به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ گرمای شدید تابستان نه تنها بر سلامت فیزیکی مرغها اثر میگذارد، بلکه تغییرات رفتاری قابل توجهی نیز ایجاد میکند که اگر بهموقع مدیریت نشوند، میتوانند منجر به کاهش تولید و حتی تلفات شوند. شناخت این تغییرات و واکنش سریع، کلید موفقیت در مدیریت مرغداری در روزهای گرم است.
اهمیت شناخت تغییرات رفتاری در گرما
در فصل تابستان، دمای بالای محیط سبب استرس حرارتی در مرغها میشود. این استرس نه تنها متابولیسم را مختل میکند، بلکه رفتارهایی را ایجاد میکند که میتوانند به عنوان هشدار اولیه برای مدیر مرغداری عمل کنند. شناسایی زودهنگام این علائم، امکان مداخله پیشگیرانه و کاهش خسارت را فراهم میکند.
مهمترین تغییرات رفتاری مرغها در گرما
تغییر رفتاری |
علت اصلی |
پیامد احتمالی |
افزایش تنفس لهلهای (panting) |
تلاش برای دفع گرما از طریق تبخیر |
از دست رفتن آب بدن، کاهش تولید تخم |
کاهش مصرف خوراک |
اجتناب از تولید گرمای متابولیکی |
کاهش وزن و افت تولید |
افزایش مصرف آب |
جبران دفع مایعات از طریق تنفس و مدفوع |
خطر رقیق شدن الکترولیتها |
باز کردن بالها و دور کردن از بدن |
افزایش سطح تماس با هوا برای خنک شدن |
نشانه واضح استرس حرارتی |
کمتحرکی یا تجمع در نقاط خنک |
کاهش مصرف انرژی و جلوگیری از گرمای بیشتر |
کاهش فعالیت و تولید |
تغییر در الگوی تخمگذاری |
اختلال هورمونی ناشی از استرس |
افت کیفیت و تعداد تخممرغ |
راهکارهای مدیریت تغییرات رفتاری در گرما
1. بهبود شرایط محیطی
- تهویه مؤثر: استفاده از فنهای مکنده و دمنده برای گردش هوا.
- مهپاش و کولر تبخیری: کاهش دمای سالن تا 5–7 درجه سانتیگراد.
- عایقبندی سقف و دیوارها: جلوگیری از ورود گرمای مستقیم.
2. مدیریت تغذیه
- زمانبندی خوراکدهی: ارائه خوراک در ساعات خنکتر روز (صبح زود و شب).
- افزایش تراکم انرژی جیره: استفاده از منابع چربی به جای کربوهیدرات زیاد برای کاهش گرمای متابولیکی.
- افزودن الکترولیتها و ویتامین C: کمک به حفظ تعادل آب و کاهش استرس.
3. برنامه آبرسانی
- آب خنک و تازه به صورت مداوم در دسترس باشد.
- استفاده از مخازن عایقدار برای جلوگیری از گرم شدن آب.
- ضدعفونی منظم خطوط آب برای پیشگیری از رشد باکتریها.
4. کاهش تراکم و استرس
- کاهش تعداد مرغها در واحد سطح در روزهای خیلی گرم.
- پرهیز از عملیات پرتنش مانند واکسیناسیون یا انتقال در ساعات گرم.
نکته کلیدی برای مرغداران
اگر مرغها شروع به نفسنفس زدن مداوم و کاهش مصرف خوراک کنند، این یعنی استرس حرارتی در حال تأثیرگذاری جدی است. اقدام سریع در این مرحله میتواند از افت شدید تولید و تلفات جلوگیری کند.