به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور، آبزیان و حیوانات خانگی»؛ ویروس آکابان متعلق به جنس بونیاویروس از خانواده بونیاویریده است. این ویروس به‌وسیله مگس‌ها و پشه‌ها منتقل می‌شود. همانندسازی این ویروس هم در ناقل (پشه هماتوفاگوس) و هم در میزبان مهره‌دار اتفاق می‌افتد.
علف‌خواران به‌عنوان جزء ضروری چرخه حامل- ویروس- میزبان مطرح هستند. ویرمی ایجاد شده در خون گاو کوتاه مدت است و از 1 تا 9 روز طول می‌کشد. عفونت حاصل از این ویروس می‌تواند به سقط، مرده‌زایی و تولد پیش از موعد بیانجامد.
این ویروس با آلوده کردن دام آبستن در مراحل اولیه آبستنی، سبب آلودگی جنین می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد آسیب‌های مادرزادی گردد. عفونت و بیماری حاصل از این ویروس در جنین، به مرحله آبستنی و شرایط سیستم ایمنی آن، بستگی دارد.
علائم بالینی را می‌توان در گوسفند، گاو و بز مشاهده کرد. ویروس آکابان سبب آرتروگریپوزیس (خمیدگی دائمی مفاصل)، میکروآنسفالی و هیدروآنسفالی در گاو می‌شود.
همه گیرشناسی عفونت ویروس آکابان
یافته‌های سرم‌شناسی نشان می‌دهند عفونت می‌تواند درگاو، گوسفند، بز، اسب، الاغ و گاومیش ایجاد شود اما بیماری تنها در گوساله، بره و بزغاله بروز می‌کند.
با این وجود، گزارش‌هایی نادر از تظاهرات بالینی بیماری در گاوها در مناطق اندمیک وجود دارد و بیماری‌های عصبی ناشی از این عفونت در گاو‌های 2 تا 7 ساله نیز مشاهده شده است.
بیماری بیشتر در گوساله‌ها شایع است و به‌عنوان یکی از عوامل سقط‌های همه‌گیر، مرده‌زایی و بدشکلی‌های مادرزادی در گوساله‌های ایران با شیوع بالا در گله‌های آلوده محسوب می‌شود.
خطر بیماری مشترک
دامپزشکانی که به زایش دام‌ها کمک می‌کنند، اولین افراد در معرض بیماری هستند، زیرا زمانی که آرتروگریپوزیس رخ دهد سخت‌زایی متداول است. به‌علاوه بیماری می‌تواند در اثر گزیده شدن توسط پشه حامل نیز به انسان منتقل شود.
کنترل و پیشگیری
واکسیناسیون تنها راه موثر در کنترل بیماری است. واکسن کشته شده ویروس آکابان که بسیار هم موثر واقع شده است در ژاپن و استرالیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. واکسن دونوبت پیش از آبستنی تلقیح می‌شود و هر سال نیاز به یادآور دارد.
البته تکرار هرساله واکسن، به صرفه اقتصادی در مناطقی با شیوع دوره‌ای بیماری بستگی دارد.
درمان
درمانی برای این بیماری وجود ندارد با وجود این، واکسن‌هایی که در نواحی همه‌گیری بیماری استفاده شده مؤثر بوده‌اند.
جمع‌آوری نمونه
نمونه‌ها جهت ارجاع به بخش ویروس‌شناسی: 2 میلی‌لیتر خون محوطه صدری فتوس و سرم مادر جهت بررسی‌های سرم‌شناسی
نمونه‌ها جهت ارجاع به بخش هیستوپاتولوژی: مغز، طناب نخاعی، ماهیچه (میکروسکوپ نوری و ایمونوهیستوشیمی)