به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به نقل از خبرگزاری آنا؛ در سال ۱۳۹۵ که بیش از ۱۲۰هزار تن ذرت وارد بندر امام شد، اما با کنترل و انجام آزمایش‌های متعدد، وجود مقدار بالای سم آفلاتوکسین در این محموله به اثبات کارشناسان استاندارد رسید و برهمین اساس گواهی انطباق برای این محموله صادر نشد.
اما ماجرا به این‌جا خاتمه نیافته و بسیاری از افراد سودجو تلاش می‌کردند به از هر راهی این ذرت‌ها وارد کشور کنند. با اصرار این افراد بیش از ۲هزار آزمایش بر روی این ذرت‌ها صورت پذیرفت که همه حاکی از غیراستاندارد بودن و مضر بودن این محموله بر سلامت جامعه بود.
علاوه بر این باقی ماندن این ذرت‌ها در گمرک و شرایط جوی باعث شد که آلودگی‌ها بیشتر شده و کار به جایی رسید که با دستور مستقیم دولت، دستور امحاء این محموله‌ها داده شد چراکه به گفته کارشناسان ورود این محموله می‌توانست دام‌ها را آلوده و این سم از طریق دام به انسان منتقل شود. اما هم‌اکنون درسال 98 هنوز هم در انبارهای جنوب کشور این ذرت‌های آلوده وجود داشته و سرنوشت آنها همچنان نامشخص است!
آفلاتوکسین سمی است که از طریق گوشت و شیر دام به انسان منتقل شده و می‌تواند فرد را به بیماری سرطان کبد مبتلا کند. تاکنون روشی برای ازبین بردن این سم در لبنیات کشف نشده است. سم آفلاتوکسین عموماً از کپک‌های «آسپرژیلوس فلاووس» و «پارازیتیکوس» تولید می‌گردد و بسیاری از محصولات از جمله فرآورده‌های مختلف لبنی، نانوایی، آب‌میوه‌ها، غلات و دانه‌های گیاهی محیط مناسبی برای رشد این نژادهای سمی می‌باشند.
سید محمدحسین باقری در گفتگو با خبرنگار حوزه بهداشت و پزشکی خبرگزاری آنا سم آفلاتوکسین را اینگونه تعریف کرد: اغلب قارچ‌ها مواد سمی تولید می‌کنند که به نام مایکوتوکسین شناخته می‌شود.
مایکوتوکسین‌ها، متابولیت ثانویه کپک‌ها می‌باشند که اهمیتی در رشد یا متابولیسم آنها نداشته و فقط جهت کاهش مقدار پیش‌سازهای متابولیکی اولیه که دیگر برای متابولیسم مناسب نیستند به‌کار می‌روند.
در بین مایکوتوکسین‌ها، ۱۴ نوع از آنها سرطان‌زا می‌باشند که در این میان آفلاتوکسین‌ها از قوی‌ترین سموم سرطان‌زای این ترکیبات محسوب می‌شود.
باقری اشاره نمود که در سال ۱۹۶۰ در انگلستان وجود این سم به اثبات رسیده است و اضافه کرد: این کشف هنگامی رخ داد که بیش از ۱۰۰هزار بوقلمون بعد از خوردن بلغور بادام‌زمینی وارداتی از آمریکای جنوبی تلف شدند.
کبد یکی از اعضای اصلی و مهم بدن می‌باشد که مورد حمله این سم قرار می‌گیرد و این سموم به DNA هسته سلول‌های کبدی متصل شده و جهش ایجاد می‌کنند و باعث اخلال در عملکرد این عضو از بدن خواهند شد.
علائم مسمومیت با آفلاتوکسین در مدت کوتاهی بروز نخواهد کرد. پس از ورود این سم به بدن و گذشت مدتی از مصرف آن، خستگی و بی‌اشتهایی، سیتروز کبدی و نهایتاً سرطان کبدی رخ می‌دهد. همچنین سرطان روده بزرگ ناشی از مصرف این سم بوده و از دیگر مضرات آن، تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌باشد.
اگر مواد غذایی آلوده با این سم مصرف شود نمونه آن در ادرار و مدفوع یا شیر انسان مشاهده خواهد شد.
تحقیقات ثابت کرده است که چنانچه آفلاتوکسین در گوشت تازه گاو یا گوشت‌های عمل‌آوری‌شده به دمای خاصی برسد، امکان دارد این سم در آن تولید شود.
برای حذف سم آفلاتوکسین در فرآورده‌های لبنی و حتی گوشت دام باید خوراک مورد استفاده دام‌ها عاری از آفلاتوکسین باشد.
برخی روش‌ها برای تجزیه آفلاتوکسین از مواد غذایی وجود دارد، مانند پرتودهی با اشعه ماورا بنفش و یا روش‌های شیمیایی که در صنعت متداول‌تر می‌باشند؛ برای کاهش آفلاتوکسین در ذرت اگر آن را به‌مدت زمان ۴ دقیقه در ۱۰۰ درجه تحت اثر سدیم هیدروکسید ۳درصد قرار گرفته و سپس دانه‌ها را بو بدهیم ۹۹درصد آفلاتوکسین آنها ازبین خواهد رفت.
بسیاری از مواد غذایی چون فرآورده لبنی، نان‌ها، آب‌میوه‌ها و غلات دانه‌های گیاهی اگر در شرایط نامطلوب نگهداری شوند این سم در آنها تولید خواهد شد؛ محصولاتی مانند ذرت پنبه، دانه آجیل، پسته، فندق، انجیر خشک و غلات مانند گندم نیز می‌تواند حاوی این سم باشد.
متأسفانه هنوز روشی برای کاهش آفلاتوکسین در فرآورده‌های لبنی کشف نشده است بطور مثال پاستوریزه‌کردن شیر هیچ‌گونه تغییری بر سم آفلاتوکسین نخواهد داشت و تنها می‌توان با کنترل خوراک دام از ورود آفلاتوکسین به فرآورده‌های لبنی جلوگیری نمود.