مروری بر سوفل های قلبی در حیوانات کوچک

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ سوفل‌ها صداهایی با دوره طولانی‌تر نسبت به صداهای دیگر قلبی می‌باشند و زمانی که گردش خون از حالت نرمال و خطی دچار آشفتگی شود و حالت گردابی پیدا کند ایجاد می‌شود.

این آشفتگی‌ها ناشی از ارتباط غیرطبیعی جریان خون بین منافذ قلبی و یا دریچه‌های نارسا و دچار گرفتگی و همچنین تغییر در غلظت خون و قطر عروق می‌باشد.

مشخصات قابل تفسیر سوفل‌ها

١. زمان شنیدن سوفل

ازنظر زمانی در سیکل قلبی به سه دسته تقسیم می‌شود:

الف)systolic  که این سوفل بین  S1 وS2  شنیده می‌شود.

ب) diastolic، این سوفل را بین S2 و S1 شنیده می‌شود.

ج) Continuous، این سوفل را در طول S2 و S1 شنیده می‌شود.

۲- ناحیه

مربوط به ناحیه دریچه‌ای قلب در قفسه سینه می‌باشد که سوفل را به بلندترین شکل می‌شنویم. این مشخصه کمک می‌کند تا آسیب وارده به دریچه‌هایی خاص را با شنیدن تشخیص دهیم.

٣. شدت

سوفل‌ها بر اساس شدت به ۶ درجه یا grade تقسیم می‌شود:

1/6 که ضعیف است و به‌سختی شنیده می‌شود.

2/6 از قبلی قوی‌تر و بوسیله فرد باتجربه بعد از چند ثانیه گوش کردن شنیده می‌شود.

3/6 که شدت متوسطی دارد و به‌راحتی شنیده می‌شود.

4/6 صدای بلند و قوی دارد که لرزش قابل لمسی ایجاد نمی‌کند.

5/6 یک سوفل قوی است که در قفسه سینه لرزش ایجاد می‌کند.

6/6 یک سوفل خیلی قوی با تولید لرزش است که هنگام حرکت دادن گوشی روی قفسه سینه نیز شنیده می‌شود.

۴. شکل

عناوینی که برای این منظور به کار می‌بریم شامل موارد زیر است:

الف) کفه‌ای (Band - shaped Plateau): سوفل‌هایی که شدتشان تغییر نمی‌کند.

ب) کاهشی (Decrescendo): سوفل‌هایی که شدتشان نسبت به پیک اولیه کاهش می‌یابد.

ج) افزایشی۔ کاهشی (crescendo _ decrescendo) / الماسی شکل: سیر صعودی داشته و بعد به تدریج سیر نزولی را طی می‌کنند.

د) ضربه یا فرکانس: بر این اساس میزان ضربه به فرکانس بالا، متوسط و پایین تقسیم می‌شود.

فرکانس بالا را بوسیله دیافراگم گوشی استتوسکوپ می‌توان به راحتی شنیده می‌شود؛ اما فرکانس پایین را بوسیله قسمت بل گوشی می‌توان شنید.

بیشتر بدانیم:
آشنای با بیماری‌های قلبی سگ‌ها
بیماری کرم قلب گربه

سوفل‌های سیستولیک

سوفل‌های سیستولیک به‌طورکلی به دو نوع پاتولوژیک و غیرپاتولوژیک تقسیم می‌شود. سوفل‌های غیرپاتولوژیک شامل موارد زیر می‌باشد:

الف) innocent murmurs در حیوانات جوان بدون عارضه قلبی معمول می‌باشد

ب) سوفل‌های فیزیولوژیک یا عملکردی: معمولا به‌علت افزایش برون ده قلبی یا کاهش غلظت خون و در موارد آنمی، تب، افزایش فشار خون و آبستنی می‌تواند ایجاد شود. در اغلب موارد تفکیک این دو، از نوع

پاتولوژیک مشکل است. سوفل‌های مورد نظر از نوع نرم (1/6 تا 3/6) و با فرکانس بالا می‌باشد.

 

سوفل‌های پاتولوژیک به شرح زیر است

الف) سوفل‌های ناشی از نارسایی دریچه میترال: همانطور که از نام آن پیداست این نوع سوفل‌ها در اثر نارسایی دریچه میترال ایجاد می‌شود و میزان شدت آن از 1/6 تا 5/6 متغیر است.

سوفل‌های قوی ناشی از نارسایی میترال از نوع کفه‌ای می‌باشند و در تمام مدت مرحله سیستول شنیده می‌شود. در حالی‌که سوقل‌های ضعیف‌تر معمولا فقط قسمتی از سیستول را می‌پوشانند.

مهمترین بیماری که باعث نارسایی میترال می‌شود chronic degenerative valvular disease می‌باشد.

ب) سوفل‌های ناشی از نارسایی دریچه سه لتی: این سوفل‌ها را در فضای بین دنده‌ای ۳ تا ۵ به‌خوبی می‌توان شنید. تمایز این نوع سوفل از نوع قبلی بسیار مشکل است.

تنفس روی سوفل‌های ناشی از نارسایی در چه سه لتی تاثیر بیشتری نسبت به سوفل‌های ناشی از نارسایی دریچه میترال می‌گذارد. بزرگ شدگی بطن راست و کاردیومیوپاتی‌ها می‌توانند باعث نارسایی دریچه سه لتی شوند.

ج) سوفل‌های ناشی از گرفتگی دریچه آئورتیک: در سگ‌ها گرفتگی دریجه آئورتیک چه به‌صورت مادرزادی و چه به‌صورت اکتسابی نادر است در حالی‌که گرفتگی زیر دریچه ائورتیک (.sub valvular a. s) یکی از معمول‌ترین عارضه‌های قلبی مادرزادی در سگ‌ها محسوب می‌شود.

در گربه‌ها هردوی این عارضه‌ها نادر می‌باشند. سوفل‌های ناشی از این دو عارضه از انواع سیستولیک و الماسی شکل می‌باشند.

د) سوفل‌های ناشی از گرفتگی دریچه ریوی: یک سوفل سیستولیک با فرکانس بالا که در سمت چپ قلب در ناحیه پولمونیک به‌خوبی شنیده می‌شود از این نوع است. سوفل‌های حاصل از این عارضه الماسی شکل می‌باشد و در تمام طول مدت سیستول شنیده می‌شود.

عارضه دیواره بین بطنی (Ventricular septaldefect) و عارضه دیواره بین دهلیزی (atrial septal defect) نیز، از عوامل بوجود آورنده سوفل‌های سیستولیک می‌باشند.

علاوه بر سوفل‌های گفته شده سوفل‌های دیاستولیک هم مطرح‌اند اما از آن‌جا که سوفل‌های سیستولیک اهمیت بیشتری نسبت به آن‌ها در حیوانات کوچک دارند در این مطلب به آن‌ها اشاره شد.


نویسندگان: یارا تمبرچی، سپیده فهیمی‌راد، نوشین غزاله (دانشجوی سال آخر دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران)