلاعاتی که ممکن است به افزایش تاثیر کلی عملیات کمک نماید از قبیل تعداد غیرعادی تخم‌مرغ‌های‌ترک‌دار - بدقواره یا کثیف را به مسیر گله مادر گزارش نماید.
همین نوع ارتباط نیز باید بین مدیر واحد جوجه‌کشی و پرسنل بخش پرورش جوجه برقرار باشد، به عنوان مثال، فردی که در بخش جوجههای گوشتی کار می‌کند با پیشنهاد این که اگر مدیر واحد جوجه‌کشی، تحويل جوجه‌ها را تا چند ساعتی به تاخیر بیندازد تا سالن پرورش جوجه‌ها آماده شود می‌تواند مقدار قابل ملاحظه‌ای را صرفه جویی نماید .مسئول این بخش باید درصد تلفات جوجه‌ها را در اولین و دومین هفته به مدیر واحد جوجه‌کشی گزارش دهد.
با اطلاعات مربوط به درصد تلفات می‌توان میزان موفقیت عملیات مربوط به گله مادر و بخش جوجه‌کشی را ارزشیابی نمود. .مدیر واحد جوجه‌کشی باید ویژگی‌های جوجه تحویلی از جمله سن گله مرغ مادر که جوجه‌ها از آن گله حاصل شده اند، مدت زمانی که جوجه‌ها به طور غیر عادی در اتاق نگهداری معطل شده‌اند و سایر عواملی را که می‌توانند بر شرایط عمومی‌جوجه‌ها تاثیر گذارند را به پرسنل و بخش پرورش اطلاع دهد.
جوجههای سالم:
مدیر واحد جوجه‌کشی در برابر کار هرگز تمام نشدنی مقابله با آلودگی قرار دارد. چندین ساعت از هر روز صرف تمیز کاری و ضدعفونی محیط جوجه‌کشی می‌شود .هر روز صبح بعد از یک پاکسازی همه جانبه دوباره با بیرون آوردن جوجههای هچ شده از دستگاه همه جا کثیف و آلوده می‌گردد و هیچ تضمینی جهت نگهداری تخم‌مرغ‌های وارده برای جوجه‌کشی وجود ندارد.
مدیریت صحیح در هر یک از 12بخش مورد بحث در این مقاله باعث تولید جوجههای سالم خواهد شد.