به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ از آنجایی که شاخ گاو عضو خطرناک بدن اوست و ممکن است هنگام نزاع با همنوعان خود، بوسیله شاخ‌هایش به گاوهای دیگر و یا انسان‌ها آسیب بسیار جدی وارد کند؛ گاهی در گاوداری‌ها برای کاهش این خطرات، شاخ‌ها را قطع می‌کنند.
برای قطع شاخ گاوها 3 روش وجود دارد:
• قطع شاخ به وسیله پتاسیم هیدروکسید (سود سوز آور)
• قطع شاخ به وسیله شاخ سوز الکتریکی
• قطع شاخ به وسیله سیم شاخ‌بری
قطع شاخ به وسیله پتاسیم هیدروکسید (سود سوز آور)
این روش بیشتر برای گوساله‌های کمتر از دو روز استفاده می‌شود. در این روش پتاسیم هیدروکسید را در محل رویش شاخ می‌مالند که این کار موجب ازبین رفتن کامل سلول‌های شاخی می‌شود.
برای استفاده از این روش ابتدا باید موهای اطراف محل مورد نظر را کاملاً کوتاه کرده و سپس اطراف محل رویش شاخ را وازلین مالید تا پس از ریختن پتاسیم هیدروکسید که ماده‌ای سوزآور است پوست این ناحیه آسیب نبیند.
پس از کوتاه کردن موها و مالیدن وازلین اطراف محل رویش شاخ، باید با استفاده از یک قلم موی مرطوب، پتاسیم هیدروکسید را درست در محل رویش شاخ مالید. این کار باید دقیقاً روی دکمه شاخ صورت گیرد تا پوست آن بخش ازبین رفته و خون دیده شود. مالیدن پتاسیم هیدروکسید روی سلول‌های شاخی باید کامل و دقیق انجام شود تا هیچ سلول شاخی باقی نماند و در غیر این صورت ممکن است پس از مدتی شاخ‌هایی کوچک و غیرمعمول در محل رویش شاخ رشد کند.
از آن جایی که این ماده سوزاننده است باید قلم را در کاغذی پیچانده و در دست گرفت تا ماده با پوست دست تماسی نداشته باشد. پس از ده روز پوسته خشک شده و می‌افتد.
می‌توان از خمیر پتاس نیز استفاده کرد و برای مالیدن آن باید از قاشقک کوچک استفاده کرد. برای گوساله‌های کمتر از دو روز می‌توان از خمیر پتاسیم هیدروکسید استفاده کرد اما برای گوساله‌های بزرگتر این روش توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است خمیر را به نقاط دیگر بدن خود بمالند.
بهتر است برای گوساله‌های بزرگتر از دو روز، از قلم‌مو برای مالیدن پتاسیم هیدروکسید روی سلول‌های شاخی استفاده شود. این کار نباید در روزهای بارانی صورت گیرد.
قطع شاخ به وسیله شاخ سوز الکتریکی
دومین روش برای قطع شاخ گاو استفاده از شاخ‌سوز برقی است. این روش برای گوساله‌های 3 تا 5 هفته انجام می‌شود. عملکرد این دستگاه مانند دستگاه لحیم است. این دستگاه گرمایی معادل با 480 تا 540 درجه سانتی‌گراد ایجاد می‌کند و بخش انتهایی آن گرد و توخالی می‌باشد.
در این روش بخش گرد انتهایی را که حرارت بسیار بالایی دارد به مدت 5 تا 10 ثانیه روی محل شاخ می‌گذارند که موجب می‌شود سلول‌های شاخی کاملاً ازبین بروند. سپس میله را به پهلو خم کرده و روی نوک شاخ می‌گذارند تا محل رویش شاخ کاملاً ازبین برود.
قطع شاخ به وسیله سیم شاخ‌بری
یکی دیگر از روش‌های قطع شاخ گاوها استفاده از شاخ‌بری با اره (شاخ‌چین) و یا سیم شاخ‌بری است. این روش برای قطع شاخ گوساله‌های بزرگتر که شاخشان بزرگ شده و کاملاً رشد کرده مناسب می‌باشد. در این روش باید از اره یا شاخ‌چین استفاده کرد.
معمولاً شاخ‌چین برای گوساله‌های جوان‌تر که شاخشان مقداری رشد کرده و اره برای گاوهای بالغ که شاخشان کاملاً رشد کرده استفاده می‌شود. به طور کلی این روش برای گوساله‌هایی که حداقل یک سال باشند استفاده می‌شود.
زمان مناسب بریدن شاخ
فصل مناسب برای شاخ‌بری به این روش پاییز و بهار است زیرا تابستان به دلیل زیاد بودن مگس و امکان ایجاد عفونت در محل بریده شده و زمستان به دلیل سرما و باران فصول مناسبی برای انجام شاخ‌بری نیستند. اگر گاودار مجبور به بریدن شاخ در فصل تابستان شد به دلیل فراوان بودن مگس در این فصل باید محل زخم را بپوشاند.
برای پیشگیری از نشستن پشه‌ها روی محل زخم باید محل شاخ را با ترکیبات آنتی‌بیوتیک ضدعفونی کرده و سپس با پنبه کاملاً پوشانید. شاخ‌بری در هر فصلی که صورت بگیرد در صورت بروز خون‌ریزی بهتر است محل مورد نظر ضدعفونی شده و بسته شود.
برای کاهش درد در گوساله و گاو می‌توان مقداری بی‌حس‌کننده را در بین دو شاخ و اطراف محل بریدگی تزریق کرد.
منبع: livesheep