به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ ویروس آنفولانزا می‌تواند خودش را با میزبان‌های مختلف تطبیق دهد. در حالتی که این ویروس پرندگان را مبتلا کند، آنفولانزای پرندگان یا آنفولانزای مرغی نامیده می‌شود. در گفتگوی پیش رو، دوره‌ی کنونی شیوع آنفولانزا و راههای پیشگیری از آن را بررسی می‌کنیم.
پرسش 1: هرگاه پرندگان مهاجری که به بیماری بسیار مسری آنفولانزا (HPAI، Highly Pathogenic Avian Influenza) آلوده باشند دیده شوند چه کارهای پیشگیرانه‌ای انجام خواهید داد؟
پاسخ: نخستین نگرانی ما برآورد خطر گسترش بیماری به مرغداری‌ها خواهد بود. موضوع نگهداری مرغ‌ها در فضای آزاد (range-Free) در جاهای سرپوشیده را، آنگاه که خطر گسترش بیماری از درجه پایین کنونی بالاتر برود، با صاحبان این صنعت مورد گفتگو قرار داده‌ایم.
ما به همه کسانی که مرغداری range-Free دارند گفته‌ایم برنامه‌ای تهیه کنند که اگر نیاز باشد مرغ‌هایشان را دور از پرندگان وحشی نگه دارند و بدانند چگونه گله خود را (در جاهای سرپوشیده) مدیریت خواهند کرد و با مشکلات بالقوه آسایش مرغ‌ها چگونه روبرو خواهند شد.
پرسش2: در انگلستان، گله‌های کوچک بسیاری در باغچه خانه‌ها وجود دارد، چه کارهایی برای محافظت از اینها پیش‌بینی شده است؟
پاسخ: همه مرغداران، بدون توجه به شمار مرغ‌های گله، می‌باید هوشیار باشند و هر نشانه‌ای از بیماری را به دامپزشکی اداره کشاورزی محل گزارش کنند. آنها همچنین باید کار مرغداری را با رعایت بالاترین سطح بهداشت انجام دهند، ز یرا جابه‌جایی مرغ‌ها، انسان‌ها، کامیون‌ها، دستگاه‌ها و مانند اینها، وسایل بالقوه انتقال بیماری هستند.
راهنمای بهداشتی وزارت کشاورزی انگلستان برای مرغداران، روی وب‌سایت به آدرس (uk.gov.defra.www) گذاشته شده است. اگر بیماری آنفولانزای پرندگان شیوع یابد، محدودیت‌ها در مناطق آلوده شامل همه کسانی که مرغ نگهداری می‌کنند، خواهد شد.
پرسش3: در چه مرحله‌ای، وزارت کشاورزی به مرغداری‌های range-Free خواهد گفت که مرغ‌هایشان را به جاهای سرپوشیده ببرند؟
پاسخ: افراد مؤثر در این صنعت، با برآورد وزارت کشاورزی در این نکته موافقند که خطر ورود آنفولانزای پرندگان به ا ین کشور پایین خواهد ماند و فعلاً به کارهای احتیاطی نیاز نداریم. هرگونه تغییر در این زمینه، می‌باید بر پایه برآورد خطر به وسیله خودمان باشد و باید مناسب با شرایط باشد.
پرسش4: آیا ظرفیت کافی برای سوزاندن لاشه مرغ‌ها فراهم است؟
پاسخ: احتمال نمی‌رود که وسایل لازم برای سوزاندن لاشه‌ها در خود مرغداری‌ها که برای کنترل بیماری کشتار می‌شوند، وجود داشته باشد. برنامه اضطراری مقابله با بیماری‌های غیربومی، روش کشتار در بیرون مرغداری را بر عهده وزارت کشاورزی نهاده است.
بهترین گزینه این است که از جاهایی که برای سوزاندن دام‌های بزرگ در بیرون مزارع مجاز هستند استفاده شود. آخرین راه، خاک کردن لاشه‌ها در جاهای مجاز است.
