به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ لیس زدن در سگ‌ها رفتاری طبیعی است و بسیاری از صاحبان در ابتدا آن را نشانه محبت می‌دانند. اما وقتی این رفتار بیش از حد شود، مثلاً سگ مدام دست، صورت، پا یا حتی ناحیه حساس بدن شما را لیس بزند، می‌تواند آزاردهنده و از نظر بهداشتی نامناسب باشد. برای اصلاح این رفتار، ابتدا باید دلیل لیس زدن مداوم را بشناسیم.
لیس زدن در سگ؛ رفتاری غریزی با کارکردهای گوناگون
سگ‌ها برخلاف انسان‌ها محیط اطرافشان را با زبان و دهان کشف می‌کنند. از همان دوران تولگی، توله‌سگ با لیس زدن و گاز گرفتن‌های ملایم جهان را می‌شناسد و بوها را تحلیل می‌کند. این رفتار معمولاً در بزرگسالی کمتر می‌شود، اما کاملاً از بین نمی‌رود.
لیس زدن برای سگ فقط روش شناخت محیط نیست؛ بلکه:
نقش اجتماعی و احساسی دارد
سگ از طریق لیس زدن پیوند اجتماعی برقرار می‌کند و مثل دوران تولگی، رفتاری آرام‌بخش را تجربه می‌کند.
نشانه محبت است
اگر سگ شما را دوست دارد و به شما اعتماد می‌کند، ممکن است با لیس زدن این احساس را بروز دهد.
نوعی خود-درمانی است
سگ هنگام احساس درد یا ناراحتی، محل درد را لیس می‌زند تا آرام شود.
وقتی این رشد طبیعی تبدیل به عادت دائمی شود، باید علت آن را شناسایی و اصلاح کرد.
آیا لیس زدن زیاد سگ خطر دارد؟
بله، لیس مداوم می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند:
احتمال انتقال بیماری‌ها
سگ‌ها محیط‌های آلوده و بخش‌های مختلف بدن خود، مخصوصاً ناحیه تناسلی، را لیس می‌زنند. بنابراین، بزاق آن‌ها ممکن است حامل باکتری یا ویروس باشد.
خطر برای کودکان و افراد کم‌قدرت
نوزادان، سالمندان یا افراد با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر در معرض انتقال بیماری هستند.
نکته مهم:
اگر سگ روی زخم شما لیس زده است، محل را سریع شست‌وشو و ضدعفونی کنید و از تماس زبان سگ با مخاط بدن (دهان و چشم) جلوگیری کنید.
دلیل مهم: سگ برای جلب توجه شما لیس می‌زند
سگ‌ها رفتارهایشان را بر اساس نتیجه‌ای که دریافت می‌کنند تکرار می‌کنند. اگر سگ با لیس زدن باعث شود:
- شما بخندید
- با او حرف بزنید
- او را بغل کنید
- یا حتی دعوایش کنید
در ذهنش این رفتار = جلب توجه ثبت می‌شود.
چگونه رفتار را اصلاح کنیم؟
راه‌حل اصلی نادیده گرفتن رفتار است.
وقتی سگ شروع به لیس زدن کرد:
- نگاهش نکنید
- با او صحبت نکنید
- به او دست نزنید
- حتی می‌توانید برای چند دقیقه از اتاق خارج شوید
سگ متوجه می‌شود که لیس زدن نتیجه مطلوبی ندارد و به‌تدریج آن را کاهش می‌دهد.
در مقابل، باید چه بکنید؟
در زمان‌هایی که رفتار مناسب دارد، مثلاً آرام نشسته، نگاه می‌کند یا کنار شماست بدون لیس زدن، به او توجه مثبت بدهید:
- نوازش
- صحبت ملایم
- تشویقی
- بازی
کمبود تحرک و سرگرمی؛ عامل بزرگ لیس زدن
سگ‌هایی که کم تحرک یا بی‌حوصله هستند، انرژی و هیجان خود را با رفتارهای تکراری تخلیه می‌کنند؛ از جمله:
- لیس زدن بدن صاحب
- لیسیدن بیش‌ازحد خودش
- جویدن اشیا غیرمجاز
برای پیشگیری:
- روزانه پیاده‌روی کافی
- اسباب‌بازی‌های مختلف
- اسباب‌بازی‌های فکری (تامی فود، پازل، توپ جایزه‌دار، تشویقی‌های طولانی‌مدت)
- بازی‌های دسته‌جمعی با سگ‌های دیگر
- آموزش‌های سرگرم‌کننده
سگی که نیازهای ذهنی و بدنی‌اش تأمین شود، کمتر به سراغ رفتارهای اجباری می‌رود.
لیس زدن؛ گاهی فقط یک نشانه محبت است
برخی سگ‌ها با لیس زدن می‌خواهند احساس عشق و اعتمادشان را نشان دهند. اگر این رفتار آزاردهنده نیست، مشکلی ندارد. اما اگر بیش‌ازحد است، باید با روش‌های آموزشی آن را کنترل کرد.
چه زمانی لیس زدن نشان‌دهنده مشکل رفتاری یا جسمی است؟
اگر سگ:
- فعالیتش را قطع می‌کند تا شما را لیس بزند
- خودش را بیش‌ازحد لیس می‌زند
- همراه با علائمی مثل بی‌اشتهایی، بی‌حالی، اضطراب یا پرخاشگری است
این رفتار می‌تواند وسواس، اضطراب یا درد را نشان دهد. در این شرایط:
حتماً به دامپزشک یا رفتاردرمانگر مراجعه کنید.
کارهایی که نباید انجام دهید
تنبیه، داد زدن یا هل دادن
این‌ها فقط استرس سگ را بیشتر می‌کنند و ممکن است رفتار را بدتر کنند.
استفاده از مواد تنفرآور مثل لیمو، سرکه یا اسانس‌ها
استفاده از این مواد:
- حس بویایی بسیار قوی سگ را آزار می‌دهد
- عملی نیست و نیاز به تکرار زیاد دارد
- مشکل را ریشه‌ای حل نمی‌کند
جمع‌بندی
لیس زدن سگ رفتاری طبیعی و غریزی است، اما اگر بیش‌ازحد شود باید علت آن مشخص شود. دلایل اصلی شامل:
- جلب توجه
- کمبود تحریک و سرگرمی
- نشان دادن محبت
- اضطراب یا درد
با نادیده گرفتن رفتارهای نامطلوب، تقویت رفتارهای خوب و افزایش فعالیت‌های روزانه می‌توان این عادت را اصلاح کرد. اگر لیس زدن ناگهانی یا غیرقابل‌کنترل شد، بهترین کار مراجعه به دامپزشک یا متخصص رفتارشناسی است.