به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ با کنترل و مدیریت نشخوار در گاوهای شیری تا حد زیادی می‌توانید مشکلات سلامتی را قبل از بروز علائم بالینی و کاهش چشمگیر در تولید شیر تشخیص دهید. میزان نشخوار با جیره گاو تابعی از میزان استراحت و جیره است. بنابراین، با کمک آن می‌توان میزان و کیفیت مواد غذایی، راحتی و بیماری دام را ارزیابی کرد.
اغلب گاودارها برای تشخیص زمان زایمان، مشکلات متابولیسمی، ورم پستان، لنگش و ایستا فحلی از شیوه‌ی کنترل نشخوار تک‌تک گاوها استفاده می‌کنند. به‌طورکلی گاوها ۴۰۰ تا ۶۰۰ دقیقه در روز نشخوار می‌کنند و اگر حدود ۳۰ تا ۵۰ دقیقه از نشخوار آنها کاسته شود از حد آستانه گذشته و اخطار مهمی برای گاودار محسوب می‌شود.
کاهش نشخوار نشان‌دهنده این است که در بدن گاو تغییراتی روی داده است. کنترل نشخوار کمک می‌کند تا مشکلات سلامتی دام را پیش از بروز علائم بالینی و کاهش چشمگیر در تولید شیر تشخیص داده و برای درمان آن اقدام کنیم.
جهت مدیریت نشخوار گاوهای شیری باید از رابطه نشخوار با نوع جیره غذایی آگاهی داشت.
فیبرهای جویدنی بلند نشخوار را افزایش داده و با تولید بزاق شکمبه را بافری می‌کند، و اسید تولید شده در فرآیند هضم را خنثی می‌نماید. محققان دانشگاه مریلند تخمین زده‌اند که گاوها موقع جویدن خوراک حدود ۲.۷۲ کیلوگرم بافر (مانند سدیم بی‌کربنات) در روز تولید می‌کنند. علاوه بر این نشخوار در تجزیه علوفه خشک و دسترسی بیشتر میکروب‌های شکمبه‌ای به آن نقش مهمی دارد. با الک و غربال می‌توان طول ذرات علوفه خشک را ارزیابی نمود.
باید به این نکته اشاره کرد که متاسفانه، طول ذرات علوفه خشک، همه تفاوت در میزان نشخوار علوفه خشک را توجیه نخواهد کرد. درمورد سرعت نشخوار گاو نیز برای علوفه خشکی که به ذرات تبدیل شده، تفاوت‌هایی وجود دارد. برای مثال، در یک تحقیق انجام شده در مرکز تحقیقاتی علوفه خشک ایالات متحده این نتیجه حاصل شد که گاوها هر یک کیلوگرم NDF گراس و یونجه خشک را بین ۱۱۱ تا ۱۵۲ دقیقه می‌جوند (خوردن و نشخوار) اما جویدن یک کیلوگرم NDF جو دو سر ۲۰۰ دقیقه طول می‌کشد. چنانچه هضم‌پذیری علوفه خشک در جیره بالا باشد، امکالن دارد در جیره به NDF موثر بیشتری (شاید به صورت کاه و علوفه خشک) برای جلوگیری از اسیدوز شکمبه نیاز داشته باشید.
تغییرات در نشخوار دام را سریع‌تر شناسایی کنید
پس از تنظیم جیره، بر عملکرد نشخوار گاوها تمرکز می‌کنیم تا متوجه شویم که آیا جیره به‌خوبی تنظیم شده است یا نه. این باعث خوشحالی است که ببینیم ۵۰ تا ۶۰ درصد گاوها نخوابیده‌اند و در حال خوردن، نوشیدن و جویدن لقمه نشخوار می‌باشند زیرا نشان‌دهنده اینست که جیره‌ی تنظیم شده حاوی فیبر موثر کافی است. با اینکه ارزیابی‌هایی که انجام شده کامل نیست و بسیار بهتر است که از فن‌آوری‌های نوین برای تشخیص دقیق‌تر تغییرات ناشی از تغییر رژیم غذایی در شکمبه استفاده کنید.
از نظر محققان برای مدیریت نشخوار گاو شیری، تغییر در زمان نشخوار باید مورد بررسی و توجه قرار گیرد. تغییر زمان نشخوار از ۳۰ تا ۵۰ دقیقه در هر بهاربند اخطاری است که نشان می‌دهد جیره غذایی تغییر کرده است. بطورمثال، اگر مسئول خوراک دام در پایان هفته دستورالعمل مربوط به تغییر مواد خشک علوفه را رعایت نکند یا TMR را بیش از اندازه مخلوط کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ با مشاهده نشخوار راحت‌تر به عدم یکنواختی جیره روزانه پی خواهیم برد پیش ازینکه با کاهش وزن مخزن روزانه شیر روبرو شویم.