پرسش5: در مرغداری‌های قفس‌دار، از شرّ فضله مرغ‌ها چگونه خلاص خواهیم شد؟
پاسخ: مرغداران، مسئول ازبین بردن فضله مرغداریشان هستند. باید فضله‌ها را از ساختمان بیرون ببرند و باید آن را به گونه‌ای نابود کنند که ویروس‌ها کشته شوند.
این روش می‌باید به یکی از راههای ز یر باشد: سوزاندن در جایی مناسب، بخار دادن به گونه‌ای که همه مواد، دستکم به گرمای 70 درجه سانتی‌گراد برسند، یا انبار کردن به مدت 24 روز در جایی که از نظر محیط ایمن باشد و کار، بهداشتی انجام گیرد.
دیگر راه‌ها، مانند مدفون کردن در جاهای مجاز و کمپوست کردن است.
پرسش6: هرگاه بیماری در یک مرغداری بزرگ تخمگذار بروز کند چه عواملی برای برگزیدن شیوه کشتار مرغ‌ها مورد ملاحظه قرار خواهد گرفت؟
پاسخ: افزون بر جزئیات عملی کشتار، مانند فراهم بودن گروه‌های گرفتن مرغ‌ها و وسایل کشتار، خطرات دامپزشکی، و بهداشت یا ایمنی در این برآورد در نظر گرفته خواهد شد. در این برآورد، اطمینان خواهد بود که شیوه کشتار بدون آزار مرغ‌ها باشد و خطر گسترش بیماری را فراهم نیاورد.
از نظر عملیاتی، هدف این خواهد بود که انسانهایی که در تماس با ویروس قرار می‌گیرند، به و یژه در تماس با مرغ‌های زنده، به کمترین رسانده شوند.
این تصمیم که چه شیوه کشتاری، برگزیده خواهد شد بستگی به سیستم ساختمان مرغداری و نگهداری مرغ‌ها، سن مرغ‌ها، نزدیکی دیگر ساختمان‌ها، و شدت وزش باد دارد.
پرسش7: آیا پیش‌بینی وضعی را می‌کنید که واکسیناسیون را مورد ملاحظه قرار دهید؟
پاسخ: این مقررات در انگلستان وجود دارد که در مناطقی واکسیناسیون را اجباری کند. به هر روی، با توجه به محدودیت‌های اینکار، انتظار نمی‌رود که واکسیناسیون بخشی از برنامه کنونی کنترل آنفولانزای پرندگان باشد و هنوز واکسن آنفولانزای پرندگان در انگلستان مجاز نیست. با این محدودیت‌ها، دستکم می‌باید دستوری برای واکسیناسیون پرندگان کمیاب باغ‌وحش‌ها و «گونه»هایی که در خطر قرار دارند، وجود داشته باشد.
توصیه‌هایی برای پیشگیری در مزارع پرورش مرغ:
بیشترین خطر برای مرغداری‌هایی وجود دارد که مرغ‌ها را در فضای آزاد نگهداری می‌کنند، زیرا نمی‌توان آنها را مؤثراً در برابر پرندگانی که ممکن است به این ویروس‌ها آلوده باشند محافظت کرد. اما در هرصورت، خطر برای مرغداری‌های بزرگ سرپوشیده نیز وجود دارد (مرغداری‌های مادر، تخمگذار و گوشتی)، که با رعایت پاکیزگی و بهداشت خوب می‌توانند این خطر را کاهش دهند، هرچند که به راستی نمی‌توان این خطر را کاملاً از میان برداشت.
به هرحال، دو واقعیت را باید به یاد داشته باشید:
- ویروس‌های آنفولانزای پرندگان به آسانی به وسیله مواد ضدعفونی‌کننده کارآمد کشنده یروس‌ها نابود می‌شوند.
