به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ با توجه به اهمیت موجودات ریز ذره‌بینی در تغذیه لاروها و اهمیت بسیار زیاد این نکته که اکثر لاروهای انواع ماهیان در چند روز اول تولد قادر به خوردن آرتمیای زنده نیستند اقدام به جمع‌آوری تعاریف و روش‌ها از مقالات مختلف کرده‌ایم که برای استفاده قرار می‌دهیم.
فیتوپلانکتون‌ها (Phytoplankton)
دسته‌ای از پلانکتون‌ها هستند که قادر به خودپروردگی می‌باشند. اغلب این موجودات بسیار ریز هستند و با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند اما اگر تعداد بسیار زیادی از آنها در آب تجمع داشته باشند ممکن است رنگ آب را سبز (به خاطر داشتن کلروفیل) یا به رنگ‌های دیگر کنند و گاه منجر به بروز پدیده شکوفایی جلبکی یا کشند سرخ شوند.
پلانکتون‌ها بر اساس ویژگی زیست بومی‌شان و نه ویژگی ژنتیکی و یا تاکسونومی‌شان طبقه‌بندی شده‌اند، بنابراین به هرگونه توده جاندار ساکن لجه (لایه‌های آب اقیانوس) یا آب شیرین پلانکتون اطلاق می شود.
فیتو پلانکتون‌ها به ذی شناورانی گفته می‌شود که قادرند با استفاده از نور خورشید فتوسنتز کنند و غذا تولید نمایند که این غذا هم به مصرف خود وهم به مصرف موجودات دیگر می‌رسد. معمولاً در یک محیط آبی ابتدای زنجیره غذایی را فیتوپلانکتون‌ها تشکیل می‌دهند. فیتوپلانکتون‌ها با استفاده از نور خورشید غذا تولید می‌کنند. زئوپلانکتون‌ها از فیتوپلانکتون‌ها تغذیه می‌کنند وجانوران آبزی کوچک از زئوپلانکتون‌ها وجانوران آبزی بزرگتر از کوچکترها تغذیه می‌کنند.
پس از مرگ ومیر موجودات آبزی لاشه آنها مورد هجوم تجزیه‌کنندگان درون آب که عمدتاً باکتری‌ها می‌باشند قرار می‌گیرند ومواد بدن آنها تجزیه می‌شوند مواد تجزیه شده در آب معلق می‌شود وسپس در اختیار فیتوپلانکتون‌ها قرار می‌گیرد تا مجدداً شروع به ساخت وتغذیه غذا می‌نمایند بدین طریق زنجیره غذایی درون محیط آبی تکمیل می‌گردد.
گروه‌های اصلی فیتوپلانکتون‌ها
- دیاتومه‌ها (شاخه باسیلاریوفیتا)
- جلبک‌های قهوه‌ای- سبز (شاخه کریزوفیتا)
- جلبک‌های سبز (کلروفیتا)
- جلبک‌های آبی- سبز (سیانوفیتا)
- دینوفلاژلات‌ها (پیروفیکوفیتا)
- کریپتومونارس (کریپتوفیتا)
- میکروفلاژلات‌ها (اگلنوفیتا، سینوفیتا)
شاخص‌های گسترش فیتوپلانکتون‌ها
از شاخص‌های گسترش فیتوپلانکتون‌ها در یک منطقه می‌توان افزایش مستعد کلروفیل آن منطقه، سرعت تولید بیومس اولیه و بقای گونه‌های خاص را نام برد.
پرورش فیتو پلانگتون‌ها
به زبان عامیانه برای پرورش فیتوپلانگتون‌ها می‌توان با قرار دادن آب تازه بدون کلر که با مقداری کود پرنده یا حیوانی خرد و الک شده مخلوط کرده‌اید (امتحان شده توسط kalantar.yahya ) در نور آفتاب؛ بعد از چند روز شاهد تولید آب سبز باشیم و یا مقداری آب تانک سیفون شده آکواریوم (حاوی فضولات) را در نور آفتاب قرار داد.
بیشتر بدانیم: پرورش ماهی
چند نکته حائز اهمیت
- بهترست از ظرف دهان گشاد (برای تبادل اکسیژن بیشتر) و شفاف و یا با رنگ روشن استفاده کرد.
- دمای آب نباید در زمان تابش نور بالاتر از 32 رود.
- هوادهی می‌تواند به رشد سریع‌تر فیتوپلانگتون‌ها کمک کند.
عوامل محیطی موثر بر کشت فیتوپلانکتون‌ها
۱-تامین آب: آب مورد استفاده برای کشت جلبک‌ها بایستی تصفیه فیزیکی وبیولوژیکی آن انجام پذیرفته باشد.
۲-نور: نور برای رشد فیتوپلانکتون‌ها بسیار ضروری می‌باشد، از این روظروف و مخازن کشت جلبک‌ها باید همواره در معرض تابش نور قرار داشته باشد.
۳-هوادهی: هوادهی به منظور تامین اکسیژن و دی‌اکسید کربن مورد نیاز، معلق نگهداشتن سلول‌های پلانکتون‌ها و تثبیت ph محیط ضروری است.
۴-تامین مواد مغذی: عناصر معدنی در حقیقت فیتوپلانکتون‌ها را تشکیل می‌دهند. لذا در دسترس بودن آنها برای رشد و تولیدمثل آنها بسیار مهم است.
رشد فیتوپلانکتون‌ها
منحنی رشد فیتوپلانکتون‌ها همانند منحنی رشد باکتری‌ها و دیگر تک‌سلولی‌ها است که به طریق غیرجنسی وبه روش تقسیم دوتایی (amitosis) تکثیر می‌شوند. این منحنی در چهار مرحله قابل تفکیک است.
