تورم تیغک‌های سم اسب یا لامینیت

به گزارش «سرویس دام، طیور و آبزیان» «ماکی دام - پایگاه خبری صنعت دام، طیور و آبزیان»؛ ما این عارضه را بجای دسته‌بندی کردن در بیماری‌های اندام حرکتی در بیماری‌های گوارشی جای داده‌ایم. زیرا بروز آن از نوع تغذیه اسب ناشی می‌شود. لامینیت حاد در اثر تجمع زیاد کربوهیدات‌ها در معده ایجاد می‌گردد، به عنوان مثال در اثر پرخوری در طی زمانی که معده مبادرت به چیره شدن بر این مازاد کربوئیدات دارد، سطوح بالایی از هیستامین ایجاد می‌شود. این ماده بر روی قسمت‌های مختلفی از بدن تأثیر می‌گذارد که بیشترین ضرر آن متوجه پا است.

هیستامین، جریان خون عروق خونی لامیناهای حساس مابین سم و بند آخر انگشت را کاهش می‌دهد. در این حالت بیشتر خونی که از طریق سرخرگ‌های پا به پایین پمپ می‌شود، بدون رفتن به تمام قسمت‌های پا در اطراف بخلق تجمع می‌یابد. خونی که در پا جمع می‌شود نمی‌تواند اکسیژن کافی برساند و بافت‌ها شروع به تخریب می‌کنند و بخصوص به دنبال آن لامینای حساس تخریب می‌شود و دیگر استخوان بند آخر انگشت را در مقابل و موازات دیواره سم نگاه نمی‌دارد. این امر تا وقتی که نوک استخوان از طریق کف سم به پایین فشار وارد سازد به استخوان اجازه چرخش می‌دهد. لامینیت در واقع لنگش هر 4 دست و پا است و از این حیث منحصر بفرد می‌باشد. اما هر 4 دست و پا به یک درجه درگیر نیستند. چون اندام‌های حرکتی قدامی اغلب نسبت به اندام‌های حرکتی خلفی متحمل وزن بیشتر اسب هستند، پس درد آنها بیشتر است. این اسب با گام‌های کوتاه قدم بر می‌دارد و چون نمی‌داند که بیشتر وزنش را به کدام پا بیندازد پس طرز گام برداشتنش مانند گربه‌ای است که روی یک سقف نازک و داغ راه می‌رود. در موارد حاد اسب تمایل به راه رفتن ندارد و به حالت ایستاده وزن خود را روی پاشنه‌هایش می‌اندازد و قسمت پشت و جلوی بدنش را به آهستگی جهت جابجایی وزن، جابجا می‌کند.

معاینه پای اسب در این حالت مشکل است زیرا اسب قادر به تحمل وزن خود روی 3 اندام حرکتی دیگرش نیست. گاهی پای اسب گرم است ولی همیشه اینگونه نیست. این گرما آنطور که گمان می‌رود در اثر افزایش جریان خون به سمت پا نیست. این گرما بخاطر آن است که خون خیلی آهسته در آنجا جریان می‌یابد و بدین شکل مدت بیشتری زمان دارد تا حرارت خود را منتقل کند. درست مانند آن است که هرچه مدت زمان بیشتری دست خود را روی رادیاتور نگه دارید آن را داغ‌تر حس می‌کنید. به دلیل مختل شدن جریان خون در انتهای جعبه سم اسب، ممکن است یک نبض قوی به دلیل جریان شدید سرخرگی و سیاهرگی در 3/1 خلقی احساس شود.

به دنبال لامینیت ممکن است تغییرات مزمنی ایجاد گردد. با عکس رادیولوژی می‌توان مشاهده کرد که آیا استخوان بند آخر انگشت شروع به چرخش کرده یا خیر. لامینای حساس شده ممکن است آنقدر تخریب شود که دیگر اتصال سم به استخوان بند آخر انگشت ازبین برود و اصطلاحاً کنده شود. تکرار حملات لامینیت موجب می‌شود محل اتصال پوست به قسمت بالایی سم که لایه شاخی را تغذیه می‌کند حلقوی شود و عملکردش مختل گردد.

بیشتر بدانیم:

بیماری لامینایتیس در اسب

عملکرد درمانی

در حملات ملایم لامینیت، به منظور کمک به طبیعی شدن فشار خون که بهترین راه برای نرمال شدن جریان خون در پا است، از داروهای ضددرد نظیر فنیل بوتازون و استیل پرومازین استفاده می‌شود. ارزش غذایی رژیم غذایی باید به سرعت کاهش داده شود، پس برخی غذاها را به منظور سرعت بخشیدن به عبور کربوئیدرات‌ها از روده تجویز می‌کنند. اسب در این مدت باید در اصطبلش در حال استراحت باشد. در بسیاری موارد رشد بیش از حد سم نقش مهمی در جریان خون تأخیری و افزایش نیرویی که دیواره سم را از استخوان جدا می‌کند دارد. پس باید سم در اسرع وقت اصلاح گردد. در برخی موارد بخش بزرگی از دیواره جلویی سم را به منظور حفظ مشکل طبیعی سم می‌تراشند و برای جبران هرگونه چرخشی در بند آخر انگشت زاویه پا را تغییر می‌دهند.

نعلبندی با نعل مناسب قلبی شکل، حفاظت بسیار خوبی از بند آخر انگشت از طریق جسم قورباغه‌ای به عمل می‌آورد. در مورد تأثیر کمپرس سرد بر روی پای گرم اسب مبتلا به لامینیت جای تردید وجود دارد. اما پاشیدن آب سرد توسط شلنگ به پای اسب و یا ایستادن او در یک جریان آب، تأثیر خوبی برای روی جریان خون می‌گذارد. شواهدی دال بر آنند که داروهایی نظیر ایزوکسوپرین و کلن بوترول جریان خون را در پا افزایش داده و وضعیت را بهبود می‌بخشد.