- و نیز ارزشمند است تأکید شود که پیش از این که گله به این ویروس آلوده شود می‌باید شمار معینی از جمعیت این ویروس وجود داشته باشد، بنابراین، کارهای بهداشتی و ضدعفونی که جمعیت ویروس را کاهش می‌دهد و نمی‌گذارد به آستانه ایجاد بیماری برسد باید با دقت انجام گیرد:
1- پیرامون مرغداری را با موانع محافظتی و درهای قفلدار ببندید تا مطمئن شوید که شخص غیرمجازی وارد نمی‌شود.
2- همه بازدیدکنندگانی که بازدید آنها ضروری است می‌باید دستورالعمل بهداشتی کامل را رعایت کنند. اطمینان یابید که هیچ راهی برای ورود پرندگان دیگر به سالن وجود نداشته باشد.
3- پیرامون مرغداری را، تا آنجا که ممکن است، از دسترس پرندگان دیگر (گنجشک، کبوتر، کلاغ ...) دور نگه دارید. هرگونه تلفات مرغ را بی‌درنگ دور کنید.
4- امکانات مناسب برای ضدعفونی چرخ‌ها و چکمه‌ها، و تأمین لباس محافظت‌کننده و اسپری‌کننده و مواد ضدعفونی مناسب را فراهم کنید.
5- تجربه نشان داده است که به ویژه مرغداری‌های نزدیک جنگل و بیشه‌زارها آسیب‌پذیر هستند، اگر بتوان یک فضای خالی میان مرغداری و درختان پدید آورید کاری مناسب خواهد بود.
6- اگر نشانه‌ای از آلودگی در مرغداری‌های نزدیک دیده می‌شود بهتر است در مسیر هوای ورودی به سالن‌ها (دستگاه تهو یه) فیلتری قرار دهید و قطره‌های مواد ضدعفونی روی فیلترها چکانده شود. اینکار را باید با مشورت کارشناس ویژه انجام دهید تا اطمینان یابید مقدار هوای کافی به سالن‌ها می‌رسد. در میان کارشناسان موافقت همگانی در همه زمینه‌ها وجود ندارد. سازمان بهداشت جهانی بر این نظر است که مطمئناً از آنفولانزای مرغی، یک گونه آنفولانزای انسانی پدیدار خواهد شد که یک همه‌گیری جهانی خواهد داشت.
هلندی‌ها آن اندازه نگران شده‌اند که همه مرغداری‌های Free range را واداشته‌اند تا مرغ‌ها را در جاهای سرپوشیده نگهداری کنند.
بهترین کار برای مرغداری‌ها در راستای پیشگیری از آنفولانزای مرغی این است که:
- از هم‌اکنون برنامه بهداشتی خود را با دقت بیشتر انجام دهند (دوز بالاتر مواد ضدعفونی‌کننده)
- برنامه‌ای برای رویارویی با شیوع احتمالی بیماری داشته باشند.
- مواظب هرگونه نشانه‌ای از بیماری در مرغداری خود و در منطقه باشند.
انجام کارهای بهداشتی (security-bio) در همه وقت و به‌طور دقیق، برای مرغداری‌ها سودمند است. بسیاری از بیماری‌ها را می‌توان با انجام این کارهای بهداشتی از مرغداری دور نگه داشت.
- از وارد شدن استرس به مرغ‌ها جلوگیری کنید، تا ایمنی آنها کاهش نیابد.
3 تا 5 روز 250 گرم "پروتکسین" را در 1000 لیتر آب نوشیدنی جوجه‌ها بیافزایید.
• برای افزایش تولید سلول‌های ضد ویروس سیستم ایمنی بدن
• توانایی تحریک طبیعی سیستم ایمنی مرغ‌ها در برابر بیماری‌ها
• افزایش اثر واکسن
• برقراری توازن میکروفلور دستگاه گوارش و تندرستی بیشتر مرغ
می‌توانید از محلول «آکواسپت»، بر روی فیلتر دستگاه‌های ورودی هوا به سالن‌ها استفاده کنید. آکواسپت 99/999% ویروس‌ها و باکتری‌ها را می‌کشد.
منبع: نیکوتک