به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ کمپیلوباکتریوز در گوسفند و بز بیماری بومی و واگیرداری است که در فواصل نامنظم و با چرخه همه گیری 5-4 سال، به‌صورت همه‌گیر بروز می‌کند. نشانه‌های بالینی مشخص شامل سقط جنین در 6 تا 8 هفته آخر آبستنی، تولد بره‌های ضعیف و نارس، مرده‌زایی و مرگ ومیر در بین بره‌های تازه متولد شده است ( 10 تا 20 درصد).
میزان سقط جنین در گله‌های حساس به بیش از 70 درصد می‌رسد اما به طور معمول، متوسط نرخ سقط جنین 25 درصد است. در گله آلوده، دام‌ها بدون توجه به اینکه سقط کرده یا نکرده باشند و یا حتی آلوده نشده باشند، ایمنی بادوامی به‌دست می‌آورند.
این ایمنی اکتسابی برای حدود سه سال و در مواردی تا پایان عمر دوام دارد. کمپیلوباکتریوز در گوسفند غیر آبستن بدون علائم بالینی است.
بیماری کمپیلوباکتریوز در گوسفند
کمپیلوباکتریوز در مناطقی که پرورش گوسفند به شکل متراکم و در محیطی غیربهداشتی صورت می‌گیرد شیوع دارد. اگرچه سقط جنین‌های حاصل از کمپیلوباکتر در گوسفند و بز انفرادی است اما سقط‌های طوفانی در حدود70 درصد نیز در گله‌ها گزارش شده است.
بیماری‌زایی در گوسفند و بز:
کمپیلوباکتر فتوس تحت گونه فتوس، کمپیلوباکتر ژوژنی و کمپیلوباکترکلی در گوسفند و بز، موجب همه‌گیری‌های سقط جنین در 6 تا 8 هفته آخر آبستنی می‌شوند.
علائم کالبدگشایی
علائم کالبدگشایی در جنین نسبت به مرحله آبستنی و زمان مرگ جنین متفاوت است. جنین‌های سقط شده اغلب متورم بوده و مایع سروزی خونی حاوی رگه‌های خونی و فیبرین در حفره‌های بدن دیده می‌شود.
آماس زیرجلدی با خونریزی‌های نقطه‌ای بر روی سطح غشاهای سروزی همراه است که ناشی از تغییرات اتولیز در جنین می‌باشد. التهاب جفت در اثر ادم غشاء بین کوتیلودونی ایجاد می‌شود.
کوتیلودون‌ها شکننده و زرد رنگ هستند که این نشانی در التهاب جفت ناشی از عوامل دیگر نیز مشاهده می‌شود.
بر روی سطح کبد جنین، اغلب ضایعات نکروتیک کانونی رنگ پریده و فرورفته به اندازه 2-1 و گاهی 4 سانتی‌متر دیده می‌شود. این ضایعات بر روی بیش از 40 درصد کبد جنین‌های سقط شده دیده می‌شود.
برخی اوقات این ضایعات با تورم و خون ریزی کبد همراه است. گاهی تورم نکروتیک صفاق، پلورزی، برونکوپنومونی خفیف و پریکاردیت خفیف مشاهده می‌شود. در برخی از میش‌های سقط کرده تورم خفیف فرج همراه با ترشحات قرمز مایل به قهوه‌ای یا موکوسی- چرکی برای چند روز تا یک هفته دیده می‌شود.
کنترل و پیشگیری
در مناطقی که احتمال انتشار و انتقال افقی عفونت زیاد است، دو تزریق داخل عضلانی پی‌درپی 30هزار واحد بین‌المللی پنی‌سیلین و 0/03 گرم دی‌هیدرو استرپتومایسین برای هر کیلوگرم وزن بدن در میش‌های آبستن توصیه شده است.
درمان کمپیلوباکتریوز
سویه‌های جدا شده از گاو و گوسفند و پرندگان نسبت به پنی‌سیلین و تتراسیکلین حساسند اما نسبت به پلی‌میکسین B و باسیتراسین به‌طور کامل مقاومند.
در گوسفند، تجویز آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی موثر نیستند، مگر اینکه مقدم بر آلودگی باشند. با تجویز پنی‌سیلین به میش‌های آبستن گله نیز می‌توان از بروز سقط جلوگیری کرد.
در مواجهه با یک اپیدمی سقط جنین ناشی از کمپیلوباکتر تمام دام‌های آبستن باید درمان آنتی‌بیوتیکی شوند.
استفاده از اکسی تتراسیکلین طولانی اثر با میزان 20 میلی‌گرم به ازاء هر کیلوگرم وزن بدن می‌تواند مفید باشد.
برای گله‌های بزرگ که امکان تزریق هر راس وجود ندارد استفاده از تتراسیکلین با میزان 250 تا 300 میلی‌گرم به‌ازاء هر راس در هر روز تا زمان اتمام زایمان‌ها توصیه می‌شود.
تزریق روزانه 400 هزار واحد بین‌المللی پنی‌سیلین و 0/25 گرم دی‌هیدرواسترپتومایسین به میزان 6 تا 10 سی‌سی برای هر میش نیز توصیه شده است.