به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ مصرف بتائین در تغذیه طیور مزایای بسیاری داشته و به کاهش بسیاری از عوارض و بیماری‌ها کمک می‌کند. نقش بتائین در صنعت طیور به شرح زیر است:
۱. نقش بتائین در کنترل استرس گرمایی:
بتائین می‌تواند باعث افزایش ابقای آب در درون سلول‌ها شود. از سوی دیگر می‌دانیم که فعالیت تمامی آنزیم‌های درون سلولی در یک محیط آبی صورت می‌گیرد.
درنتیجه استفاده از بتائین در جیره می‌تواند باعث افزایش ابقای آب درون سلولی و بهبود فعالیت آنزیم‌های درون سلولی شود. در استرس گرمایی (تنش حرارتی) افزودن بتائین به جیره می‌تواند منجر به بهبود تولید تخم‌مرغ و ضخامت پوسته تخم‌مرغ شود.
۲. نقش بتائین در کاهش چربی لاشه:
بتائین از دو طریق می‌تواند منجر به کاهش چربی لاشه و تولید گوشت لخم (گوشت کم‌چرب) شود.
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که متعاقب افزودن بتائین به جیره طیور، فعالیت آنزیم‌هایی که در تولید چربی نقش دارند (لیپوژنیک) کاهش می‌یابد. از سوی دیگر بتائین یک ماده متیل‌دهنده می‌باشد.
با حضور این ماده اسید آمینه مهمی مثل متیونین کمتر فعالیت متیل‌دهندگی را از خود نشان می‌دهد و درنتیجه این اسید آمینه ارزشمند صرف ساختن پروتئین و عضلات می‌شود.
٣. نقش بتائین در کاهش کبد چرب:
افزودن بتائین به جیره طیور می‌تواند خطر بروز کبد چرب را کاهش بدهد. همان‌طور که می‌دانید بتائین توانایی این را دارد که گروه‌های متیل خود را در واکنش‌های بیوشیمایی به اشتراک بگذارد. بنابراین بتائین می‌تواند متیل موردنیاز برای سنتز لستین را فراهم کند.
لستین در تسهیل نقل و انتقال چربی‌ها نقش دارد. ازسوی دیگر افزودن بتائین به جیره طیور می‌تواند دسترسی پرنده به کولین را افزایش بدهد. چراکه با حضور بتائین، مقدار کمتری از کولین در واکنش‌های متیل‌دهندگی شرکت می‌کنند و درنتیجه بخشی از کولین صرف ساخت VLDL که یک نوع لیپوپروتین است می‌شود.
لیپوپروتین مزبور در خارج کردن چربی‌ها از کبد نقش بسیار مهمی داشته و تولید مقدار مناسبی از VLDL خطر بروز کبد چرب را می‌کاهد. ازسوی دیگر بتائین می‌تواند منجر بهبود ساخت کارنیتین و کراتین در کبد و عضلات شود.
کارنیتین ماده‌ای است که در انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیر به درون میتوکندری‌ها نقش دارد. با انتقال اسیدهای چرب بلند زنجیر به درون میتوکندری‌ها خطر بروز کبد چرب نیز کاهش می‌یابد. چراکه اسیدهای چرب در میتوکندری سوخته و تبدیل به انرژی می‌شوند.
از سوی دیگر بتائین می‌تواند منجر به افزایش فعالیت آنزیم لیپاز شود که یک عامل کمکی دیگر در جلوگیری از بروز کبد چرب می‌باشد.
٤. نقش بتائین در کنترل کوکسدیوز:
بتائین ممکن است به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم منجر به بهبود بازده حیوانات مبتلا به کوکسیدیوز شود. بتائین به‌صورت غیرمستقیم از ساختمان و عملکرد روده آسیب دیده (بوسیله ایمریاها) حمایت می‌کند.
همچنین بتائین به‌صورت مستقیم:
• می‌تواند رشد انگل‌های ایمریا (عامل کوکسیدیوز) را مهار کند.
