به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛چهره غالب بالینی، مرده‌زایی یا زایش بره‌های دارای نقایص مادرزادی و مرگ و میر بره‌ها و گوساله‌ها است.
بیشترین نقص مادرزادی که مشاهده می‌شود، خمیدگی دائمی مفاصل، براکی گیناتیا، پروآنسفالی، میکروسفالی (کوچک شدن مغز)، عدم تشکیل نخاع یا هیپوپلازی نخاع و سایر نواقص CNS است.
اسهال متعفن، استفراغ، ترشحات موکوسی چرکی - خونی از بینی، تجمع خون در مخاط چشم، دهان، راست روده و فرج نیز ممکن است در اثر ابتلا به این بیماری در دام مشاهده شود.
علاوه براین ممکن است در دام‌های آلوده لنگش، تورم تاج سم، نکروز در پوست پستان، سر پستانک و پوست بیضه، کاهش تولید شیر، درد ناحیه شکم و افزایش ترشح بزاق نیز مشاهده شود. این احتمال وجود دارد که تمام سندروم‌های گفته شده در یک گله دیده شود.
بسته به جمعیت پشه و سطح آلودگی ویروسی آنها، نرخ مرگ ومیر گوسفند‌ها فرق می‌کند.
بره‌های با سن کم‌تر از دو هفته بسیار حساس‌اند. بره‌ها و گوساله‌ها بعد از 12 ساعت از دوره کمون ناگهان تب (بالای 41 درجه سانتی‌گراد) و عدم تعادل نشان داده و مرگ آنها در 36 ساعت رخ می‌دهد، که حدود 100-90 درصد بره‌های مبتلا شده و 70 درصد گوساله‌ها می‌میرند.
تب در دو مرحله بروز می‌کند، به این شکل که بعد از افزایش درجه حرارت، در دوره‌ای دمای بدن دام کاهش می‌یابد. شکل فوق حاد بیماری در بره‌های بزرگ‌تر و در بالغین مشاهده می‌شود.
در گوسفند و گاو بالغ سقط برجسته‌ترین علامت است، میش‌های آبستن اغلب هنگام بیماری و یا پس از بهبود و یا در دوره نقاهت، سقط می‌کنند. این بیماری گاهی می‌تواند باعث ایجاد طوفان‌های سقط در گله شود اما نرخ مرگ ومیر گوسفند ممکن است به 30-20 درصد و در گاو تا 10 درصد نیز برسد.
درموارد خفیف‌تر در گاو، تب، لاغری و قطع تولید شیر دیده شده است. درمورد گوسفند، عفونت‌های مراحل اولیه آبستنی ( 28 تا 32 روز) اغلب سبب مرگ زودرس جنین و مومیایی شدن می‌شوند.
عفونت بین روز‌های 32 و 37، سبب غیرطبیعی شدن سیستم اعصاب مرکزی (CNS) و اسکلت حیوان و خمیدگی شدید دائم مفاصل (آرتروگریپوزیس) می‌شود.
عفونت بین روز‌های 37 تا 48 جراحت‌های خفیف عضلانی -اسکلتی با آنسفالیت و آنسفالومیلیت غیرچرکی را موجب می‌شود.
جدول شماره 9 - نوع آسیب وارد بر جنین در مراحل مختلف آبستنی
|
مرحله آبستنی |
نوع آسیب به جنین |
|
28-32 روز |
مرگ زودرس، مومیایی شدن |
|
37-32 روز |
غیر طبیعی شدن CNS و اسکلت حیوان، آرتروگریپوزیس |
|
37-48 روز |
جراحت‌های خفیف عضلانی -اسکلتی، آنسفالیت، انسفالومیلیت غیرچرکی |
بیماری تب دره ریفت در بز
این ویروس در بز بیماری خفیفی ایجاد می‌کند. پاسخ بز به بیماری اغلب ایجاد تب است و جنین بز‌های آلوده نیز ممکن است عفونی شوند.
علائم کالبدگشایی
نکروز وسیع در کبد نشانه غالب کالبدگشایی در بیماری تب دره ریفت است. سایر نشانی‌های غیراختصاصی شامل احتقان و پتشی در قلب، گره‌های لمفاوی، کیسه صفرا و دستگاه گوارش می‌باشد.
ممکن است محتویات شیردان و روده در اثر خونریزی به رنگ قهوه‌ای تیره تا قرمز باشند.
هیدروپریکاردیوم، هیدروتوراکس خونریزی در ریه (در اغلب موارد همراه خونریزی‌ها، ادم نیز مشاهده می‌شود) از علائم دیگر می‌باشند. همچنین التهاب خفیفی در جفت مشاهده می‌شود.
جمع‌آوری نمونه جهت تشخیص تب دره ریفت
ویروس را می‌توان از خون در لوله‌های حاوی ضد انعقاد در مرحله تب‌زای بیماری جدا نمود (5 میلی‌لیتر خون در مرحله تب‌زای بیماری). علاوه براین، می‌توان ویروس را از کبد، طحال و مغز حیوان تلف شده به میزان 5 گرم و از اندام‌های جنین سقط شده جدا سازی کرد.
چنانچه ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه بیش از 24 ساعت طول بکشد باید آنها را منجمد و در کنار یخ خشک ارسال گردد.
نمونه‌های ویروس شناسی: کبد، طحال، مغز (جهت PCR، VI، آزمون فلئورسنت آنتی‌بادی)
نمونه‌های بافت شناسی: کبد، طحال، مغز (جهت مشاهده با میکروسکوپ نوری و آزمایشات ایمونوهیستوشیمی)
در هنگام جمع‌آوری نمونه‌ها باید به خطر مشترک بودن یماری توجه کنید.