باکتری دیکلوباکتر نودوسوس عامل گنديدگي سم به طور طبیعی در روده کوچک گوسفند و بز زندگی میکند. در خاک و فضولات دامی موجود در مراتع و اصطبل وجود دارد.
عفونت جمع شده در مدفوع دام و لجن از طریق سرما و رطوبت تشدید خواهد شد. هنگام گرم شدن هوا و در محیط‌های مرطوب، باکتری بیماری گنديدگي سم راحتتر انتقال می‌یابد. بایستی به خاطر داشت که عمر این باکتری تنها 2 الی3 هفته است.
این باکتری میتواند با خریدن یک حیوان آلوده و یا توسط لاستیکهای آلوده یک کامیون به قلمرو گوسفندان شما وارد شود. بهترین شرایط رشد و نمو میکروبها در دمای 10 الی 21 درجه سانتیگراد و توام با رطوبت بالا است. گل و لای همراه با کود دامی باعث تحریک و خراش بافتهای بین سمی شده و باکتری به راحتی بافت نرم و خراشیده شده را تحت تأثیر قرار میدهد.
لنگش شديد مهمترین علامت بيماري گنديدگي سم بوده كه به طور ناگهاني در يك يا دو پا شروع میشود. دام هنگام حركت وزن خود را كمتر روي پاي بیمارمیاندازد.
در صورت درگير شدن مفاصل حيوان سعي میکند كه پا را روي زمين نگه دارد. معمولا جراحات بيماري در قسمت پوست در ناحيه فوقاني شكاف بين دو سم وجود دارد.
شیوع بیماری گندیدگی سم
در صورت شیوع بیماری گندیدگی سم، ممكن است گوسفندانی را كه در روي زانو خوابيده و غذا میخورند و يا روي زمين خوابيده باشند، مشاهده كرد. عامل بيماري در سم‌های گوسفندان مبتلا، به مدت سه سال نيز زنده می‌ماند.
در شرايط هواي با رطوبت بالا، مراتع مرطوب، اصطبل با بستر مرطوب و بيشتر در فصل بهار شيوع بيماري بالاست و ترشحات سم دام‌های مبتلا به احتمال خيلي زياد به عنوان منبع عفونت است.
شرايط آب وهوای گرم، حساسيت دام‌ها و زنده ماندن باكتري در محيط میتواند ايجـاد بيمـاري كند. ممكن است گوسفندانی كه مبتلا شده‌اند بهبود پیدا کنند ولي حدود 10 درصد آنها به صورت ناقل باقي می‌مانند و عامل عفونت را از خود دفع می‌کنند.
بيماري كشنده نبوده ولي اگر به قسمت‌های مفاصل آسيب وارد كند، می‌بایست دام را کشتار نمود. بيماري در قوچ‌ها به علت وزن سنگین‌تر آنها معمولا بيشتر از میش‌ها اتفاق میافتد.
بهروز یاراحمدی