۱-مرحله تاخیر رشد: در این مرحله سلول‌ها خود را با شرایط جدید تطبیق می‌دهند واندازه سلول‌ها به دلیل ساخت وتجمع مواد پروتوپلاسمی افزایش می‌یابد اما تکثیر و ازدیاد سلولی مشاهده نمی‌شود.
۲-مرحله رشد انفجاری: دراین مرحله تعداد سلول‌ها به سرعت وبا تساعد هندسی افزایش می‌یابد که نشان‌دهنده رشد و تکثیر مداوم سلول‌ها است. تداوم این مرحله به وجود شرایط محیطی مناسب نظیر شدت نور، درجه حرارت، فضای مناسب، وجود مواد مغذی و... بستگی دارد.
۳-مرحله سکون: در این مرحله میزان جمعیت ثابت می‌ماند که به معنی توازن بین مرگ ومیر جلبک‌ها وتکثیر سلولی هست. بروز این مرحله ممکن است به دلیل کاهش مواد مغذی، تغییر شرایط محیطی نظیر ph، شدت نور،…… وخاصیت خود بازدارندگی ناشی از مواد سمی مترشحه از خود سلول‌ها باشد.
۴-مرحله اضمحلال: مرگ ونابودی توده پلانکتونی عموماً به دلیل عدم وجود مواد مغذی و مواد مترشحه سمی ناشی از خود جلبک‌ها رخ می‌دهد.
انفوزوئرها (Infusoria)
آنفوزوئرها جزء مژکداران هستند. اندازه این جانداران بسیار ریز و به اندازه گرد و خاک است. حداکثر تراکم آنها در فصل بهار است ولی در سایر فصول و حتی زمستان هم یافت می‌شوند. برخی از گونه‌های آنها به صورت گروهی زندگی می‌کنند و معمولاً با رنگ زنگ‌زدگی در سطح آب دیده می‌شوند. گاهی آنفوزوئرها ممکن است به طور کامل روی بدن دافنی‌ها را بپوشانند و دافنی را به صورت گویچه‌ای در آورند. با شستشوی این دافنی‌ها در داخل الک، می‌توان به خوبی آن ها را جدا نمود.
آنفوزوئرها غذای بسیار مناسبی برای نوزادها پس از جذب کیسه زرده می‌باشند. نوزاد ها اکثراً در این مرحله از زندگی توانایی خوردن دافنی‌های بسیار ریز را هم ندارند و آنفوزوئرها به بهترین وجه می‌توانند غذای اولیه آنها را تشکیل دهند.
پرورش آنفوزوئرها
گسترش و وفور آنفوزوئرها به حدی است که اسپور (نوعی تخم) آنها در هوا و در هر جای کره زمین یافت می‌شود. اگر این اسپورها داخل آبی که دارای مواد غذایی پوسیده است بیافتد، به زودی تبدیل به آنفوزوئر می‌گردد. با توجه به این موضوع می‌توان مقداری مواد غذایی پوسیده داخل ظرف آب ریخته و آن را در مجاورت هوا قرار داد و پس از چند روز اقدام به برداشت آنفوزوئرها نمود. برای این منظور می‌توان مقداری برگ کاهو را زیر نور آفتاب یا روی شوفاژ خشک کرده و پس از خرد کردن، آن را روی سطح ظرف آب مورد نظر پاشید. می‌توان کاهو، اسفناج و سایر برگ‌ها را به صورت خام نیز به کار برد. ولی تا وقتی که این برگ‌ها به خوبی در داخل آب پوسیده و تخمیر نشوند، رشد و نمو آنفوزوئرها شروع نخواهد شد. حلزون‌ها نیز با خوردن گیاهان و دفع آنها به صورت نیمه هضم شده، رشد و نمو آنفوزوئرها را تسریع می‌نمایند.
روش دیگر تولید آنفوزوئرها ریختن آب جوش روی علف خشک و نگهداری آن به مدت چند روز می‌باشد. در این روش نیز می‌توان به مقدار زیاد از این غذای زنده برای نوزاد ماهی‌ها تهیه نمود. بدون شک در آکواریوم‌هایی که آب و دیواره‌های داخلی آنها چندان تمیز نیست مقداری آنفوزوئر تولید می‌شود. ولی میزان آن فقط برای تعداد کمی لارو کافی می‌باشد.
اگر بخواهیم تولید آنفوزوئرها را در داخل آکواریوم تکثیر ماهی که قرار است به زودی لارو ماهی‌ها در آن ظاهر شوند افزایش دهیم، می‌توان یک یا دو تکه کاهوی پوسیده در داخل آن قرار داد. با این کار نه تنها آب آکواریوم خراب نخواهد شد، بلکه به اندازه کافی غذای زنده و ریز برای نوزادها تولید و تامین خواهد شد. بدون شک اگر کاهوی پوسیده زیادی در آکواریوم ریخته شود، باعث آلودگی آب آن و در نتیجه مرگ ومیر احتمالی نوزادها خواهد شد.
با تولید بیش از حد آنفوزوئر، آب آکواریوم رنگ کدر به خود می‌گیرد که این برای لاروها بسیار خطرناک است. بهتر است که آنفوزوئرها در مخزنی جداگانه تولید شده و روزی یک یا دو لیوان از آب مخزن آنفوزوئرها را به آب مخزن لاروها اضافه کرد.
منبع: سایت امروزی