به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ خوراک ماهیان سرد آبی بر اساس روش تولید به دو گروه تر و خشک تقسیم می‌شوند.
خوراک تر
این نوع خوراک در محل مزرعه متناسب با نیاز تولید می‌شود به همین سبب نیازی به انبارداری نداشته و همچنین از خشک‌کن نیز استفاده نمی‌شود. این امر باعث شده رطوبت این نوع خوراک بالاتر از ۲۰ درصد باشد.
پیش از این ضایعات کشتارگاهی به‌صورت خام و یا نیم‌پز به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع این نوع خوراک به‌کار می‌رفته است که به‌دلیل گسترش آلودگی ممنوع اعلام شده است. از سویی دیگر این نوع خوراک ضریب تبدیل بیش از ۲ دارد که درمقایسه با خوراک خشک جذابیت کمتری برای تولیدکنندگان دارد.
خوراک خشک
این نوع خوراک عموماً دارای رطوبت ۸ تا ۱۲ درصدی است که در کارخانجات صنعتی تحت نظارت دقیق تولید می‌شوند. ضریب تبدیل این خوراک‌ها بسته به کیفیت مواد اولیه و روش تولید مابین 0/8 تا ۲ متغیر است.
روش‌های تولید خوراک خشک
• روش پلت پرس
این روش شباهت زیادی با تهیه خوراک برای طیور داشته و ماشین‌آلات خط تولید به‌جز مواردی اندک یکسان هستند. ازجمله این تغییرات می‌توان به تفاوت در سیستم کاندیشنر خط اشاره نمود. کاندیشنر دستگاهی است جهت فراوری مواد اولیه در فشار بالا و تحت تاثیر بخار آب در دمایی مشخص.
این سیستم باعث افزایش توان هضم مواد توسط ماهیان و کاهش آلودگی‌ها شده که درنتیجه راندمان سیستم افزایش خواهد یافت. در ادامه پروسه، مواد اولیه تحت فشار از سوراخ‌های قالب توسط دستگاه پلت عبور داده شده و پس از انجام فرایندهای پایانی محصول نهایی آماده مصرف در مزرعه خواهد بود.
• روش اکستروژن
طی فرایند اکستروژن مواد اولیه تحت تاثیر دمای بالا و فشار و با اعمال نیروی مکانیکی در یک سطح رطوبت خاص فراوری می‌شوند. در این فرایند مواد با اعمال فشار مکانیکی (6MPa) و حرارت و رطوبت پخته و اکسترود می‌شوند و در پایان به‌دلیل کاهش ناگهانی فشار افزایش حجم پیدا کرده و ساختاری متخلخل به خود می‌گیرند. این خصوصیت امکان ساخت خوراک با چگالی‌های مختلف را برای مصرف در صنعت آبزی‌پروری فراهم می‌آورد.
مزایای خوراک اکسترودشده
- تبدیل کامل نشاسته موجود در خوراک به نشاسته ژلاتینی. نشاسته ژلاتینی‌شده دارای ظرفیت جذب آب بالاتری است و همچنین قابلیت هضم تا٪۹۰ بهبود می‌یابد.
- ضریب تبدیل در خوراک اکسترود شده مابین 0/8 تا 1/1 بسته به کیفیت مواد اولیه و سایر فاکتورهای تولید متغیر می‌باشد.
- این خوراک ساختاری متخلخل داشته که باعث بهبود شناوری و پایداری در آب می‌گردد. کاهش آلودگی آب و جلوگیری از هدر رفتن خوراک از مزایای ساختار متخلخل است
- افزایش قابلیت هضم پروتئین و حداقل تخریب حرارتی مواد مغذی
- کاهش عوامل آلرژیک و ضدتغذیه‌ای ازقبیل بازدارنده تریپسین و کیموتریپسین و فیتوهماگلوتینین (لسیتن) اوره آز تا ۸۵ درصد
- افزایش قابلیت هضم روغن و افزایش خوش خوراکی محصول
- کاهش توکسین‌های موجود (مانند برخی توکسین‌های قارچی، گلیکوزید قلیاها، آلرژن‌ها) و فاکتورهای ضدتغذیه‌ای غیرفعال و میکروارگانیسم‌های مضر و افزایش راندمان فرایند استریل کردن
- انعطاف‌پذیری جهت تولید محصولات متفاوتی با شکل‌های هندسی مختلف. این اشکال در تغذیه آبزیان مختلف مزیت‌هایی نسبت به یکدیگر دارند.
- افزایش ظرفیت حمل روغن تا ۳۵ درصد به سبب بافت متخلخل که این امر امکان تهیه خوراک با سطوح انرژی متفاوت را فراهم می‌آورد.