• تحت شرایط آلودگی به انگل کوکسیدیوز نیاز متیونین روده افزایش می‌یابد بنابراین با تامین بتائین در جیره غذایی، متیونین صرف مسیرهای متابولیسمی متیل‌دهی نشده، و صرفا جهت بازسازی بافت‌های آسیب دیده روده می‌گردد چراکه ۴۵٪ از کل احتیاجات متیونین به روده اختصاص دارد.
• تحت شرایط آلودگی به انگل کوکسیدیوز، بدلی عدم تعادل الکترولیتی اسهال پرتابی در طیور شناخته شده است که بتایئن به‌دلیل اینکه یک ترکیب زویتریون می‌باشد باعث جلوگیری از آب‌دهی بیشتر سلول‌های روده به داخل روده شده و در کاهش دفع آب به بستر و خیسی بستر بسیار موثر می‌باشد.
• تحت شرایط آلودگی به انگل کوکسیدیوز، در ناحیه اپیتلیوم روده میزان لنفوسیت‌ها و ماکروفاژها افزایش می‌یابد که برای تکثیر هرچه بهتر سلول‌های ایمنی بعد از اسید آمینه آرژنین نیاز به متیونین در بالاترین سطح است که با تامین بتائین در جیره غذایی، متیونین صرف مسیرهای متابولیسمی متیل‌دهی نشده و درجهت افزایش تکثیر سلول‌های ایمنی قرار می‌گیرد.
5. نقش بتائین در کاهش تاثیر شوری آب:
وقتی که آب شور یا TDS بالا در اختیار جوجه‌های قرار می‌گیرد باعث افزایش سطح سدیم پلاسمای خون شده و در نقطه مقابل سطح پتاسیم کاهش می‌یابد درنتیجه فشار خون افزایش یافته سبب ایجاد تشنگی کاذب می‌گردد و پرنده میزان آب مصرفی خود را افزایش می‌دهد که این عدم تعادل کاتیون‌های پلاسما را متعادل سازد که منجر به دفه بیشتر آب به بستر می‌گردد.
بتایئن به‌دلیل اینکه یک ترکیب زویتریون می‌باشد باعث جلوگیری از ورود بیشتر سدیم آب به داخل سلول‌های روده شده و باعث تخفیف حددت شوری آب می‌گردد.
6. نقش بتائین در کاهش چشم‌گیر بروز آسیت:
آسیت به‌عنوان یک عارضه متابولیکی شایع در فارم‌های ایران، مشکلات زیادی را ایجاد می‌کند.
این عارضه در اثر تجمع مایعات در حفره بطنی اتفاق می‌افتد که مصرف ترکیبات کنترل‌کننده فشار اسمزی می‌تواند با جلوگیری از خروج مایعات سلولی و درنتیجه کاهش فشار آب میان بافتی از شدت بروز اینگونه عوارض جلوگیری نماید.
۷. بتائین و ویتامین‌ها:
کولین ازجمله موادی است که بر روی ویتامین‌ها اثر تهاجمی دارد. از این‌رو در شرایطی که مکمل‌های ویتامینه و کنسانتره طیور حاوی کولین باشد، باید به تاثیر مخرب کولین بر روی ویتامین‌ها توجه لازم را داشته باشیم.
ویتامین‌ها بویژه ویتامین‌های محلول در چربی ترکیبات بسیار حساسی هستند و تحت شرایط نامناسب به‌شدت آسیب‌پذیر می‌باشند. بتائین به‌دلیل ساختار شیمیایی خاصی که دارد نه تنها هیچ‌گونه اثر تخریب بر روی ویتامین‌ها ندارد، بلکه قابلیت دسترسی آنها را افزایش می‌دهد.
نقش بتائین در افزایش خوراک مصرفی و افزایش وزن تحت تنش حرارتی
برای مطالعه کامل این ماله کلیک کنید:
بتائین (Betaine)