به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ تغذیه نوزاد ماهی یکی از مشکل‌ترین کارهای آکواریوم‌دارانی است که اقدام به تکثیر ماهی کرده‌اند. نکته قابل توجه اینست که پس از اتمام ذخیره غذایی نوزادان باید آنها را تغذیه نمود.
نوزادهای ماهی پس از تولد دارای ذخیره غذایی هستند که از مادرشان به آنها رسیده و بسته به گونه ماهی و شرایط زیست‌محیطی‌شان می‌تواند غذای مورد نیاز آنها را برای یک تا چند روز تامین کند. این غذا که اصطلاحاً به آن Vitelline گفته می‌شود (Vitell به معنی زرده تخم‌مرغ و پسوند-ine به معنی مانند است).
ویتلین یا زرده چیست؟
ویتلین یا زرده غنی‌ترین غذای ویژه برای هر گونه ماهی یا حیوان تخمگذار دیگر است که نیازهای اولیه نوزاد آن را پس از تولد تامین می‌کند. این غذای ویژه داخل کیسه‌ای به نام کیسه زرده در زیر شکم نوزاد جای دارد.
وقتی نوزاد ماهی حدود دو سوم کیسه زرده جذب می‌کند، گرفتن غذا را آغاز می‌نماید. از آنجا که ممکن است کمی طول بکشد تا بچه ماهی نحوه گرفتن غذا را از محیط بیاموزد و یا به دلایلی غذا در محیط وجود نداشته باشد خلقت آنها طوری برنامه‌ریزی گردیده است که وقتی هنوز یک سوم ذخیره غذایی موروثی از مادر را در اختیار دارد، اقدام به جستجوی غذا می‌کند. و اگر در ساعات اول مشکلی برای یافتن غذا داشته باشد یا اینکه آکواریوم‌دار به موقع غذا در اختیارش نگذارد بازهم می‌تواند از ذخیره غذایی خود استفاده کنند.
تغذیه نوزادهای ماهی
هنگامی که ذخیره تمام گردید، نوزاد بایستی ۱۰۰% غذای مورد نیاز را از محیط زیستش بگیرد. نوزاد ماهی‌ها در اوایل تغذیه تنها می‌توانند از نیروی دیدن برای یافتن غذا استفاده نمایند و با بو و موج حاصله از تحرک غذا نمی‌تواند آن را پیدا کنند. بنابراین یک غذای خوب برای نوزادان ماهی بایستی دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- رنگ خوب که بهترین و جذاب‌ترین آن برای نوزادها قرمز است.
- تحرک غذا به ویژه در غذاهای زنده که نوزادهای داخلی و یا آرتمیا می‌توانند مناسب باشند.
- اندازه مناسب غذا که برای خورده شدن توسط نوزاد مناسب باشد
- داشتن ترکیبی مناسب با ساختار بدن نوزاد
- ماندگاری کافی در آب (برای غذاهای دستی و ترکیبی)
پس از اینکه نوزاد رشد کرد و باله‌ها و فلس‌های روی بدنش کامل شد، می‌تواند از طریق بویایی و نیز به وسیله فلس‌های حسی روی خط جانبی بدن به وجود غذا در محیط پی ببرد و با شنا کردن به شکار و یا گرفتن و خوردن آن اقدام کند.
اگر چشم‌های نوزادی که هنوز فلس‌ها و باله‌های آن رشد نکرده‌اند را با لاک مخصوصی بپوشانید، نمی‌تواند غذای خود را در محیط پیدا کند. در صورتی که اگر این کار روی ماهی‌هایی که فلس‌ها و باله‌هایشان کامل شده است، انجام دهید، این ماهی چشم بسته به راحتی می‌تواند غذای خود را از طریق بویایی و خطوط جانبی پیدا کنند.
ترتیب غذا دادن به نوزادهای ماهی
همانگونه که گفته شد نوع غذای اولیه مصرفی از غذای زنده و یا فضای ترکیبی علاوه بر ساختار و ترکیب مواد غذایی موجود در آن، بستگی به اندازه آن دارد هرچه نوزاد ماهی کوچک‌تر باشد اعضای اولیه آن بایستی ریزتر باشد تا به راحتی نوزاد بتواند آن را بخورد.
