به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ پوست صاف و براق از مشخصات یک اسب سالم است، در حالی‌که پوست مات، زبر و خشن ممکن است نشان‌دهنده بسیاری از مشکلات اساسی در اسب باشد. پوست اسب همیشه با حمله تعداد زیادی از عوامل گوناگون از جمله: ویروس‌ها، باکتری‌ها و میکروب‌های بیماری‌زای دیگر و همچنین گزش حشرات مواجه است.
علائم مربوط به بیماری پوستی متغیر بوده و ممکن است از یک درگیری ساده پوست با زخمهای جداگانه تا زخمهای پیشرفته همراه با خارش و ریزش مو را شامل گردد.
دو شکل بیماری پوستی که در اسب بیشتر اتفاق می افتند عبارت اند از:
رینگ‌ورم (درماتوفیتوزیس dermatophytosis) و رین‌رات (درماتوفیلوزیس dermatophylosis).
رینگ‌ورم (کرم حلقوی) در اسب‌ها (ring worm)
رینگ ورم یک عفونت قارچی است که می‌تواند از اسبی به اسب دیگر از طریق لوازم تیمار مشترک و لوازم سواری و ساز و برگ و یراق اسب منتقل گردد. رطوبت، تراکم جمعیت و شلوغ بودن گله و هوای تاریک و نمور جزء عوامل مساعدکننده بیماری محسوب می گردند.
رینگ ورم اغلب در اسبان جوان (یک تا سه سال) و گاهی مسن‌تر دیده می‌شود. در حیوانات ضعیف و ناتوان رینگ ورم در ابتدا به شکل زخمهای کوچک ظاهر گشته و به دنبال آن ریزش مو اتفاق افتاده و زخمها به شکل لکه‌های مدور و کروی شکل درآمده و دلمه روی آنها می‌بندد.
در این‌حالت چنانچه درمان انجام نگیرد زخمها پیشرفت کرده و بزرگ می‌شوند، موها شکننده‌تر و ریزش موها بیشتر شده و زخمها التهاب پیدا می‌کنند و متورم می‌گردند.
زخمهای رینگ ورم در اسب بیشتر در محل تماس با زین و تنگ اسب، صورت (اطراف چشم) و پاها ایجاد می‌گردد. ممکن است این زخمها با خراش شدید همراه باشند. میزان انتقال قارچ مولد رینگ ورم بسیار سریع بوده و به راحتی می‌تواند از اسبی به اسب دیگر منتقل شود.
چنانچه در یک گله اسب به بیماری رینگ ورم مشکوک شدید، خیلی سریع اقدامات درمانی و پیشگیری‌کننده مناسب از جمله جدا کردن اسب بیمار از بقیه گله، ضدعفونی کردن زخمهای اسب بیمار و همچنین ضدعفونی نمودن وسایل و تجهیزات اسب مربوطه را انجام دهید.
درمان شامل استفاده از داروهای ضد قارچ مانند Clorox (به میزان 1 به 10 در آب) و همچنین شامپوی میکونازول (miconazole) است. درمان بایستی روزانه و تا پنج روز متوالی ادامه یافته و سپس به صورت هفتگی انجام گیرد تا زخمها به خوبی التیام یابند.
رین رات در اسب‌ها (rain rot)
به عنوان یک تاول مرطوب و گرم شناخته می‌شود. اندامهای حرکتی خصوصاً قسمتهای انتهائی آن درگیر شده ولی ممکن است به یک مسمومیت عمومی تبدیل گردد. عمل بیماری نوعی باکتری است که خصوصیاتی شبیه قارچ‌ها دارد. این باکتری در خاک، به ویژه در خاکهای مرطوب و در زمین‌هائی که در امتداد نهرها و رودخانه‌ها قرار دارند مشاهده می گردد. حیوانات بیمار اغلب بعنوان مخزن عفونت محسوب گشته در انتشار بیماری نقش دارند.
رعایت نکردن مسائل بهداشتی اسب‌داری‌ها و تحریکات پوستی ایجاد شده در اسب‌ها مانند تحریک ایجاد شده به دنبال گزش حشرات، از عوامل مستعدکننده بیماری هستند. در این بیماری زخمهائی در پوست بدن اسب ایجاد گشته که ممکن است این زخمها پیشرفت کرده و بزرگ و مدور شوند و بر روی آنها پوسته‌های زخم ظاهر گردند.
کندن و برداشتن دسته‌های مو که زخم در آن محل ایجاد کرده دردناک بوده و می‌تواند موجب خونریزی گردد.
دامپزشکان اغلب ترجیح می‌دهند زخمهای ایجاد شده بر روی اسبان، کوچک نگه داشته شده و توسعه پیدا نکند تا اقدامات درمانی به طور کامل موثر واقع گردد. زخمها عموماً بر روی پشت، کپل، گردن و پاها مشاهده می گردند.
قرار دادن حیوانات در محیط خشک موثر بوده و آنها را از گزش حشرات محافظت می‌کند. استفاده از حمام ضدعفونی‌کننده اسبان که دارای شامپوی یدین (iodine) یا کلر هگزیدین (chlorohexidine) و یا پروکسید بنزوئیل (benzoyl peroxide) باشد، به طور روزانه و به مدت 7 روز بسیار موثر است. گاهی اوقات تجویز آنتی‌بیوتیک ضروری است و آنها را باید به مدت یک تا دو هفته استفاده کرد.
آفتاب گرم و آب و هوای خشک می‌تواند در مراقبت از رین‌رات بسیار موثر باشد. مشکلات پوستی مانند از دست دادن مو، التهاب و آماس پیش از ایجاد خارش حتماً باید مدنظر قرار گیرد و چنانچه زخمها پیشرفت نموده، پوسته پوسته شده و ریزش مو و خونریزی ظاهر شده باشد، می‌توان گفت بیماری تشدید شده و وخیم است.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که هیچوقت یک بیماری پوستی را نباید ساده انگاشته و به آن اهمیت ندهیم، بلکه برای تشخیص هر بیماری پوستی و درمان آن مطالعه و تحقیق و تفحص بیشتری نموده تا بهترین روش‌های درمان و پیشگیری را انجام دهیم.
