به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ به نقل از فارس، تصور عمومی این است که فناوری های بخش کشاورزی سطح پایین هستند و اساساً نیازی به محصولات فناورانه و بالأخص فناوری پیشرفته در توسعه کشاورزی نیست.
بر خلاف این تصور، در کشورهای توسعه یافته فناوری های بسیار پیشرفته ای جهت توسعه بخش کشاورزی به کار گرفته شده و دائماً در حال ترقی است.
در این مقاله به بررسی وضعیت تولید یکی از باارزش ترین محصولات وارداتی کشور خواهیم پرداخت، این محصول راهبردی که در صنعت گاوداری مورد استفاده گسترده قرار می‌گیرد، چیزی نیست جز نطفه (Sperm) گاو!
گاو اصلاح نژاد شده در افزایش بهره وری تولید واحد‌های دامداری نقش به سزایی دارد، مراکز گوناگونی در داخل و خارج از کشور مشغول انجام عملیات اصلاحی بر روی نژاد‌های گوناگون هستند.
محصول قابل عرضه این عملیات اصلاحی یا به صورت دام اصلاح نژاد شده وارد بازار خواهد شد، یا به صورت اسپرم گاو اصلاح نژاد شده. البته به دلیل سهل بودن حمل ونقل اسپرم گاو نسبت به گاو زنده، تجارت این ماده نسبت به گاو زنده از عمومیت بیشتری برخوردار است.
۱۳۰۰۰ دلار به ازای هر کیلو اسپرم گاو
طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران قیمت هر کیلو اسپرم به طور متوسط ۱۳۰۰۰ دلار برآورد می‌شود که بسته به تنوع نژادی ممکن است کمتر یا بیشتر از این قیمت ارزش گذاری شود.
جالب اینکه با ارزش ترین کالای وارداتی کشور در واحد وزن، همین نهاده های فناورانه ژنتیکی است. وضعیت کشور ما در خود کفایی این محصول راهبردی ناگوار است، به نحوی که در طول ۱۰ سال گذشته بر میزان واردات اسپرم گاو افزوده شده است.
روند واردات اسپرم گاو نشان می‌دهد که در طول ۱۰ سال نیاز کشور به واردات اسپرم گاو ۲۵۰ درصد افزایش یافته است. بی توجهی به فناوری های بیولوژیک و اصلاح نژادی علاوه بر خروج ارز از کشور و تهدیدات امنیتی، فرصت‌های شغلی بیشماری را برای دانش‌آموختگان علوم دامی، از دست می دهد.
بازار اسپرم گاو ایران در قبضه امریکا
مخاطرات امنیتی وابستگی در اسپرم گاو از آنجا تشدید می‌شود که مبنی بر گزارش آماری سازمان گمرک جمهوری اسلامی ایران و بررسی مبادی واردات این محصول اطلاعات جالب توجهی در اختیار ما قرار خواهد داد بطوری که آمریکا و کانادا اصلی‌ترین مبدأ واردات اسپرم گاو به کشور هستند.
متأسفانه روند کنونی نشان‌دهنده این است که وضعیت وابستگی کشور به اسپرم گاو نه تنها سال به سال در حال افزایش است بلکه این وابستگی به کشور‌هایی است که، خصمانه ترین سیاست ها را در سال های گذشته در قبال نظام جمهوری اسلامی داشته اند.
اسپرم گاو در انحصار کشورهای غربی
اصلاح نژاد گاو نیازمند فناوری های بسیار پیشرفته ای است که به صورت انحصاری در اختیار چند کشور غربی است.
سهم کشورهای پیشرو از بازار جهانی نطفه گاو به قرار زیر است :
آمریکا ۳۶%، کانادا ۲۷%، آلمان ۱۲%، هلند ۱۰%، انگلستان ۶%، فرانسه ۴%، سایر ۵%
بدیهی است که تولید محصولات دامی بدون دسترسی مناسب به منابع ژنتیکی امکان‌پذیر نیست. وضعیت تجارت محصولات ژنتیکی نشان می‌دهد این منابع در انحصار چند کشور غربی است. به عبارت دیگر تمامی کشورهای جهان برای تولید محصولات دامی خود سلطه غرب را پذیرفته اند.
ذکر این نکته ضروری است که با واردات اسپرم گاو به کشور، گونه‌های بومی کشور مانند نژاد‌های سرابی، سیستانی و مازندرانی جذابیت اقتصادی نداشته و توسط دامداران نگهداری نمی‌شوند و به این دلیل نژاد‌های اصیل ایرانی در آستانه انقراض قرارگرفته اند.
مسئله دیگر در بی‌توجهی به فناوری اصلاح نژاد، دور ماندن از نژادهایی است که متناسب با شرایط و محدودیت‌های بومی اصلاح شده اند و بیش ترین بازده اقتصادی را در کنار کمترین هزینه برای نگهداری خواهند داشت.
بی شک برای رسیدن به نقطه مطلوب باید بازار فناوری های اصلاح نژاد را برای تولید داخل تضمین کرد و تسهیلات ضابطه مندی در اختیار شرکت های دانش بنیان این بخش قرار داد.
با توجه به مطالبات شفاف رهبری در مورد پیشرفت علمی و اقتصادی کشور، سؤال اینجاست که اگر پیشرفت در نانوتکنولوژی و صنایع موشکی، ساخت سلول های بنیادی، لیزر و غیره امکان پذیر است، آیا امکان توسعه فناوری های اصلاح نژاد در کشور وجود ندارد؟