بهترین غذاها به ترتیب برای نوزادهای ماهی عبارتند از:
• غذای زنده: فیتوپلانکتون، روتیفر، ناپیلوس یا نوزاد آرتمیا، نوزاد دافنی
بعد از اینکه نوزادها کمی بزرگتر شدند حدود دو هفته بعد میتوان از غذاهای زنده درشت‌تر برای تغذیه آنها استفاده کرد.
• غذاهای ترکیبی: غذای ترکیبی مناسب آنست که از برندهای قابل اعتماد باشد و روی جعبه تاریخ مصرف معتبر، اندازه غذا و کاربرد آن را برای اندازه و سن مناسب بچه ماهی و گونه‌های آن می‌نویسند اگر در منزل و یا کارگاه تکثیر و پرورش اقدام به تولید غذاهای ترکیبی می‌شود، بهتر است.
• غذای خانگی: غذای تولید شده در کارگاه یا منزل ابتدا در حرارت حدود ۴۰ درجه سانتی‌گراد دور از آفتاب خشک شود، سپس بصورت خرد شده درآید و با الکل به اندازه‌های ریز متوسط و کمی ترش تقسیم‌بندی گردد و با استفاده از نمک‌پاش مناسب با اندازه بچه ماهی‌ها برای غذادهی استفاده شود. بدیهی است اگر تعداد نوزاد کم هستند، غذادهی را میتوان با دست هم انجام داد.
مقدار و دفعات و زمان غذا دادن به نوزادها
کم غذا دادن به ماهی‌ها به مراتب بهتر از زیاد غذا دادن است. غذای اضافی نه تنها باعث ناراحت شدن بچه ماهی‌ها (و حتی ماهی‌های بزرگتر) می‌شود که کیفیت آب آکواریوم را هم خراب می‌کند.
در حرارت آکواریوم (حدود ۲۵ درجه سانتی‌گراد) روزانه نباید بیشتر از ۳درصد وزن ماهی‌ها به آنها غذا داد. البته برای نوزادها و بچه ماهی‌های ریز، وزن کردن کار نسبتاً سختی است. بهرحال غذای ماهی باید آنقدری باشد که اگر باز هم مقداری غذا برای آنها ریخته شود آن را خواهند خورد. هرگز نباید غذای اضافی در کف آکواریوم جمع گردد.
هرچه ماهی کوچک‌تر باشد (بچه ماهی‌ها)، بایستی دفعات غذادهی به آنها در طول روز بیشتر باشد، بهتر است روزانه سه بار به بچه ماهی‌ها غذا داد. به ماهی‌های بزرگتر روزانه دو بار و به ماهی‌های پرخوری مانند برخی از نژادهای ماهی طلایی در روز تنها یک بار غذا داده شود.
غذاهای خانگی برای بچه ماهی
همانگونه که ما تنوع غذا را دوست داریم ماهی‌ها و جانوران دیگر هم دوست دارند رژیم غذایی متنوعی داشته باشند. وقتی یک قوطی غذای کارخانه‌ای خوب و خیلی باکیفیتی هم خریداری کنید ماهی‌ها پس از چند روز با رغبت زیادی آن را نمی‌خورند. به هر حال اگر تنوع غذایی بیشتر باشد ماهی‌ها نه تنها از خوردن غذا لذت بیشتری می‌برند بلکه نیازهای غذایی‌شان بیشتر تامین خواهد شد و کمبودهای احتمالی غذایی آنها برطرف می‌گردد.
استفاده از غذاهای خانگی برای تغذیه ماهی‌ها زمانی خوب است که آب آکواریوم کثیف و خراب نشود و بیش از حد لازم به آنها داده نشود. برای تغذیه ماهی از برنج پخته، گوشت قرمز خام یا پخته بدون چربی و قطعه قطعه شده، گوشت مرغ، ماهی یا میگو خام یا پخته و نان بصورت گه‌گاه میتوان استفاده نمود. هرگز نباید از غذاهای مانده و غیرقابل مصرف انسانی را به ماهی‌ها به ویژه بچه ماهی‌ها بدهید. به ماهی‌های همه‌چیزخوار و به ویژه گیاه‌خوار میتوان گه‌گاه کاهو، اسفناج و کلم خام یا پخته داد.
منبع: petzip