شاید نیاز باشد تا ذخیره علوفه‌ای جیره را افزایش دهیم و برخی از یونجه‌های سیلو شده را با منابع فیبر علوفه‌ای چون؛ پوسته سویا جایگزین کنید. پیشنهاد می‌شود که در طول چند روز متوجه کاهش نشخوار جیره جدید شوید و آن را پیش از مشاهده کاهش چربی شیر یا پیشرفت لنگش اصلاح نمایید.
همچنین بررسی نشخوار می‌تواند به ارزیابی افزودنی‌های خوراکی کمک کند که باعث بهبود سلامت شکمبه خواهد شد. تحقیقات اخیر در دانشگاه گوتلف نشان داده است که نشخوار در گاوهایی که مکمل مخمر زنده مصرف می‌کنند، بیشتر بوده است (۵۷۰ در مقابل ۵۴۵ دقیقه در روز)، دمای شکمبه آنها نیز که نشان‌دهنده بهبود PH شکمبه است کمتر بود و شیر با چربی بالاتری (۳.۷۱ در مقابل ۳.۵۵ درصد) تولید می‌کردند.
رابطه نشخوار و آسایش گاو شیری
در دانشگاه بریتیش کلمبیا بر روی استال‌های تشک‌داری که با خاک اره به میزان ۰ ، ۰.۹ یا ۷.۲ کیلوگرم بسترریزی شده بود، مطالعاتی انجام شد. گاوها بر روی استال‌هایی که به اندازه بیشتر بسترریزی شده بودند ۱.۵ ساعت بیشتر دراز کشیدند و زمان کمتری در استال ایستاده ماندند. آیا این باعث تعجب شماست که بسترریزی زیاد به گاو شما کمک می‌کند؟
پس امتحان کنید. به مدت ۲ هفته از بستر بیشتری استفاده نمایید و ببینید که مصرف و تولید شیر بالا خواهد رفت. چنانچه بر نشخوار گاوها نیز نظارت داشته باشید، شما هم متوجه شوید که زمان استراحت و نشخوار همزمان با هم افزایش می‌یابد.
اصولاً گاوها چهار عمل شیردهی، خوردن، نوشیدن و دراز کشیدن را انجام می‌دهند. در بیشتر موارد، استراحت و نشخوار ناکافی با گذراندن زمانی بیشتر از ۳ ساعت در سالن شیردوشی و سالن انتظار دوشش ارتباط دارد. یک مطالعه تحقیقاتی نشان داد که نشخوار گاوها در استال‌هایی با ۳۰ درصد تراکم با همان جیره غذایی نسبت به نشخوار آنهایی که در استال‌هایی بدون تراکم بوده‌اند به میزان ۲۵ درصد کاهش داشته است.
همزمان با هر جابجایی گاو کمی تنش به او وارد می‌گردد مخصوصاً هنگامی که در مرتبه اجتماعی جدید قرار بگیرد. تنش در دام می‌تواند به کاهش مصرف ماده خشک، افزایش مشکلات متابولیسمی و افزایش فراخوان چربی منجر گردد. محققین دانشگاه بریتیش کلمبیا دریافتند که گروه‌بندی مجدد گاوهای خشک موجب می‌شود که زمان نشخوار در روز به میزان ۹ درصد در مدت ۲ روز کاهش یابد. بسیاری از ساختمان‌های جدید برای کاهش جابجایی‌ها طراحی شده‌اند. تغییرات در رویه نشخوار به ارزیابی روش‌های گروه‌بندی مجدد برای تعیین گزینه‌هایی که به کمترین تنش می‌انجامد کمک خواهد کرد.
رابطه نشخوار با تشخیص دوره انتقال گاو شیری
زمان نشخوار می‌تواند به‌عنوان ابزاری مدیریتی جهت تشخیص گاوهایی که زایمان آنها نزدیک است به کار رود. زمان نشخوار هنگام زایمان حدود ۷۰ درصد کاسته می‌شود. اما باید بدانیم که آیا مدیریت جیره گاو دوره انتقال به بازگشت سریع و ثابت نشخوار منتهی می‌گردد؟ نشخوار گاوهای سالم در هفته اول پس از زایمان به میزان ۵۰ درصد در روز افزایش خواهد یافت.
زمان نشخوار گاوهایی که اختلالات متابولیسمی دارند در هفته اول شیردهی کمتر می‌باشد. در یک تحقیق ایتالیایی نشان داده شد؛ گاوهایی که پیش از زایمان کمتر نشخوار می‌کنند، پس از زایمان نیز نشخوار کمتری خواهند داشت. میزان BHBA پلاسمای خون در گاوهایی که کمتر نشخوار می‌کنند در ۳ هفته پس از زایمان بالاتر بوده و نمایانگر احتمال خطر ابتلا به کتوز می‌باشد.
درصورتی‌که می‌خواهید بر نشخوار گاوها نظارت داشته باشید تا عملکرد تلقیح و مدیریت انفرادی گاو را بهبود بخشید، دیگر فوایدی که برای شما و متخصصین تغذیه خواهد داشت را نیز فراموش نکنید.
منبع: dastchinco